Արմինե ՆԱԼԲԱՆԴՅԱՆ / ԻԺԵՐԻ ԾՆՈՒՆԴԸ
Արմինե ՆԱԼԲԱՆԴՅԱՆԻ «ԻԺԵՐԻ ԾՆՈՒՆԴԸ» պիեսը տպագրվել է «Դրամատուրգիա» հանդեսի 2006 թ., թիվ 11-12-ում
Արմինե ՆԱԼԲԱՆԴՅԱՆ
ԻԺԵՐԻ ԾՆՈՒՆԴԸ
Գործող անձինք
ԶՈՒ-զու
ԼՈ-լո
ԿՈ-կո
ԶՈՒ-զու — (քնի մեջ)։ Ձեռք չտաք ինձ, թողեք, ես չեմ գա ձեզ հետ։
ԼՈ-լո — Զառանցում է։ Ամեն գիշեր մենամարտում է, ում հետ՝ չգիտեմ։
ԿՈ-կո — Համոզված եմ, հենց մի գիշեր հանձնվի, հաջորդ երազում հանգիստ կթողնեն։
ԶՈՒ-զու — Մեկ է, չեմ գալու, բաց թողեք թևս։
ԿՈ-կ ո — Զու-զու, ո՞վ է քաշում թևդ։
ԼՈ-լո – Երևի առաջին ամուսինն է։ Նրան հաճախ է երազում տեսնում։ Վայրենու մեկն էր։ Մեռնելուց հետո էլ հաստատ չի փոխվել։
ԶՈՒ-զու — Եթե ձեռքս չթողնես, շանս բաց կթողնեմ վրադ, կգզի։
ԼՈ-լո — Շունն է՞լ է հետը։ Լավ էլ պատրաստված է քնում մեր Զու-զուն։
ԿՈ-կո – Չե՞ս տեսնում, գլխարկն էլ չի հանում վերջերս։ Կոշիկներն էլ թաքուն եմ հանել, քնած ժամանակ։
ԶՈՒ-զու — Հիմա կոշիկս կտամ գլխիդ, վայրենու մեկը։
ԿՈ-կո — Վայ, կոշիկն է փնտրում։ Քոնը տուր, չեմ հիշում, իրենն ուր եմ խցկել։
ԼՈ-լո — Զու-զու, էդ ո՞ւմ գլխին ես ուզում խփել։
ԶՈՒ-զու — (քնի մեջ)։ Որ ձեռքիս տակ ընկնի, չեմ խնայի։
ԿՈ-կո — Լո-լո, հեռու գնա, գործ չունես։
ԼՈ-լո — Անցած գիշեր էլ ինձ էին տանջում երազները: Վիրավորված եմ էս կյանքից: Ոչ արթուն է մի բան, ոչ քնած:
ԿՈ-կո — Չէ, ես շատ հանգիստ եմ քնում։ Ամուսնալուծվելուց հետո պրոբլեմ չունեմ։ (Սեղանին դրված խնձորը վերցնում, ուտում է:)
ԼՈ-լո — Իսկ ես ոչ ուտելու սիրտ ունեմ, ոչ էլ…
ԿՈ-կո — Ոչ էլ… (Երկիմաստ քրքջում է։)
ԼՈ-լո — Ենթադրությունդ անհիմն է։ Միտքս հեռու է էդ բաներից։
ԿՈ-կո — Էդ ո՞ր բաներից։ (Ավելի բարձր է քրքջում։)
ԼՈ-լո — Շատ բարձր ես հռհռում, հիմա էն կատաղած Զու-զուն կարթնանա։
ԿՈ-կո — Թող արթնանա, հերիք է, ինչքան քաղցր երազներ տեսավ։ Մտքով չի անցնում, որ կողքն արթուն ու միայնակ կանայք կան, ինչ ձայն ասես՝ չի հանում երազում։
ԶՈՒ-զու — (քնի մեջ): Ա՜խ… ա՜… ախ, ա՜յ… վա՜յ…
ԿՈ-կո — Խնդրեմ։ Էլի հանձնվեց։ (Թափ է տալիս Զու-զուին։) Լսիր, մեր կարգախոսը քեզ չի՞ վերաբերվում. «Երբեք չհանձնվել նրանց՝ ոչ արթուն, ոչ էլ երազում»։
ԶՈՒ-զու — (քնի մեջ)։ Ես մեղք չունեմ, նրանք շատ են։ Ա՜…
ԼՈ-լո — (մոտենալով)։ Արթնացիր, հերիք է: Չափդ կորցրել ես։ Վեր կաց, ասում եմ։
ԿՈ-կո — Չի արթնանա, ես նրան լավ գիտեմ։ Մինչև բոլորից մեկ առ մեկ վրեժ չլուծի՝ աչքերը չի բացի; Սպասում է, մինչև էդ սրիկաները ետ գան։
ԼՈ-լո — Անհեթեթ բաներ ես ասում: Ի՞նչ է նշանակում՝ սպասում է։ Մեր երազները մենք ենք կառավարում, ինչ ընթացք ուզենք՝ կտանք մեր երազներին:
ԿՈ-կո — Չէ, սիրելիս։ Երազներն են կառավարում մեզ։ Քնած ժամանակ ինչ խաղ ասես՝ խաղում են մեր գլխին։ Երազներում անբարո կնոջ համբավ եմ ձեռք բերել արդեն: Ես օրինակելի կին էի շատ կանանց համար, հիմա երազում նրանք երես են թեքում ու հեռու փախչում ինձնից։ Իսկ տղամարդիկ մեղուների պես բզզում են շուրջս:
ԼՈ-լո — Որ մտքիդ տեղ չլինի, նման երազները մինչև վերջ չես նայի։ Վեր կթռչես, դեմքիդ ջուր կքսես ու երեսդ կխաչակնքես։
ԶՈՒ-զու – (վեր է թռչում, երեսը խաչակնքում ու նորից քնում է): Ա՜խ…
ԿՈ-կո – Տեսա՞ր, երեսին խաչ հանեց ու էլի քնեց։ Էդքան հեշտ չէ նման երազներից հրաժարվելը։
ԼՈ-լո — Ուրեմն, արթուն պիտի մնանք։ Նշանակում է՝ մեզ համար ամենավտանգավոր բանը հորիզոնական դիրք ընդունելն է: Վե՛րջ։ Վաղվանից քնելն արգելվում է: Արթնացրու Զու-զուին:
ԿՈ-կո — Մեղքս գալիս է: Սա նրա վերջին երազն է։ Որքան հասկացա, շուտով անքուն գիշերներ ենք լուսացնելու:
ԼՈ-լո — Եթե դեմ կանգնեք մեր դաշինքի սկզբունքներին, ուրեմն սուս ու փուս կհանձնեք անդամատոմսերն ու կհեռանաք մեր շարքերից։
ԿՈ-կո — Չէ, չէ, ինչի՞ պիտի դեմ կանգնենք: Մեկը՝ ես. առանց գաղափարական պայքարի մեկ օր ապրել չեմ կարող։ Ո՞նց կլինի մի օր պայքար չմղեմ նրանց դեմ, կյանքս կիմաստազրկվի: Զու-զուն՝ չգիտեմ ոնց, բայց ես մինչև վերջ հավատարիմ կմնամ իմ երդմանը:
ԼՈ-լո — Մեր շարքերն ընդլայնվում են: Շուտով մեր հավաքներում տեղ ու դադար չի լինի: Միայնակ կանայք ակտիվացել են, նրանց միապաղաղ կյանքը նոր իմաստ է ձեռք բերում, հասկանո՞ւմ ես, առանց տղամարդու ապրելն էժան չի նստի էդ սրիկաների վրա։ Մի օր պատասխան են տալու։ Մենք նրանց ցույց կտանք, թե ինչի է ընդունակ գազազած կինը։ Կոնկրետ՝ ես աչքիս տակ մի հինգ-վեց տղամարդ ունեմ, որոնց բմբուլները քամուն եմ տալու:
ԿՈ-կո — Անկեղծ ասած… իմ նշանակետում ընդամենը մեկն է, էն էլ արդեն վաղուց բմբլահան եղած է։
ԼՈ-լո — Եթե նախկին ամուսնուդ նկատի ունես, նորից եմ կրկնում, նրանք հաշվի մեջ չեն։ Պարտված տղամարդկանց դեմ դուրս գալը թուլության նշան է։ Մենք պետք է զինաթափենք դեռևս չպարտվածներին։
ԿՈ-կո — Բա իմ վրե՞ժը… Ես վրեժի ծարավ եմ, Լո-լո։
ԼՈ-լո — Մեր շարքերում մասնավոր վրիժառուներ չպիտի լինեն։ Սա գաղափարական, սկզբունքային պայքար է, ոչ թե անհատ ձեռներեց վրիժառուների ակումբ։ Սեփական հարցերդ լուծիր մեր շարքերից դուրս, ոնց ուզում ես։ Մեր դրոշի հետ գործ չունես, Կո-կո:
ԿՈ-կո — (վերցնում է դրոշը, զննում)։ Էս դրոշի վրա մի բան սխալ է։ Շիկակարմիր մազերով կանանց պիտի ջնջել ու փոխարենը սափրած գլուխներով կանանց պատկերել։ Ավելի ազդեցիկ կլինի:
ԼՈ-լո — Էդ դեպքում մենք էլ պիտի սափրվենք։ Բոլորս։ Ով երդում տվեց, առաջին հերթին սափրում ենք գլուխը։ Այո, տպավորիչ է։ БТР-ներից դուրս ցցված կանանց գլուխներ՝ ածիլված ու խրոխտ։ Տղամարդիկ ռիսկ չեն անի ընտրությունների շեմին մեր զանգվածներին դեմ գնալ:
ԿՈ-կո — Այո՜… ճաղատ կանանց պայքարը բրդոտ արուների դեմ։ (Բարձր ծիծաղում է:)
ԼՈ-լո – Ճաղատն ուրիշ բան է։ Ճաղատն իր կամքից անկախ է ճաղատ, էդտեղ գաղափարական բան չկա, անսկզբունք, խեղճ վիճակ է։ Իսկ սափրած գլուխը նպատակ է, ասելիք, մարտահրավեր։ Թող Զու-զուն զարթնի, էդ հարցը կդնենք քննարկման։ Ապրես, Կո-կո, վատ միտք չէր:
ԿՈ-կո — (շվարած)։ Բայց ես հենց այնպես ասացի, կատակ արի։ Ես չեմ ուզում սափրվել։ Լո-լո… էլ ոչ մի տղամարդ վրաս չի նայի։ Բոլորը վրաս կծիծաղեն։ Մեր պայքարը բանի տեղ դնող չի լինի։ Ծաղր ու ծանակի առարկա կդառնանք…
ԼՈ-լո — Հերիք է բլբլաս։ Ինչի՞ց ես վախենում, չեմ հասկանում։ Ինչ է, որ հիմա գլխներիս մազ կա՝ ո՞վ է մեզ բանի տեղ դնում։ Կնոջ գաղտնիքը մազերի մեջ չէ, Կո-կո։ Էստեղ բեր ածելին։
ԿՈ-կո — Ոնց թե… բա չենք քննարկելո՞ւ, հետո նոր… Զու-զուն դեռ քնած է։ Չեմ կարծում, որ նա համաձայն լինի գլուխ սափրելուն։
ԼՈ-լո — Իսկ ո՞վ է նրա համաձայնությունը հարցնում որ… Չենք էլ արթնացնի։ Իսկ երբ աչքերը բացի, հայելու մեջ կտեսնի բոլորովին նոր կնոջ, ով բաց ճակատով ու մերկ գլխով է նայում կյանքին: Համարձակ կանայք, ովքեր թաքցնելու ոչինչ չունեն տղամարդկանցից։ (Վերցնում է ածելին, մոտենում Զու-զուին։)
ԿՈ-Կո — (նրան կանխելով)։ Մի արա, Լո-լո: Զու-զուն ինձ կսպանի։ Նա ամեն օր հաշվում է իր մազերը, ամեն ընկնող մազի հետ էն աշխարհ է գնում: Առանց մազերի ոչ ոք գլխի չի ընկնի, որ Զու-զուն կին է:
ԼՈ-լո — Հեռու գնա, ջղերիս վրա մի ազդիր: (Հրում, գցում է Կո-կոյին։) Իսկական կնոջը առանց տեսնելու են զգում, ոչ թե մի կերպ գլխի են ընկնում, էն էլ մազերից։ (Բղավում է։) Հերթի՛ կանգնիր…
ԿՈ-կո — Ո՛չ մի դեպքում։ (Բռնում է գլուխը:) Հանուն որևէ գաղափարի չեմ սափրի գլուխս։ Համ էլ իմ գլուխը խորդուբորդ տեղեր ունի, բացելու բան չէ:
ԼՈ-լո — Ի՞նչ անենք, իմ գլուխն էլ հարթ չէ, տեղ-տեղ կացնի հարվածներից փոսեր են առաջացել։
ԿՈ-կո — Աստված իմ, ի՞նչ կմտածեն մեր մասին՝ կացնահարված, հիստերիկ, ճաղատ էգերի ոհմակ, որ հոշոտում է անմեղ արուներին։ Չէ, գուցե հասունացած չեմ նման պայքարի համար։ Ես չեմ ուզում կորցնել կանացի պատկերս:
ԼՈ-լո — Կո-կո…
ԿՈ-կո — Ի՞նչ:
ԼՈ-լո — Դու մինչև կանացի զենքերդ վայր չդնես, չես կարող նրանց հետ հավասար պայքարի մեջ մտնել։ Մեր ճակատամարտն ազնիվ պիտի լինի, առանց կանացի ատրիբուտների ու հնարանքների՝ մազեր, արդուզարդ, օծանելիք… էդ ամենը թուլացնում է հակառակորդին։ Իսկ մենք էնքան ուժեղ ենք, որ թույլ հակառակորդի հետ գլուխ չենք դնի, չէ՞։ Իսկ երբ տղամարդիկ մեր մեջ մի քիչ կին տեսնեն՝ վե՛րջ, վերջացա՛վ։ Շարժում, պայքար, իրավահավասարություն. ամեն ինչ հօդս կցնդի։ Քմծիծաղ կտան էդ ցինիկներն ու գլուխ չեն դնի մեզ հետ։ Այնպես որ, վե՛րջ շիկակարմիր պայքարին։ Սափրած գլուխներ, առա՜ջ…
ԿՈ-կո — (վախեցած)։ Զու-զուին արթնացրու:
ԼՈ-լո — Կարիք չկա, թող քնի։ Էս պահին նրա գլուխն ավելի կարևոր է, քան ինքը։ (Սափրում է Զու-զուի գլուխը։ Երկար, լուռ աշխատում է։) Վե՛րջ։ Պատրաստ է։ Ահա մեր առաջին գաղափարակրի մոդելը։
Ոգևորված խփում է Զու-զուի ճաղատ գլխին: Զու-զուն վեր է թռչում, նստում:
ԶՈՒ-զու — Լսում եմ։
ԿՈ-կո — Լսելը քիչ է, Զու-զու։ Տեսնել է պետք։
ԶՈՒ-զու — Ոչինչ չեմ տեսնում։
ԼՈ-լո – Իսկ ի՞նչ ես զգում։
ԶՈՒ-զու — Թեթևություն։
ԼՈ-լո — Ես էլ:
ԿՈ-կո — (լաց է լինում)։ Կյանքում ավելի այլանդակ բան չեմ տեսել:
ԼՈ-լո — Ես էլ։
ԶՈՒ-զու — Ես ոչինչ չեմ տեսնում:
ԼՈ-լո- Հիմա կտեսնես։ (Վերցնում է ածելին, մոտենում Կո-կոյին։)
ԿՈ-կո — Մի արա, Լո-լո, խնդրո՜ւմ եմ։
ԼՈ-լո — Ուշ է։ (Սափրում է։ Դուռը թակում են։) Դրսում հերթ է գոյացել: (Սափրում է, անդադար թակոց։) Մեր շարքերը գնալով մեծանում են:
ԿՈ-կո — Այլանդակ շարքերը:
ԼՈ-լո — Բազմաքանակ շարքերը:
ԿՈ-կո — Բազմաքանակ այլանդակ շարքերը:
ԶՈՒ-զու — Ես ոչինչ չեմ տեսնում:
ԼՈ-լո — (գոռում է)։ Շուտով կտեսնես։ Մենք առաջին շարքում ենք, Զու-զու։
ԿՈ-կո — Ամենաայլանդակ շարքում:
ԶՈՒ-զու — Ես չեմ ուզում այլանդակ լինել:
ԼՈ-լո — Ուշ է։ (Ավարտում է սափրելը։)
ԿՈ-կո — Մենք այլանդակ ենք:
ԶՈՒ-զու — (վախեցած շոշափում է իր գլուխը:)։ Ես այլանդա՞կ եմ։ (Արտասվում է։)
ԼՈ-լո — Այլանդակ ու միասնաբար՝ հօգուտ նոր, քաղաքակիրթ հասարակության։
ԿՈ-կո — Այլանդակ հասարակության:
ԼՈ-լո — Հօգուտ հասարակության համաչափ զարգացման:
ԿՈ-կո — Համաչափ այլանդակության:
ԼՈ-լո — Առա՜ջ… Գրավել բոլոր պոստերը, սահմանել համատարած իրավահավասարություն։
ԿՈ-կո — Համատարած այլանդակություն։
ԼՈ-լո — Առա՜ջ, դեպի բարեկարգ ապագա:
ԿՈ-կո — Դեպի այլանդակ ապագա:
ԶՈՒ-զու — (գոռում է): Վերադարձրե՜ք իմ գանգուրները…
ԿՈ-կո — (գոռում է)։ Մեր գանգուրները նորից կաճեն, Զու-զու։
ԼՈ-լո — Կաճեն, բայց ոչ գանգուրները, այլ բազմաքանակ թունավոր իժեր… իժե՛ր… իժե՜ր… (Հիստերիկ շարժումներով սափրում է սեփական գլուխը։)
ԶՈՒ-զու — Բա՛ց թողեք ինձ, ես չեմ գա ձեզ հետ։
ԼՈ-լո- Ուշ է։
Երեք ճաղատ կին բեմի կենտրոնում։ Դռներն ուժգին թակում են:
