Նելլի ՇԱՀՆԱԶԱՐՅԱՆ / «Ելի՛ր, դուռդ բաց»
Նելլի ՇԱՀՆԱԶԱՐՅԱՆԻ «Ելի՛ր, դուռդ բաց» պիեսը տպագրվել է «Դրամատուրգիա» հանդեսի 2004 թ., թիվ 6-7-ում
Հաճախ մենք մեր շրջապատի հաշմանդամ կանանց (տղամարդկանց) չենք տեսնում։ Մեր մտքով էլ չի անցնում, որ նրանք էլ են ընդունակ սիրելու, կարոտելու, տառապելու։ Պատահում է՝ նրանց պահ ենք տալիս մեր անձնական ապրումները, մեր սիրային պատմությունները՝ երբեք չսպասելով, որ նրանք էլ կարող են ունենալ իրենց պատմությունները։ Ես ճանաչում էի մի հաշմանդամ կնոջ և շարունակ զարմանում էի նրա ինքնավստահության վրա։
Ես շատ ուշ հասկացա, որ դա ընդամենը ինքնապաշտպանության միջոց էր։
Իմ հերոսուհին հաշմանդամ է, թույլ ու անկենդան ոտքերից վերև՝ փարթամորեն զարգացած, գեղեցիկ կին է։ Նրա յուրաքանչյուր օրը նախորդ օրվա կրկնությունն է, և վաղվա օրը ոչնչով չի տարբերվելու երեկվանից։ Նրա աշխարհը իր լուսամուտից երևացող տարածքն է, ծանոթները՝ անցնող-դարձող մարդիկ։ Հեռախոսով սկսած սիրախաղը ընդամենը միանման օրերի ձանձրույթը ցրելու փորձ է։
Եվ նա համարձակ է ու ինքնավստահ, քանի դեռ խաղում է։ Այն պահից, երբ բացահայտում է, որ իր մեջ զգացմունք է ծնվել, մատնվում է խուճապի. ինքը սիրահարվելու իրավունք չունի. քանզի՝ «Ես գեղեցկաբաշ նժույգ եմ՝ անարդարացիորեն լծված ծանրաշարժ կառքի…»։ Բայց ո՞վ է տալիս այդ իրավունքը։ Մի՞թե հաշմանդամը դատապարտված է միայնակ ապրելու, կգտնվե՞ն մարդիկ, ովքեր կհամարձակվեն դառնալ նրանց կյանքի ընկերը։
Նելլի ՇԱՀՆԱԶԱՐՅԱՆ
ԵԼԻ՛Ր, ԴՈՒՌԴ ԲԱՑ
Գործող անձինք
ԿԻՆ
ՏՂԱՄԱՐԴ
Սենյակ, որը հայում է դիմացի շենքին։ Լուսամուտի մոտ նստած է երիտասարդ կին՝ ոտքերը սև ծածկոցով փակ։ Կինը խոսում է հեռախոսով և միաժամանակ նայում հեռադիտակով։ Լսվում են տղամարդու պատասխանները։
ԱՌԱՋԻՆ ՇԱԲԱԹ
ԿԻՆ — Բարի լույս։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Բարև ձեզ։
ԿԻՆ — Գիշերները շատ անհանգիստ ես քնում, հո հիվանդ չե՞ս։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — (զարմացած)։ Ոչ… իսկ դուք ո՞վ եք։
ԿԻՆ — Քո ամենամտերիմ մարդը։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Ինչպե՞ս թե… ես ձեզ չեմ ճանաչում։ Ձեր ձայնն անծանոթ է ինձ։
ԿԻՆ — Դա կարևոր չէ։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Ինչպե՞ս թե՝ կարևոր չէ. ես ձեզ չեմ էլ տեսել։
ԿԻՆ – Հետո՞ ինչ։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Ինչպե՞ս թե՝ ինչ… զանգահարում է ինչ-որ անծանոթ կին և խորհրդավոր ձայնով հայտնում, որ իմ ամենամտերիմ մարդն է։ Սա ձեզ տարօրինակ չի՞ թվում։
ԿԻՆ — Գուցե մի քիչ անսպասելի է, բայց դու մի՛ վախենա։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Չէ՜ մի, վախենամ. համա թե օյինբազն եք, հա՜։
ԿԻՆ — Հիմա էլ՝ օյինբազ, ավելի լավ է՝ մնամ խորհրդավոր, դա արդեն ինչ-որ բան նշանակում է։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Ոչինչ էլ չի նշանակում։ Եվ ընդհանրապես, ի՞նչ եք ուզում ինձնից։
ԿԻՆ — Առանձնապես ոչինչ։ Ուզում եմ՝ նկատես։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Դե միանգամից ասեիք. ուզում եք ծանոթանալ։
ԿԻՆ — Ըհը… անմիջապես մեծամտացար։ Բավական է բանի տեղ դնես՝ փքվում են…
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — (ընդհատելով)։ Ավելի լավ չէ՞ր փողոցում մոտենայիք ինձ։
ԿԻՆ — (քիչ լռելուց հետո)։ Ի՞նչ փողոց, ես փողոցում լինել չեմ կարող։ Կտրվիր հողից, բաց արա հոգուդ աչքերը…
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — (ծիծաղում է հեգնանքով)։ Խորհրդավոր ներկայանալու ինչպիսի՜ ջանքեր։
ԿԻՆ — Ես ներկայանում եմ այնպիսին, ինչպիսին կամ։ Մի՞թե հոգուդ խորքում երազած կնոջ իդեալ չես ունեցել։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Հո չե՞ք ուզում ասել՝ դուք հենց նա եք։
ԿԻՆ — Դե իհարկե, կռահեցիր։ Ես ուզում եմ, որ տեսնես ինձ հոգուդ խորքերում։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Հանգիստ թողեք ինձ ու իմ հոգին։ Եվ ընդհանրապես, ես ձեզ թույլ չեմ տվել ինձ հետ դու-ով խոսել, պա՞րզ է։ Գոնե խոսելու տարրական կուլտուրա ունենայիք։
ԿԻՆ — (հեգնանքով)։ Մտերիմ մարդկանց հետ պաշտոնական լեզվով չեն խոսում։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Գրողի ծոցն անցեք ձեր մտերմությամբ։
ԿԻՆ — Հենց դա էլ փորձում եմ անել և վստահ եմ, որ կհաջողվի։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — (ջղային)։ Բայց շատ պնդերեսն եք։
ԿԻՆ — (հանգիստ)։ Ես կասեի՝ համառ։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Պնդերես։
ԿԻՆ — Մի քիչ նեղացա քեզնից և չգիտեմ՝ էլի կզանգե՞մ, թե՞ ոչ։ Ցտեսություն։ (Լսափողը ցած է դնում։)
ԵՐԿՐՈՐԴ ՇԱԲԱԹ
Ամուրի տղամարդու սենյակ, ձևավորումը թողնվում է նկարչի ճաշակին։ Տղամարդը մտախոհ քայլում է սենյակում։ Հեռախոսազանգ։ Կանգ է առնում, ձեռքը երկարում է լսափողին ու ետ քաշում։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Երևի էն իդիոտն է։ Չեմ վերցնելու լսափողը։ (Մի պահ ընդհատվում, ապա վերսկսվում են զանգերը։ Վերցնում է Լսափողը։)
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Բարի երեկո։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (հարկադրված)։ Բարի երեկո ձեզ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դու ուշ վերադարձար և շատ հոգնած տեսք ունես։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Կարծես թե անցած անգամ նեղացաք ինձնից, ու ես հույս ունեի, որ էլ չեք զանգահարի, մանավանդ որ մեկ շաբաթ էլ անցել է։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Հնարավոր չէ երկար նեղացած մնալ մտերիմ մարդուց:
ՏՂԱՄԱՐԴ — (հեգնանքով)։ Իսկ ի՞նչ է իմ մտերիմ կնոջ անունը, գուցե ներկայանայի՞ք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Անունն ի՞նչ կարևոր է. կին եմ և վերջ։ Ուղղակի կին։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Գոնե հաճելի՞ եք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Այո։ Նույնիսկ՝ հմայիչ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եվ համարձա՞կ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Եվ համարձակ, դու անմիջապես պիտի կռահեիր։
ՏՂԱՄԱՐԴ – Կարելի՞ է ասել նաև՝ սեքսուալ:
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — (ծիծաղում է)։ Արտասովոր… նմանս չկա։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ապացուցիր։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Սկսենք նրանից, որ շատ գեղեցիկ կուրծք ունեմ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ավելի լավ է՝ տեսնեմ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Փակիր աչքերդ և ձեռքերդ մտովի սահեցրու կրծքիս վրայով. զգո՞ւմ ես, ինչքան պիրկ ու ողորկ է։ Դե՞, ի՞նչ կասես։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Մինչև չշոշափեմ՝ չեմ զգա
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դու գրող ես. երևակայիր, թե տեսնում ես։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (նյարդային)։ Գրողը ձեզ տանի, ինձ ձե՞ռ եք առնում, ինչ է։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դու նյարդայնանում ես, կարելի է կարծել, որ արդեն շփոթվում ես իմ ներկայությունից։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (զայրացած)։ Ես չեմ էլ զգում ձեր ներկայությունը։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Մի՞թե բոլորովին զուրկ ես հումորի զգացումից։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Կարծես թե սկսում եմ հասկանալ… Դուք ամբողջ օրը զանգում եք սրան- նրան ու գայթակղում հեռախոսով։ Դա աշխատա՞նք է։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դարձյալ սխալվեցիր։ Ես ամբողջ օրը մտածում եմ քո մասին և փորձում եմ գայթակղել միայն քեզ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դա ձեր առաջի՞ն փորձն է:
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Առաջին։ Եվ վերջինն է լինելու։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Իսկ եթե հաջողության չհասնե՞ք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Բացառվում է։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Շատ եք ինքնավստահ, ես կասեի՝ անհարկի։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Նպատակասլաց եմ և համառ. ես կասեի՝ ոչ անհարկի։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Գուցե այսօր բավակա՞ն է. ես նույնիսկ չեմ ընթրել։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դա այնքան էլ կարևոր չէ: Ի դեպ, ես հասկացա, որ դու սպասելու ես իմ զանգին։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (հեգնանքով)։ Դե իհա՜րկե, այսուհետ իմ կյանքում ամենակարևորը ձեր հիմար զանգերին սպասելն է լինելու։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Քեզնից չէի սպասում։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ես շատ հոգնած եմ տուն վերադառնում և հանգստի խիստ կարիք ունեմ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Գիտեմ, միօրինակությունից է. ես փորձում եմ թոթափել քո հոգնությունը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (հեգնանքով)։ Դուք ամեն ինչ գիտեք… մինչդեռ իրականում ոչինչ էլ չգիտեք և ինձ էլ չեք ճանաչում։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Ընդհակառակը, ես քեզ անգիր գիտեմ։ (Քիչ խիստ տոնով։) Եվ լավ կլինի՝ չափավորես խմիչքի նկատմամբ ունեցածդ սերը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (զայրացկոտ)։ Դուք, ի՛նչ է, հետևո՞ւմ եք ինձ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Ես քո մեջ եմ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ես ձեզ չեմ տեսնում։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Եղիր ուշադիր ու կտեսնես։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Իսկապես փորձանք եք։ Դուք ուզում եք, որ ես ընդունե՞մ խաղը։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Սա խաղ չէ. և, ի դեպ, իմ կյանքի ամենալուրջ ու պատասխանատու քայլն է։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ինձ զանգահարե՞լը…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Քեզ հրապուրելը. ես երկար եմ մտածել այդ մասին։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հաշվի առեք, որ ինձ ոչ ոք այլևս չի հետաքրքրում։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Այդպես փորձում ես ցույց տալ, իսկ իրականում՝ ես արդեն որոշակիորեն հետաքրքրում եմ քեզ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Գրողը տանի, ստացվում է, որ դուք ամեն ինչ գիտեք, իսկ ես նույնիսկ չգիտեմ, թե ինչ գույնի են ձեր աչքերը։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Հասկացա, հենց դրանից էլ պիտի սկսեիր։ Դու ծով սիրո՞ւմ ես։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հո չե՞ք ուզում ասել, որ ձեր աչքերը ծովի գույնն ունեն։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Ենթադրում եմ, որ պոետները սիրում են ծովի կապույտը։ Իմ աչքերը ճիշտ և ճիշտ այդ գույնն ունեն։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եթե այդ մասին լսեի մի տասը տարի առաջ, գլուխս կորցրած կփնտրեի ձեզ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դու հիմա էլ արդեն կորցնում ես գլուխդ։
ՏՂԱՄԱՐԴ – Ես օրվա մեջ ոչ մի անգամ չեմ հիշում ձեր մասին։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Փոխարենը, երբ գլուխդ դնում ես բարձին, աչքերիդ առաջ կանգնում եմ ես։
ՏՂԱՄԱՐԴ – Չէ՜ մի… պատկերացում անգամ չունեմ՝ ինչպիսին եք դուք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դա այնքան էլ այդպես չէ։ Դու ինձ տեսնում ես այնպիսին, ինչպիսին ինքդ կուզենայիր տեսնել, իմ հասակը… մազերը…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Չգիտեք էլ՝ ինչպիսի մազեր եմ սիրում։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դե, մի՞թե քեզ դուր չեն գալիս ջրահարսի մազերի նման երկար, ծովի ալիքներ հիշեցնող մազերը, այնպիսին, ինչպիսին իմն են…
ՏՂԱՄԱՐԴ – Տես, է՜, ամեն ինչ այնպես է, ինչպես կուզենայի, որ լիներ։ (Հեգնանքով։) Իսկ և իսկ՝ հեքիաթում։ Հագիդ զգեստն էլ…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դու քո երևակայությամբ հագցնում ես ինձ ամենատարբեր զգեստներ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եվ հերթով՝ հանում…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Զգեստներս գեղեցիկ են և…
ՏՂԱՄԱՐԴ — (հեգնանքով)։ Եվ բոլորը լայնալանջ բացվածքով, որտեղից, իհարկե, երևում է ձեր ողորկ ու պիրկ կուրծքը՝ իր ողջ գեղեցկությամբ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Ես չեմ վիրավորվում, որովհետև քո ասածները մոտ են ճշմարտությանը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Մինչև ինձ, ձեր համառությամբ քանի՞ տղամարդ եք նվաճել և, ընդհանրապես, շա՞տ բանի եք հասել:
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դուք աոաջին տղամարդն եք լինելու իմ կյանքում, իսկ ընդհանրապես՝ հասել եմ ամենին, ինչին ձգտել եմ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ուզում եք հասկացնել, որ կո՞ւյս եք… ա՞յդ եք ուզում ասել։ Եթե այդպես է՝ հետաքրքիր կլիներ, բայց ո՞վ կհավատա ձեզ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Մի սրա՜ն տես, արդեն ոգևորվեց… և արդեն պատրաստ է տեղի տալու։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ժամանակից շուտ մի ոգևորվեք. ինձ ավելի շատ փորձառու կանայք են դուր գալիս։ Տասնութ տարեկան չեմ, որ կուսությամբ գայթակղվեմ, ավելի հետաքրքիր բան մտածեք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Քո ինքնավստահ տոնն ինձ խաբուսիկ է թվում։ Իսկ քեզ, ընդհանրապես, դո՞ւր են գալիս կանայք, թե՞…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Պետք չէ շարունակել, սկսում եմ համոզվել, որ ձեր հերթական զոհն եմ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Առաջինն եք ու վերջինը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Որքան էլ փորձեք հետաքրքիր երևալ, միևնույն է՝ ձանձրացնում եք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Արտաքինդ ավելի բարենպաստ է խոսում քո մասին, այդքան աննրբանկատ մարդու տպավորություն չես թողնում։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Արտաքինը հաճախ խաբուսիկ է։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Վստահ էի, որ քո դեպքում ճշմարիտ է «Գեղեցիկ մարմնում՝ գեղեցիկ հոգի» ասացվածքը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Լավ, հոգնեցրիք, տվեք ձեր հեռախոսահամարը, ու եթե երբևէ զգամ ձեր խորհրդավոր բլբլոցի կարիքը, ինքս կզանգեմ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դրա կարիքը չկա. դու մի օր պարզապես կգաս ինձ մոտ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Բայց ես չգիտեմ ձեր տան տեղը։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Սրտիդ թելադրանքով ոտքերդ կբերեն։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Վախենամ՝ երկար սպասեք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Գոնե մի քիչ ասպետություն խաղա։
ՏՂԱՄԱՐԴ – Ոչ մի տեսակի խաղ չեմ ընդունում։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դա ինձ ավելի է հրապուրում. ուզո՞ւմ ես իմանալ՝ ինչպիսի շրթունքներ ունեմ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ոչինչ չեմ ուզում իմանալ և խնդրում եմ՝ ձեռ քաշեք ինձնից։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Լավ, բայց իմացիր, որ ես անսովոր գեղեցիկ շրթունքներ ունեմ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ինձ համար միևնույն է և տհաճ է, որ համառորեն «դու»–ով եք խոսում ինձ հետ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Չէ՞ որ արդեն ասել եմ՝ մտերիմ մարդու հետ «դուք»–ով չեն խոսում։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ու բավական է խաղաք հոգուս հետ. դա ինձ դուր չի գալիս։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Իսկ ինձ հաճույք է պատճառում։
ՏՂԱՄԱՐԴ – Ես կարող եմ շատ կոպիտ լինել։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դա կլինի քո կյանքի ամենաանհեթեթ քայլը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ես ոչինչ չունեմ կորցնելու։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դու կկորցնես ինձ։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Մի բան կամ մեկին կորցնելու համար՝ նախ պետք է ունենալ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Ա՛յ, դա արդեն ուրիշ խոսակցություն է, և ինձ դուր է գալիս։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Իսկ ես արդեն զայրանում եմ ձեր աներեսության վրա։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ — Դարձյալ վիրավորեցիր ինձ և այս անգամ՝ լրջորեն, ես դնում եմ լսափողը և այլևս չեմ զանգելու, բայց դու կկարոտես իմ զանգերին։
Կապն ընդհատվում է։ Տղամարդը շրխկոցով դնում է լսափողը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (ջղային փնթփնթում է)։ Ինչքա՜ն են փոխվել ժամանակները։ Ո՞վ կպատկերացներ, որ հայ կինն այսպիսի քայլի կդիմի։ Թերևս սա ավելի վատ է, քան մարմնավաճառությունը, համենայնդեպս, մարմնավաճառը բացահայտ է անում իր… գործը։ Սա և՛ սուրբ է ձևանում, և՛ աներեսի նման կպել-պոկ չի գալիս։ Մի սրա ինքնավստահությա՜նը նայիր… չէ՜ մի՝ կկարոտեմ զանգերիդ, երկար կսպասես…
ԵՐԵՔ ՇԱԲԱԹ ԱՆՑ ԿՆՈՋ ՍԵՆՅԱԿԸ
ԿԻՆ — (զննում է հեռադիտակով և խոսում)։ Ըհը, արդեն պարզ երևում է, որ սպասում է։ Ո՜նց էր անտարբերություն խաղում։ Մի տեսեք, տեսեք՝ ինչպես է ամեն հեռախոսազանգից վեր թռչում։ Մի քանի շաբաթ է՝ չեմ զանգահարում, արդեն իրարով է անցել։ Անտարբեր տղամարդուս տեսեք… Բայց ինչո՞ւ է մենակ։ Կես տարի կլինի, որ հետևում եմ ու միշտ մենակ եմ տեսնում։ Մի՞թե այս մարդը ոչ ընկեր ունի, ոչ էլ բարեկամ։ Տարօրինակ է։ Սովորաբար մենակյաց տղամարդիկ օգտվում են առիթից, կանանց են տուն բերում կամ էլ ընկերներով գինարբուք սարքում։ Գուցե սա միասե՞ր տղամարդ է… Այս միտքը քիչ հավանական է, գրեթե անհեթեթ… Ոչ մի տղամարդ իրեն նեղություն չի տալիս։ Համենայնդեպս, հեշտությամբ գայթակղվողներից էլ չէ։ Երևում է՝ ալարկոտ և ինքնամփոփ բնավորություն ունի։ Մեկ ուրիշը, եթե փորձեի այսպես գայթակղել, գլուխը կորցրած կնետվեր արկածներ որոնելու։ Հետաքրքիր էլ արտաքին ունի, գեղեցիկ աչքեր, մերոնց մեջ քիչ պատահող կանոնավոր քիթ, թիկնեղ հասակ, խոշոր ձեռքեր, որոնց մեջ ուղղակի կկորչեին իմ փոքրիկ ափերը… Գրողը տանի, կարծես թե ես էլ եմ սկսել տարվել… Ձանձրույթս փարատելու համար սկսած խաղը դառնում է վտանգավոր… Ի՞նչ իմանա, որ իսկապես տղամարդու երես չեմ տեսել, ով գիտի՝ ինչեր է մտածում իմ մասին։ Իսկ եթե որոնի ու գտնի՞ ինձ… Հետո՞… Այդ մասին ավելի լավ է չմտածել… Համա թե կկատաղի՝ տեսնելով ինձ… Կամ էլ գուցե խղճա… Իսկ ամենակարևորը, որը կարող է… որը կարող է անսովոր հաճույք պատճառել ինձ, անհավանական է՝ երկնքից աստղեր իջեցնելու չափ… ես հասկանում եմ, որ ինձ դժվար է սիրել… թերևս անհրաժեշտ է դադարեցնել խաղը։ Բայց… բայց կարծես թե այն ինձ համար դադարել է խաղ լինելուց, ավելի շատ պահանջ է, անհրաժեշտություն, և ձեռքս ինքն իրեն է ձգվում դեպի հեռախոսը… Երեք շաբաթ կլինի, որ չեմ զանգել, թվում է՝ մի ամբողջ տարի…
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ԲՆԱԿԱՐԱՆԸ
Տղամարդն անհանգիստ քայլում է սենյակում, նստում, բարձրանում՝ աչքը հեռախոսին, երբեմն էլ մոտենում է, բարձրացնում լսափողը, ստուգում՝ աշխատո՞ւմ է։
ՏՂԱՄԱՐԴ – Շա՜տ զարմանալի է. ուղիղ երեք շաբաթ է՝ լռում է… Մի՞թե իսկապես վիրավորվել է, թեև նրա պահվածքից այնպես էր հասկացվում, որ հեշտ վիրավորվողներից չէ։ Ավելի հավանական է մտածել, թե հասկացավ՝ անիմաստ է ինձնով հետաքրքրվելը։ Իսկ գուցե արդեն մեկ ուրիշի՞ է զանգահարում… Իսկ ինչո՞ւ՝ ոչ։ Գուցեև արդեն գտել է ուրիշ մեկին։ Դե, իհարկե, գտել է, հո բոլորն էլ ինձ նման դանդալոշ չե՞ն։ Ո՞ր տղամարդուն բացահայտ ակնարկներ անեն, որ ավանակի նման նստի տանը… Բայց եթե մարմնավաճառ է… Ոչ, այդ մեկը քիչ է հավանական… Եթե իսկապես այնքան հրապուրիչ է, ինչպես ինքն է նկարագրում, և մարմնավաճառ՝ «գործի» պակաս չէր ունենա։ Այ քեզ բա՜ն… Միայն այդ մտքից կատաղում եմ, քիչ է մնում մտածեմ, թե սկսել եմ խանդել… Իսկ… իսկ գուցե հիվանդ է…. Գրողը տանի, ի՞նձ ինչ, թե հիվանդ է, թեկուզ՝ մեռնի… դա ինձ չի հետաքրբրում։ Այո, այո, ես նրան չեմ ճանաչում և լիակատար անտարբերությամբ կընդունեմ նրա մահվան լուրը… Բայց չէ՞ որ նա երիտասարդ է և, ինչպես ինքն է նկարագրում, գայթակղելու չափ գեղեցիկ… Եվ դու, խելառ պոետ, քեզ տաղանդավոր համարող գրող, պիտի անտարբերությամբ ընդունես գեղեցիկ, երիտասարդ կնոջ մա՞հը… Հետո՞ ինչ, չէ՞ որ նա անծանոթ է ինձ… Դե իհարկե, ես նույնիսկ նրա անունը չգիտեմ։ Իսկ գուցե դա կարևոր չէ՞… ենթադրենք, թե շատ էլ գեղեցիկ անուն ունի, ասենք՝ Հասմիկ կամ Օվսաննա, ի՞նչ է փոխվելու, եթե ես նրա քթի ծայրն անգամ չեմ տեսել… Բա՜ն ասացիր դու էլ. կարծես կարևորը հենց քթի ծայրն է։ Վերջ, վերջ, պոետ, խելք հավաքիր և նստիր թղթերիդ առաջ, գլխիցդ դուրս շպրտիր այդ անհեթեթ զանգերի հիշողությունը։ Մեկընդմիշտ մոռացիր դրանց մասին։ Ուրեմն այսպես, կրկնիր քեզ համար. «Նա ինձ բացարձակ չի հետաքրքում… Նա ինձ բացարձակ չի հետաքրքրում»։ Լավ է, շարունակիր. «Ով և ինչպիսին ուզում է լինի»։ «Ով և ինչպի– սին ուզում է լինի»։ Այդպես, լավ է… Հիմա մի երկու անգամ էլ կրկնիր՝ «Ես չեմ սպասում նրա զանգերին»։ Այո. «Ես չեմ սպասում նրա զանգերին»։ Այո, իսկապես չեմ սպասում, լավ է, լավ է, ընկեր, շարունակիր նույն ոգով. «Նա անտաշ, գռեհիկ ու աներես կին է, և այդ տեսակը ինձ չի կարող հետաքրքրել…»։ Ահա, լավ է… «Ի՞նչ լավ բան կարող է լինել մի կնոջ մեջ, որը ուղղակի հետապնդում է անծանոթ տղամարդու…»։ Այո, ամեն ինչ ճիշտ է. դու լուրջ մարդ ես, ճանաչված պոետ, գիրք վերցրու և կտրվիր գայթակղությունից… Ահա, գիրք վերցրի, հիմա կսկսեմ կարդալ… գրողի ծոցը թող գնա իր պիրկ կրծքով ու կապույտ աչքերով… Մի տես, է՜, ինչ էլ հնարք է մտածել, վստահ եմ, որ աշխարհում չկա մի տղամարդ, որ չսիրի կապույտ աչքեր ու պիրկ կուրծք… Բայց չէ… Դուք ինձ չեք կարող գայթակղել, որովհետև… Որովհետև ես այդ ամենի հետ միասին ձեր ոտքերին կճղակներ ու գլխին պոզեր եմ տեսնում… Հասկացա՞ք, տիկին։ Այնպես որ, հեռու ինձնից… հեռու… (Քշում է ձեռքով։) Ահա, արդեն բացեցի գիրքը, հիմա կկարդամ ու կմոռանամ ամեն ինչ…
Հեռախոսազանգ՝ բարձր ու զիլ։ Տղամարդը վեր է թռչում և գիրքը շպրտելով՝ արագ վերցնում լսափողը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ալո… ալո… (Լսափողը հեռացնելով և ծածկելով ափով։) Ըհը, հիմա էլ ուրիշ խաղեր է խաղում… Ալո, խոսեք, ես ուշադիր լսում եմ ձեզ… (Ոչ ոք չի խոսում, տղամարդը շրխկոցով դնում է լսափողը։) Չէ, այ սա՛ արդեն չեմ ների… Եթե նորից փորձի, լսափողը չեմ վերցնի և վերջ, թեկուզ ժամերով զանգահարի։ Վերջ, ես նստում եմ աշխատելու և ինձ համար գոյություն չունի հեռախոսը. այո, ենթադրենք՝ հեռախոս չունեմ։ Կարող էի, չէ՞, հեռախոս չունենալ։ Իսկ ինչո՞ւ՝ ոչ… այնքան մարդ կա, որ հեռախոս չունի։ Ահա, հիմա կծածկեմ ապարատը… (Հեռախոսի ապարատի վրա շորեր է լցնում:) Այդպես, ահա, նստում եմ հեռու, և ինձ համար մեկ է՝ կզանգի՞, թե՞ ոչ։ (Վերցնում է մաքուր թուղթ, նստում գրասեղանի մոտ։ Հաջորդ պահին դարձյալ հեռախոսազանգ՝ այս անգամ խուլ, հազիվ լսելի։ Տղամարդը շպրտում է գրիչն ու մի ոստյունով մոտենում է հեռախոսին, երկու ձեռքով, արագ, ցաքուցրիվ շպրտում է շորերն ու վերցնում լսափողը։ Ջղային։) Գիտե՞ք ինչ, վերջ տվեք ձեր խաղերին, բավական է ձեզ երեխայի նման պահեք…
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Ներեցեք, երևի սխալվել եմ… Լինային եմ խնդրում։
ՏՂԱՄԱՐԴ — (կատաղած, հուսախաբ)։ Գրողը տանի ձեր Լինային էլ, ձեզ էլ։ (Լսափողը ցած է գցում, մտազբաղ։) Մի՞թե չի զանգահարելու… եթե այդպես է, ավելի լավ, թե չէ հանգիստս կորցրել եմ. ո՛չ գրել է ստացվում, ո՛չ էլ՝ կարդալ… Հազիվ հասցնում էի բացել դուռը՝ լսվում էր նրա զանգը… Եվ որտեղի՞ց էր իմանում, որ տուն եմ մտել… մի՞թե հետևում էր… Կարծես ոչ մեր բակում, ոչ էլ մոտերքում այդպիսի արտաքինով կին չեմ տեսել: Ինչ որ է՝ կշարունակեմ իմ հանգիստ ու, ինչպես անծանոթուհին էր ասում, միօրինակ կյանքը, բայց… կարծես այդպես էլ մի բան չէր, էլի օրվա մեջ ինչ-որ փոփոխություն էր մտնում նրա բլբլոցով… Գրողը տանի, կարծես իսկապես սպասում եմ այդ անհեթեթ զանգերին…
ԵՐԿՈԻ ԱՄԻՍ ԱՆՑ
ԿՆՈՋ ՍԵՆՅԱԿԸ
Կինը նստած է նույն դիրքով, վարագույրի ետևից դիտում է դիմացի պատուհանից ներս։ Դեմքը գոհունակություն է արտահայտում, սկզբում ժպտում է, հետո՝ սկսում մանրիկ ծիծաղել, ապա հեռադիտակը նետելով՝ քրքջում է։
ԿԻՆ — Վերջնականապես կորցրել է հանգիստը։ Համոզված եմ, թե կանչեմ՝ վազելով կգա։ Մի տես, տես ինչպես է հարձակվում հեռախոսի վրա ու կատաղած ցած գցում լսափողը։ Կասկած չի կարող լինել, սպասում է իմ զանգին։ Հավանաբար նրան թվում է՝ փորձառու, կյանք տեսած կին եմ, մտքովն էլ չի անցնի, որ իմ պատերից դուրս միայն իրեն եմ տեսնում… Մի անգամ էլ զանգեմ, ու վերջ, միայն մեկ անգամ, թե չէ, թե չէ… Լավ, ավելի լավ է՝ չմտածեմ, մի անգամը ոչինչ չի փոխի…
Կինը վերցնում է լսափողը, հավաքում համարը և լռում։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Հաստատ գիտեմ, որ դուք եք, իմ խորհրդավոր անծանոթ մտերմուհի, դե խոսեք, ինչո՞ւ եք լռում։ Լավ, խոստովանում եմ, որ սպասում էի ձեր զանգին։ Դարձյալ լռում եք… Հասկանում եմ ձեզ. դուք խոստացել էիք այլևս չզանգել, ես էլ ինձ էի խոստացել, որ ձեր հեռախոսազանգերին չեմ պատասխանելու։ Երկուստեք դրժել ենք մեր խոստումները, ուրեմն՝ մի լռեք։ (Փոքր-ինչ ծաղրանքով։) Դե՛, ո՞ւր կորավ ձեր համարձակությունը… այնպես պատկերավոր էիք նկարագրում՝ ձեռքերիս տակ զգում էի ձեր կրծքի թփրտոցը։ Իսկ հիմա, չգիտես ինչու, լռում եք… (Կինը ափով փակում է լսափողն ու ամոթխած ծիծաղում։) Գուցե այնքան էլ համարձակ ու փորձառու չեք, ինչպիսին ուզում էիք ներկայանալ… Լավ, եկեք ամեն ինչ սկզբից սկսենք, համաձա՞յն եք… Լռում եք… ուրեմն համաձայն եք… Ո՞վ եք դուք։
ԿԻՆ — (համարյա շշնջոցով).
Ես Սարոնի ծաղիկ եմ
Եվ հովիտների շուշան…
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Ականջներիս չեմ հավատում, մի՞թե «Երգ Երգոցը» գիտեք։
ԿԻՆ — (ի պատասխան շարունակում է կարդալ).
Ինչպես խնձորենին անտառի ծառերի մեջ,
Պարմանիների մեջ մերձավորս այդպես է։
Ես ցանկացա նստել հովանու տակ նրա,
Եվ պտուղը նրա քիմքիս քաղցր եկավ։
Իմ գլխի տակ լինի թող ահյակը նրա,
Եվ թող աջը նրա իմ մարմինը գրկի։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ –
Դու, որ թաքնվել ես պարիսպների ետև,
Քեզ պատվար ես արել ապառաժը,
Ցույց տուր ինձ դեմքը քո
Եվ լսելի արա ինձ քո ձայնը,
Զի գեղեցիկ ես դու, և թովիչ է ձայնդ…
ԿԻՆ — (ծիծաղում է, մի պահ լռում, ապա շարունակում).
Ով դու, որ չքնաղ ես, ծովաբնակ ջրահարսի նման
Եվ հպարտ ես ու անհաս՝ որպես աստվածուհի,
Հանդիպիր ինձ, սահմանագծում կապույտ՝ երկնքի ու ծովի,
Որ սուզվեմ մութ խորքերը աչքերիդ՝ ոսկե ձկան նման,
Եվ աստղեր հանեմ շողշողուն, և ադամանդներ՝ շարան-շարան։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ –
Ու զարդարեմ աստղաթագով ճակատդ պայծառ,
Ու զարդարեմ ադամանդով լանջդ հրաշափառ…
(Զարմացած։) Բայց չէ՞ որ սա իմ բանաստեղծությունն է։
ԿԻՆ — (այդ պահից սկսած՝ անցնում է դուք-ի)։ Ես ձեր բոլոր բանաստեղծություններն անգիր գիտեմ։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — Ձե՞ր, ես ճի՞շտ լսեցի… Ո՞ւր կորավ ձեր համարձակությունը։ Գուցե ես ճանաչո՞ւմ եմ ձեզ։
ԿԻՆ — (անհանգստացած)։ Ո՛չ, ո՛չ, ի՞նչ եք ասում։ Եվ, ընդհանրապես, կարծում եմ, միմյանց հրաժեշտ տալու ճիշտ ժամանակն է։ Խոստանում եմ այլևս չզանգել: Հաջողություն ձեզ։
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ՁԱՅՆ — (տագնապած)։ Չանջատե՛ք, խնդրում եմ։ Հիմա դուք իսկապես լրջորեն հետաքրքրում եք ինձ և…
Կինը վախեցած ցած է գցում լսափողը։
ԿԻՆ — (շփոթված)։ Ես… Ուզում էի հետաքրքիր… բայց տարօրինակ բան է կատարվում ինձ հետ։ Ես պահանջի նման ուզում եմ տեսնել նրան, հետևել, ամեն ինչ իմանալ նրա մասին։ Ստացվում է՝ նրա հոգու հետ խաղալու փոխարեն ինքս եմ հայտնվել անսովոր վիճակում։ Չգիտես ինչու, հաճախ եմ ուզում իմ արտացոլքը տեսնել հայելու մեջ։ Իսկապես ինչ-որ բան է կատարվում ներսս, ա՛յ այստեղ… Պարզ ու որոշակի լսում եմ սրտիս զարկերը՝ անհանգիստ ու խելահեղորեն արագ… Տեր Աստված, երբ տեսնում եմ իմ կիսամերկ մարմինը, ձիգ ու անաղարտ կուրծքս… ասես ուժեղ ափերի կարոտ եմ զգում։ (Խոսելու ընթացքում դեն է նետում թեթև վերնաշապիկն ու հաշմանդամի սայլակով մոտենում հայելուն, հիացմունքով զննում իրեն։) Աչքերս ծովի ջրի նման կանչող ու կործանող են թվում, ջրվեժի նման ուսերիս թափվող մազերը կարող են հիացմունք առաջացնել, ի՜նչ սպիտակ ու ողորկ է լանջս… ես… գեղեցիկ եմ, ես իսկապես շատ գեղեցիկ եմ… Տե՜ր Աստված, այս ի՞նչ է կատարվում ինձ հետ, ես զգում եմ մարմինս, արյան եռք եմ զգում երակներիս մեջ ու կատաղի հոսք՝ դեպի ուղեղս ու սիրտս, կիրքը փոթորկվում է ներսս ու ելք որոնում… Տե՜ր, ինչո՞ւ ես ստեղծել այս շքեղ մարմինը և անեծք դրել վրան… Ես ինձ կին եմ զգում, իմ զգայարաններն ազատվել են հավերժական թվացող թմբիրից և ես… Ես սիրել եմ ուզում ու սիրվել, Տեր, մի՞թե հանցավոր է իմ միտքը, մի՞թե իրավունք չունեմ… (Հեկեկում է։)
ՏՂԱՄԱՐԴՈՒ ԲՆԱԿԱՐԱՆԸ
Տղամարդը նստել է բազմոցին, գլուխն առել ափերի մեջ, աչքերը հառել հեռախոսին՝ մտքերի մեջ է։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ստացվում է՝ առանց այդ հեռախոսազանգերի կյանքը դարձել է անհետաքրքիր, ավելին՝ տխրում եմ։ Զարմանալի է՝ սկզբում թվում էր, որ ինձ գայթակղելը նրա գերագույն նպատակն է, բայց հենց իմ մեջ հետաքրքրություն արթնացավ՝ չքացավ, ասես չի էլ եղել։ Չի զանգահարում և վերջ, ուզում ես՝ մեռիր։ Մի՞թե վախեցավ, բայց ինչի՞ց… Եթե տեսնեի, գուցե ամեն ինչ անցներ, գնար… Իսկ հիմա հետաքրքրությունս ավելի ու ավելի է մեծանում… Իր նկարագրածով ու իմ երևակայությամբ ստեղծել եմ նրան ու կարծես սիրահարվել… Երևի բարձրահասակ էլ է, հը՞… հավանաբար իմ ուսերից բարձր… Ա՜յ քեզ բան, ոչ մի իրական կին վաղուց ինձ չի հետաքրքրել, իսկ ահա, չգիտես ում պատճառով, հանգիստս կորցրել եմ։ Բայց ինչո՞ւ է լռում… Ոնց էլ համբերում է… Հավանաբար վախեցավ ճանաչվելուց… Բայց այդ դեպքում ինչո՞ւ էր զանգահարում… Սկզբում անլուրջ մարդու տպավորություն էր թողնում, բայց հետո… Ես պիտի նրան տեսնեմ, և վերջ։ Պիտի տեսնեմ, որ խաղաղվեմ։ Այլապես… Դե՛, զանգիր, ի սեր Աստծո, զանգահարիր, խնդրում եմ, դե՛… (Հեռախոսազանգ, տղամարդը վեր է թռչում տեղից։) Ալո, ալո, ցած չդնեք, խնդրում եմ, թե չէ, միևնույն է, կգտնեմ քեզ։ Ես խնդրել եմ, որ փոստում գրանցեն քո համարը, այնպես որ անջատելն իմաստ չունի։ Մի լռի, խնդրում եմ… Ինչպե՞ս ես, մենակ չե՞ս տխրում։ Այ, հիմա ես տխրում եմ առանց քո զանգերի։
Սիրեցյալս, քույրս, կատարյալս,
Իմ տատրակս, ելիր ու դուռդ բաց արա…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ –
Ես հանել եմ արդեն պատմուճանս,
Ինչպե՞ս հագնեմ նորից,
Ես… ոտքերս արդեն լվացել եմ,
Կկեղտոտվեն նորից իմ… ոտքերը…
(Լռությունից հետո։) Զանգել եմ… ներողություն խնդրեմ… ներող եղեք և մեծահոգի…
ՏՂԱՄԱՐԴ — (արագ՝ վախենալով, որ կինը կանջատի հեռախոսը)։ Լսիր ինձ, եթե անջատեցիր, հուր-հավիտյան հետդ չեմ խոսի։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Եթե չուզենամ, չեք էլ կարող խոսել։ Բայց մի՞թե դուք հավատացել եք իմ խոսքերին… Ձեռ քաշեք, ի սեր Աստծո, մանավանդ որ… մանավանդ որ ոչինչ չեք կորցնում։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Այ, դա՛ արդեն իմ իմանալու բանն է։ Ազնիվ խոսք, ոչ մի վատ բան չեմ մտածում քո մասին։ Դա միայն սկզբում էր, քանի դեռ չէի ճանաչել քեզ…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Իբր հիմա ճանաչում եք…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դե իհարկե, ճանաչում եմ, հատկապես, երբ նայում եմ հոգուս խորքը… Ես պատրաստ եմ… Ես պատրաստ եմ…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Ոչ մի բանի էլ մի պատրաստվեք, ես մեծ մեղք եմ գործել ձեր նկատմամբ, մեծ մեղք…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ի սեր Աստծո, ոչ մի մեղք էլ չես գործել, ի՞նչ մեղքի մասին է խոսքը, ամեն ինչ կարգին է, լսո՞ւմ ես, ամեն ինչ… Իսկ ո՞վ է ասել, թե անպայման տղամարդը պիտի առաջինը մոտենա կնոջը։ Կարևորն այն է, որ ես ուզում եմ տեսնել քեզ, ավելին՝ ուզում եմ նայել աչքերիդ մեջ, շոյել մազերդ, շոշափել մարմինդ՝ ոտքերիցդ մինչև մազերիդ ծայրը… (Լռում է։) Դե՞… Ո՞ւր էինք հասել, եթե չեմ սխալվում՝ իրանիդ… այնպես չէ՞…
Ոտից-գլուխ ես գեղեցիկ, սիրեցյալս,
Եվ քո վրա չկա ոչ մի արատ։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – (փորձելով ինչ-որ բան հասկացնել)։ Կա՛նգ առ, ես գեղեցկաբաշ նժույգ եմ՝ անարդարացիորեն լծված ծանրաշարժ կառքի։
ՏՂԱՄԱՐԴ – Ի՜նչ գեղեցիկ ես խոսում…
Քո շրթունքներն ի վար մեղր է կաթում, հարսս,
Եվ քո լեզվի ներքո մեղր է ու կաթ,
Փակյալ պարտեզ ես դու, սիրեցյալս,
Փակյալ պարտեզ ես դու և աղբյուր ես կնքյալ…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Ինչպե՜ս կուզեի սլացիկ ոտքերով վայրի հովատակ լինել՝ անսանձ ու անթամբ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — (տագնապած)։ Մի՞թե դուք ազատ չեք։
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – Դուք ինձ չեք ուզում հասկանալ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հասկացա… Դուք նաև սլացիկ ոտքեր ունեք, ես այլևս կանգ չեմ առնելու, ես խենթի նման սիրում եմ գեղեցիկ ոտքեր: Ես արդեն որոշակիորեն տեսնում եմ ձեզ. չքնաղ դեմքով, բարեձև մարմնով, սլացիկ ոտքերով գեղեցկուհի… այնպես չէ՞…
ԿՆՈՋ ՁԱՅՆ – (սառը, քիչ էլ դաժան): Եկեք ու կտեսնեք։ Ուղիղ ձեր դիմացի լուսամուտներն են, ձերի նման երկրորդ հարկում է, դիմացի շենքի։ Դուռը բաց կթողնեմ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — (ձեռքը խփում է ճակատին)։ Տե՛ս, է, ո՞նց չեմ հասկացել, ուղիղ քթիս տակ է.. (Լսափողը գցում է և խենթի նման վազում դեպի դուռը՝ հողաթափերով, տնային շորերով: Հաջորդ պահին վերադառնում է, կանգնում հայելու առաջ, զննում իրեն՝ ասես կողմնակի աչքերով, փոխում հագուստը, օծվում ու դուրս թռչում։)
ԿՆՈՋ ՍԵՆՅԱԿԸ
Կինը նստած է բազկաթոռին՝ գլուխը բարձր, հայացքը՝ դռանը։ Թեթև կռանալով՝ ուղղում է ոտքերը ծածկող շալը։
ԿԻՆ — Վերջ։ Այսօր ամեն ինչ կվերջանա։ Ուժ տուր ինձ, Տեր, հաղթահարելու իմ կյանքի ամենածանր փորձությունը… (Դռան թակոց։) Մտե՛ք, դուռը բաց է։
Ներս է մտնում տղամարդը, ձեռքին՝ ծառի ծաղկած ճյուղ։ Ներս է մտնում ու քարանում՝ տեսնելով կնոջ անսովոր գեղեցկությունը։
ՏՂԱՄԱՐԴ — Իմ Սուլ… Սուլամի, իմ Սուլամիթա… Գուցե հրավիրես նստե՞լ։ (Առաջանում է։) Գուցե սո՞ւրճ կառաջարկես…
Կինը, նայելով տղամարդու աչքերին, դանդաղ բարձրացնում է ոտքերը
ծածկող շալը և մի կողմ նետում։ Տղամարդը տեսնում է անօգնական կախ ընկած,
խեղճ ու անկենդան ոտքերը և այլայլված կանգ առնում։
