Արթուր ԷԴԱՐ / «ՀՈԳԵՊԱՀՈՒՍՏ»
Արթուր ԷԴԱՐԻ «ՀՈԳԵՊԱՀՈՒՍՏ» պիեսը տպագրվել է «Դրամատուրգիա» հանդեսի 2005 թ., թիվ 8-9-ում
ՀՈԳԵՊԱՀՈՒՍՏ
Անավարտ դրամա, որ պատահեց երկուսից մեկի հոգու հետ
Գործող անձինք
ՏՂԱՄԱՐԴ
ԿԻՆ
Գործողության վայրը ցանկացած քաղաքի ցանկացած բանկի սրահ է, որն, իհարկե, տագնապի գաղտնի ազդանշան ունի: Կին գանձապահին մոտենում է վայելուչ հագած Տղամարդը:
ՏՂԱՄԱՐԴ — (սիրալիր): Բարի լույս, տիկին:
ԿԻՆ — Բարի լույս, պարոն:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ինչ հիանալի եղանակ է այսօր, այնպես չէ՞:
ԿԻՆ — Այո, արևից կարծես կյանք է բուրում:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դուք շատ պատկերավոր մտածողություն ունեք, տիկին: Դա շատ հուսադրող է:
ԿԻՆ — Ուրախ եմ ձեզ սպասարկել, պարոն:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Կարծում եմ, իմ բախտն էլ բերեց: Տանել չեմ կարող, երբ կինը գեղեցկությունից բացի այլ արժանիք չունի:
ԿԻՆ — Շնորհակալ եմ, պարոն: Բարձրակարգ սպասարկման առաջին պայմանն, ըստ իս, այցելուի ուրախ տրամադրությունը չփչացնելն է:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Իրավացի եք: Ձեր գործում այցելուի տրամադրությունից շատ բան է կախված:
ԿԻՆ — Գուցե հաճելի զրույցից անցնենք գործնակա՞ն մասին:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ձեր առաջարկը տեղին էր, որովհետև ես, իրոք, շտապում եմ:
ԿԻՆ — Բարի: Գումարի չափն ասեք:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Մեկ միլիոն: Որպես հոգեպահուստ:
ԿԻՆ — (երկիմաստ): Հասկանում եմ… արձակուրդից նո՞ր եք վերադարձել:
ՏՂԱՄԱՐԴ — (քիչ շփոթված): Այո… բայց ի՞նչ իմացաք…
ԿԻՆ — Դժվար չէ կռահել… լավ թխացել եք:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Իրավացի եք:
ԿԻՆ — (հաշվեթուղթը տալով): Լրացրեք սա:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Կարիք չկա:
ԿԻՆ — Ինչպե՞ս…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հենց այդպես… ձեր բանկում հաշվեհամար առայժմ չունեմ:
ԿԻՆ — Պարոն, կատակի համար ժամանակ շատ կա, հիմա տեղը չէ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ազնիվ խոսք, տիկին, ես չեմ կատակում:
ԿԻՆ — Այդ դեպքում… ինչպե՞ս հասկանամ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հասկանալ պետք չէ, ուղղակի հաշվեք և տվեք միլիոնը:
ԿԻՆ — Ձե՞զ տամ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ինձ:
ԿԻՆ — Բայց ինչո՞ւ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ասացի, չէ՞, ինձ հոգեպահուստ փող է հարկավոր:
ԿԻՆ — Այո, պայմանով, որ այդ գումարն ունեք մեր բանկում:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Այս պահին չունեմ, քիչ անց կունենամ, ի՞նչ տարբերություն: Դուք հիմա կտաք այդ միլիոնը, ես այն իսկույն ձեր բանկը կդնեմ: Այնուհետ, ինչպես պատշաճ է, կտաք ինձ միլիոնը, որն արդեն իմն է:
ԿԻՆ — Այդպես չի լինի: Դա… դա կողոպուտ է:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ճիշտ կռահեցիք, սա կողոպուտ է:
ԿԻՆ — Լսեք, ինձ հետ նման դեպք չի եղել, բայց ֆիլմերի մեջ շատ եմ տեսել բանկ թալանողներ: Նրանք բոլորն էլ զենքով են, դիմակով… Իսկ դո՞ւք…
ՏՂԱՄԱՐԴ – Ես՝ ի՞նչ…
ԿԻՆ — Ավազակի նման չեք:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ճիշտ եք, ես ավազակ չեմ: Ինձ ընդամենը փող է հարկավոր:
ԿԻՆ — Ձեզ փող տալ չեմ կարող:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Չէ, չհասկացաք: Ինձ թեյի փող պետք չէ, այլ միլիոն, միլիոն:
ԿԻՆ — Վերցնեմ ու ձեզ միլիո՞ն տամ: Անունն ի՞նչ դնեմ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դուք ասացիք՝ կողոպուտ:
ԿԻՆ — Կողոպո՞ւտ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հենց այդպես, կողոպուտ:
ԿԻՆ — Առանց զենքի՞, առանց աղմուկի՞…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ի՞նչ պարտադիր է: Ճիշտը որ ասեմ, զենք ինձ մոտ կա, և նույնիսկ նռնակ…
ԿԻՆ — Մարտակա՞ն…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Իսկ ի՞նչ եք կարծում… Չասացի՞ք, որ առանց զենքի փող չեք տա:
ԿԻՆ — Ոչ մի սենթ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դրա համար էլ զենք եմ վերցրել:
ԿԻՆ — Իսկ ինչո՞ւ աղմուկ չեք հանում: Վախկո՞տ եք…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ես վախկոտ չեմ, բայց որ նայում եմ, թե շուրջս ով կա, խիստ ափսոսում եմ:
ԿԻՆ — Եվ ինչի՞ն, պարոն:
ՏՂԱՄԱՐԴ — (ինչ-որ մեկին մատնանշելով): Այն մեկին նայեք… դստեր հետ է: Փոքրիկ է նա, դեռ երեխա: Բայց կարող է, չէ՞, իմ արձակած գնդակներից մեկը, խիստ պատահաբար, նրա գանգի մեջ հանգրվան գտնել: Իսկ այն ծերո՞ւկը: Նա գուցե մի կյանք է ապրել, որ մեզ պես հազար մարդ էլ որ ապրի՝ չի կարողանալու այդքան բան անել: Ուրեմն ինչո՞ւ անմեղ հոգիներ այս կյանքից տանեմ: Ի՞նչ իմաստ, ասեք: Տվեք ինձ միլիոն, և ես կգնամ:
ԿԻՆ — Իսկ ե՞ս…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դո՞ւք: Ինչպես որ միշտ: Կամ ես, կամ դուք: Հանուն մյուսների մեզնից մեկը միշտ զոհ է դառնում:
ԿԻՆ — Բայց ես չե՛մ ուզում…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ես էլ չեմ ուզում… Եթե կուզեք իմանալ, ձեզ շատ հավանեցի… Կյանքում ոչ մի կին՝ առողջ մտքին համարժեք գեղեցկությամբ դեռ չի հանդիպել ինձ: Դուք առաջինն եք:
ԿԻՆ — Անհարկի գովեստ… այն էլ այս պահին…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Բայց պետք է ձեզ ասվի…
ԿԻՆ — Որպես զոհի՞:
ՏՂԱՄԱՐԴ – Հերոսի՛: Թե ձեզ զոհեք հանուն այս մարդկանց, Աստված ձեզ հաստատ իր մոտ կտանի: Իսկ դժոխքն այստեղ կապրեք, երբ շորթման համար ձեզ բանտ կնստեցնեն:
ԿԻՆ — Բայց ես չե՛մ ուզում…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ինքս էլ դեմ եմ շատ… Ամուսին ունե՞ք:
ԿԻՆ — Չունեմ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Տեսնո՞ւմ եք, բախտի խաղ: Ես էլ կին չունեմ: Եվ… չեք հավատա, բայց այս պահին, այստե՛ղ կուզեի սրտանց առաջարկ անել, որ իմ կինը դառնաք:
ԿԻՆ — Առաջա՞րկ է դա:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ավա՜ղ, ցանկություն:
ԿԻՆ — (անցնելով «դու»-ի): Քեզ հասկանում եմ… Ի՜նչ հիմարն եմ ես: Կյանքում ինչ ասես ապրել եմ, գիտե՞ս… Բայց այս կերպ ոչ ոք և երբեք չէր փորձել իր սիրտը բացել…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եվ միլիոն ուզել:
ԿԻՆ — Ի՞նչ ասել կուզես՝ սիրո վա՞րձ, թե՞ գին:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ուղղակի միլիոն:
ԿԻՆ — Բայց դու ասացիր…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Միլիո՜ն… Առանց զո՛հ:
ԿԻՆ — Բա սե՞րը… Աստվա՞ծ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ամենով հանդերձ:
ԿԻՆ — Ինչպե՞ս հասկանալ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Շատ պարզ: Ինձ միլիոն է պետք: (Ինքն էլ անցնում է «դու»-ի:) Դու կտա՛ս:
ԿԻՆ — Էլ չեմ կարող… Հոգնեցի:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ցավում եմ…
ԿԻՆ — Բայց ինչո՞ւ հենց ես… (Գործնական:) Լավ, անկեղծ լինենք: Այս գործին հասնելու համար պետք է ջանք թափել:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Այլ խոսքով ասած՝ սիրուհի դառնալ:
ԿԻՆ — Անկեղծ որ լինենք, այո, իսկապես:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եվ շա՞տ ես տքնում այս գործից բացի:
ԿԻՆ — Դե՜… չէի ասի:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հա՜… հասկանում եմ: Ինչ էլ որ լինի, քո կյանքը քոնն է, իմ խնդիրը՝ ի՛մ…
ԿԻՆ — Ցավում եմ, որ օգնել չեմ կարող: Անկեղծ որ ասեմ, քեզ հավանեցի: Եվ նույնիսկ… ի՞նչ կասես, չհանդիպե՞նք…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Վատ չէր լինի, միայն թե…
ԿԻՆ — Միայն թե ի՞նչ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Կստացվի… որ մենք համախոհներ ենք:
ԿԻՆ — Այսի՞նքն…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Թե ինձ միանաս, կստացվի ավազակախումբ, որ բանկ կողոպտեց այնտեղ ներմուծված իր անդամներից մեկի ձեռքերով: Այսինքն՝ քո հանցակիցը կդառնամ, քեզ հետ կդատվեմ և բանտ կգնամ: Պարզ է, չէ՞, միտքս:
ԿԻՆ – Պարզը՝ պարզ է շատ: Բայց քո պայմանին ես համաձայն չեմ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եվ չուզենալով դու, այդուհանդերձ, ինձ միլիոն կտա՛ս:
ԿԻՆ — Ինչո՞ւ ես կարծում…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հակառակ դեպքում ես քեզ կսպանեմ: Եվ ոչ միայն քեզ…
ԿԻՆ — Քեզ չեմ հավատում:
ՏՂԱՄԱՐԴ — (ատրճանակ հանելով): Սրա՛ն հավատա:
ԿԻՆ — Աստվա՜ծ իմ: Ատրճանակ…
ՏՂԱՄԱՐԴ – Հա՛: Փամփուշտներ էլ կան, ու ինչպես ասի, նռնակ էլ ունեմ, դա էլ ցույց կտամ:
ԿԻՆ — Չէ, հարկավոր չէ: Հավատում եմ քեզ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Այ, նոր հասկացար, թե ինչն ինչոց է… Ուրեմն ընտրիր՝ մեկ միլիոն կամ կյանք: Ավելի ստույգ՝ մի քանի կյանքեր…
ԿԻՆ — Թող, որ մտածեմ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Թե ինչպես անես, որ քո տագնապը հոգուց դուրս փախչի, հարայ-հրոցով ոստիկա՞ն կանչի: Մեկի՛ց կսպանեմ:
ԿԻՆ — Չէ, ի՞նչ ես ասում… հասկանալ է պետք: Չէ՞ որ այսպիսի անախորժ վիճակ միշտ չի պատահում:
ՏՂԱՄԱՐԴ — (ատրճանակը թաքցնելով): Այո, փորձանքը մառախուղի պես թանձր է ու խոնավ, բայց, այնուհանդերձ, նկուղի պատ չէ, որ գամվես-մնաս: Ամեն քայլի հետ մի ձեռքի չափով կարող ես տեսնել և առաջ գնալ…
ԿԻՆ — Հարցն այն է, թե ո՞ւր:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դու պիտի ընտրես: Եզրը անդունդի չի էլ երեում, երբ հեռվում ես դու: Թվում է՝ ողորկ մի տափարակ է, և մեկ էլ՝ հո՛պ… Այնքան հատու է բերանը հողի, երբ վերջանում է… Եվ դու ընկնում ես, ընկնում ես, ընկնում…
ԿԻՆ — Դու, ինչ է, մո՞գ ես, թե՞ շառլատան:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Քո հաճախորդը շատ սովորական:
ԿԻՆ — Սովորական բան չեմ տեսնում այստեղ:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ինչո՞ւ: Քո հաճախորդներին դու փող չե՞ս տալիս:
ԿԻՆ — Տալիս եմ: Բայց երբ իրենցն են ուզում:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Փող կոչված սողունը իրոք տեր չունի՝ ով սրիգ փչեց, նա պարկից կելնի: Այն մեկ միլիոնը, որ ես եմ ուզում, ոչ իմ փողն է արդ, և ոչ էլ քոնը: Բայց եթե տաս ինձ, իմը կդառնա:
ԿԻՆ — Եվ ճիշտ հակառակ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եվ ճիշտ հակառակ, եթե դու ջանաս, որ ինձ շուտ բռնեն ու ձերբակալեն, այդ միլիոնը քեզ բաժին կդառնա որպես մի պարգև, երախտիքի տուրք ձեր բանկի կողմից:
ԿԻՆ — Ուրեմն ի՞նչ անել:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Այլընտրանք չունես: Փողը պիտի տա՛ս:
ԿԻՆ — Կարծո՞ւմ ես:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Վստահ եմ:
ԿԻՆ — Գիտե՞ս ինչ, արի խելամիտ վարվենք:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Եվ ինչպե՞ս, ասա:
ԿԻՆ — Մինչ այստեղ գալը դու, ինչ է, շատ վատ կյանքո՞վ ես ապրել:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Դե, այնպես, ոչինչ…
ԿԻՆ — Ես նույնպես: Կարիք կա՞ ինչ-որ կարծեցյալ անհոգ կյանքի պատրանքով երկու մարդու կյանք, եթե ոչ ավել, վտանգի տանել: (Թախանձագին:) Թող քո այդ միտքը, խնդրում եմ, և հանգիստ սրտով արի բաժանվենք: Ու կմտածեմ, թե մի լավ ծանոթ, ընկեր եմ գտել, որի հետ, անկեղծ, կուզեի թեկուզ անկողին մտնել…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Քեզ մերժելու եմ: Այս օրվան՝ մի կյանք ես պատրաստվել եմ:
ԿԻՆ — Ես խնդրում եմ քեզ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Չէ, դա չի լինի:
ԿԻՆ — Թող լավ մտածեմ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ուզում ես ասել՝ ժամանա՞կ շահեմ:
ԿԻՆ — Դե ոչ, ոչ… խնդրում եմ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Չեմ հասկանում քեզ և քո խնդրանքը: Դու, ի՛նչ է, ուզում ես… Ա՜յ քեզ բան… Սիրահարվե՞լ ես:
ԿԻՆ — Թեկուզ և այդպես, միայն թե թող, որ քիչ էլ մտածեմ: Պետք է ելք գտնել երկուսիս համար:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Երկուսիս համա՞ր…
ԿԻՆ — Այո, ինձ և քեզ համար… Եվ հատկապես քեզ…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Ինձ համար ելքը նույն այն մուտքով է, որով բանկ մտա: Քեզ համար՝ ուրիշ, բայց կմտածես, երբ ես չեմ լինի:
ԿԻՆ — Չէ, մի՛ ասա, մի՛…
ՏՂԱՄԱՐԴ — Հիմա կտեսնենք: (Հաստատակամ և չոր:) Շուտ փողերը տուր, այլապես հիմա հրավառություն կսկսվի… (Ձեռքը տանում է գրպանը:)
Լսվում է ոստիկանական մեքենաների շչակների ոռնոցը:
ՏՂԱՄԱՐԴ — Գրողը տանի: Գրո՛ղը տանի… (Կնոջը՝ թախանձագին:) Ես քեզ խնդրեցի՛… (Ծոցից հանում է ատրճանակը, մի քանի անգամ կրակում կնոջ վրա: Այնուհետ՝ աղաղակելով:) Այսպես, պարոնայք, սա կողոպուտ է… (Անընդմեջ կրակելով, գրպանից հանում է նռնակը:) Շուտ, պառկե՛ք, թե չէ կքաշեմ նռնակի ձգանը… Դե՛… (Ինչ-որ ուղղությամբ նայելով և կրակելով:) Ինչ է, դու խո՞ւլ ես, ծերուկ ավազակ…
Աղմուկ, աղաղակ: Ոստիկանական մեքենաների շչակների ոռնոցը:
