Սուրեն ՀԱՍՄԻԿՅԱՆ/ «ՍԱՀՄԱՆԱԳԻԾ»ø
«ԴՐԱՄԱՏՈՒՐԳԻԱ» ՀԱՆԴԵՍԻ ԱՐԽԻՎ/ ՊԻԵՍՆԵՐ
Սուրեն ՀԱՍՄԻԿՅԱՆԻ «ՍԱՀՄԱՆԱԳԻԾ» պիեսը տպագրվել է «Դրամատուրգիա» հանդեսի 2008 թ., թիվ 14-15-ում
Ուսուցիչներից մեկը ժամանակին ինձ զգուշացրեց. «Երբ գրիչը վերցնում ես ձեռքդ, մի մտածիր, որ գրում ես կյանքիդ վերջին տեքստը»: 18 տարեկանում իմ առաջին պիեսը ընթերցեցի խստագույն քննադատ բարեկամիս՝ Լևոն Ներսիսյանին: Նրա գնահատականը սպանիչ էր. «Դու փորձել ես գրել այն, ինչ չի կարելի գրել»: Ռուսերենով ավելի պարադոքսալ է հնչում, հենց այդպես:
«Սահմանագիծ» պիեսը չի պատկանում ոչ առաջին, ոչ երկրորդ դեպքին: Սա միայն տեքստ է, ինչպես իմ հարյուրավոր հոդվածները, տասնյակ գրքերը, որոնք հրապարակվել են 1957 թվականից մինչև այսօր և, հուսով եմ, ինչ-որ հետք են թողել մշակութային անցողիկ կյանքում (պատմության մասին չխոսենք): Թերևս, այս դեպքում, երկու լեզվի հանգամանքը չպետք է ընկալվի որպես պարզունակ հնարանք կամ օյինբազություն, այլ միայն փորձ, ձգտում՝ հայտնվելու «երկրորդ հարթության» վրա: Իսկ «երրորդը» այն է, ինչը ընթերցող-հանդիսատեսը տանում է իր հետ վարագույրը իջնելուց հետո: Բայց մեր դեպքում վարագույր էլ չկա:
Այսքանը: Մնացյալը…
Պիես մեկ գործողությամբ
Գործող անձինք
ԼԵՈ՝ ԼԵՎՈՆ ՆԻԿԻՏԻՉ — 50-55 տարեկան
ՆԵԼԼԻ — 45-48 տարեկան
ԼՅՈՒՍՅԱ — 30-35 տարեկան
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — սրճարանատեր, 30-35 տարեկան
ՍԵՐԺԻԿ — սրճարանի կառավարիչ, 40 տարեկան
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — ճարտարապետ, 40-45 տարեկան
Մատուցողներ, սրճարանի հաճախորդդներ:
Գործողությունը տեղի է ունենում Երևանում, մեր օրերում:
Բեմում սրճարան է՝ համեստ, բայց հաճելի ու հարմարավետ մշտական հաճախորդների համար: Ձախ կողմում բարն է և սրճարանի մուտքը: Կողքի դռնով կարելի է անցնել խոհանոց ու տնօրենի սենյակ: Նախաբեմի ձախ և աջ կողմերում՝ սեղաններ, բազկաթոռներ: Ամառ է, օրը նոր է բացվել, սակավաթիվ հաճախորդներ: Բարին է մոտենում մի երիտասարդ:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ — Ազիզ, երեք վիսկի:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ես քեզ ի՞նչ ազիզ: Քեզ կարգին պահիր:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ — Ի՞նչ պատահեց քեզ: (Քիպ մոտենալով Լյուսյային, շշուկով:) Ցավդ տանեմ, Լյուս, գժվեցի՞ր, ինչ ա, գիշերը էն չի՞ էղել:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ձեռքերդ քաշիր… Գնա, նստիր, կբերեն:
ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ — (հեռանալով): Սավսեմ ցնդել ա…
Բարի կողքի բարձր աթոռին նստած է Լյուսյայի ընկերուհին:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Իսկապես, տրամադրությունդ տեղը չի: Ի՞նչ ա պատահել:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Առայժմ ոչինչ, բայց կկատարվի: Հասկանո՞ւմ ես, նոր տեր ունեցանք: (Հայացք նետելով տնօրենի դռանը:) Հեն ա՝ փակվել են տնօրենի սենյակում, հարցեր են լուծում: Սրճարանը առել է: Ամեն նորն էլ, ինչպես գիտես, մարդկանցից ա սկսում: Այսինքն՝ մեզնից: Հենա՝ պովարին ուզում ա փոխել: Ճիշտ ա, Կարապետը մի բան չի, դանդաղ ա մտածում, բայց մեղք ա, երկու երեխա է պահում: Կնիկն էլ հետը…
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Ինքը ո՞վ ա, ի՞նչ ա իրենից ներկայացնում:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Կողքի օֆիսը իրենն է:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Ուրեմն, եղել ա էստեղ, քեզ գիտի… (Վստահ:) Չէ, քեզ ձեռք չի տա:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Մի ասա, հենց էս ա վատ, որ բոլորիս գիտի: Էստեղ բոլորին դժվար ա դուր գալ: Ով պատահի՝ գալիս ա: Դե, արի բոլորի կապրիզը տար:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Չէ, քեզ չի հանի: Դու անփոխարինելի ես, քեզպեսներին ձեռք չեն տալիս:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Որ հանի, ինչ ա, տեղ չե՞մ գտնի: Դա չի խնդիրը: Ուղղակի մի քիչ վիրավորական ա, ամեն անգամ պիտի նոր մարդկանց հարմարվես: (Մատուցողուհուն.) Գնա, ասա էն հարիֆներին, թող ուրիշ սեղան զբաղեցնեն: Էսօր հինգշաբթի ա, հեսա՝ Լևոն Նիկիտիչն ա գալու:
Մատուցողուհին մոտենում է աջ կողմի վերջին սեղանի մոտ նստած երիտասարդ զույգին, ինչ-որ բան է ասում, հայացքը՝ Լյուսյային:
ՊԱՏԱՆԻ — Ով պատահի, այստեղ հրամայում է: Ի՞նչ է նշանակում՝ իրա տեղն ա: Գրանցվա՞ծ ա, ինչ ա: Ո՞վ ա էդ մարդր: Եթե հաստավզերից ա, օլիգարխ ա… (Ընկերուհուն.) Պադումայեշ, չէ, էստեղ պրինցիպի խնդիր է:
Բայց նրանք այլ սեղան են զբաղեցնում՝ ընկերուհու հորդորով:
ԼՅՈՒՍՅԱ — (ընկերուհուն): Հասկանո՞ւմ ես, ամեն հինգշաբթի Լևոն Նիկիտիչր գալիս ա էստեղ, սա իրա տեղն ա:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Կարծեմ տեսել եմ, սուսուփուս քեռի է, ակնոցավոր:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Կարգին մարդ է, խո դրանց խելքին չի: Նա ինձ հարգում ա: Չգիտեմ ինչի՝ էս տեղին ա սովոր: Ամեն հինգշաբթի գալիս ա, եթե չկա, ուրեմն քաղաքից բացակայում է: Էս երեք տարվա ընթացքում միայն երկու անգամ ա բացակայել: Էն էլ հիվանդ ա եղել:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ – Հր՛, լա՞վ ա վճարում:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Հիսուն գրամ կոնյակ ա վերցնում ու մի բաժակ սուրճ:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ – Էդքա՞նը:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Բա ի՞նչ ես ուզում… Խո դրանց թափը չունի: Մտավորական ա:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Բա ասում ես՝ սիրում ա, հարգում ա քեզ: Ուրեմն հատուկ վերաբերմունք ա ցույց տալիս:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Իսկ ո՞վ ասաց, որ սիրում ա: Չնայած, չէր խանգարի սիրահարվել… Իսկականն է: Սրանք բոլորը ձևեր են թափում, պիժոնություն են անում, իսկ որտեղ պետք է, պարզվում է՝ խլյուպիկ են, ուրիշ ոչինչ: Փուչիկը հեշտ է պայթում: Լարիս, կներես, վերցրու սուրճդ ու նստիր այն սեղանին: Գալիս են, կասեն՝ առևտրով չեմ զբաղվում:
Ներս են մտնում Հովիկ Գուրգենիչը, Սերժիկը և Ղուկասյանը, նրա ձեռքին ծաղկեփունջ կա: Նստում են ձախ կողմի առաջին սեղանի մոտ:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Էստեղից ամեն ինչ երևում ա: Ամբողջ դահլիճն ա մեր առջև: Չնայած, սա ի՞նչ դահլիճ է: Բայց կլինի դահլիճ, մեծ, ընդարձակ:
Լյուսյան ու մատուցողուհին շտապում են նրանց մոտ:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — (մատուցողուհուն): Դու գնա, խո բոլորդ չեք ցցվելու մեր գլխներին: (Լյուսյային.) Անունդ ո՞նց ա… հա, կարծեմ, Լյուսիկ:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ճիշտ այդպես, Հովիկ Գուրգենիչ:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Մի քիչ երկար չստացվե՞ց: Դե, պատկերացրեք, պարոն Հովիկ Գուրգենիչ, բա որ լրիվ անունը ասեք՝ Հովհաննես: Պատկերացրեք, ի՞նչ կստացվի:
ԼՅՈՒՍՅԱ — (շփոթված): Բա ո՞նց:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Ես իսկական դեմոկրատ եմ, կամ ինչպես ընդունված է ասել՝ ժողովրդավար: Քեզ թույլ եմ տալիս ասել կրճատ՝ Գուրգենիչ: Նույնիսկ ավելի լավ ստացվեց, մի քիչ էլ քնքուշ: Մեզ ճանաչում են հայրերի շնորհիվ, ո՞վ ենք մենք՝ առանց հայրերի: Չեն էլ ճանաչի: Ուրեմն, Լյուս, այդպես: Ոչ մի տաք կերակուր: (Ղուկասյանին.) Բանի պետք չեն, և հարցը մենյուի մեջ չի: Որակ, որակ… (Լյուսյային.) Էն, որ միշտ վերցնում եմ… կոնյակ, շոտլանդական վիսկի, նարնջի հյութ, ոչ մի կոլա: Մնացածը գիտես: Գուցե բա՞ն մոռացա:
Սերժիկը կիսաձայն Լյուսյային հրահանգ է տալիս:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Հետո մի անգամ համեղ բուտերբրոդ փորձեցի… Ինչ եմ ասում՝ բուտերբրոդ կարգին բառ էր, մոռացել ենք, հիմա սենղվիչ ա կոչվում, պաշտետով:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ամեն ինչ կլինի: (Ուզում է հեռանալ:)
Հովիկ Գուրգենիչը, Ղուկասյանից չխնդրելով, ծաղկեփնջից մի մեխակ է վերցնում:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Լյուսիկ, վերադարձիր: (Լյուսյան վախեցած շրջվում է: Նրան մեկնելով մեխակը:) Կպցրու դոշիդ, քեզ կսազի: Սա պարոն Ղուկասյանի կողմից, նրան շատ են սիրում կանայք: Սա ավանս է՝ լավ սպասարկման համար:
Ղուկասյանը ժպտում է: Լյուսյան, մի փոքր շփոթված, բուռն գործունեություն է ծավալում: Մատուցողուհիները եռուզեռի մեջ են, Լյուսյայի բարի մոտ փոքր հերթ է գոյացել:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Հիմա անցնենք գործի: Սերժիկ, բոլոր հարցերի մասին դեռ կխոսենք: Հա, բոլոր կարգին տեղերում մատուցողները տղամարդիկ են: Լյուսյան ուրիշ, նա քո բանը չի, նրան ձեռ չտաս, հասկացա՞ր: Բայց հիմա մեր գլխավոր հույսը դու ես, պարոն Ղուկասյան:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — Պարոն, պարոն… հիմա բոլորս էլ պարոն ենք:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Դե, բա ոնց… կուլտուրա է: Բայց դուք ուրիշ հաշիվ եք: Արվեստագետ: Դե, Ղուկասյան ջան, հույսս դու ես, այնպես արա, որ ամեն ինչ էստեղ գեղեցիկ լինի:
Հնչում է երաժշտություն՝ շատ բարձր: Սերժիկը պոկվում է տեղից, գնում, անջատում է ձայնը և վերադառնում:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Երկուս ու կես մարդ կա, ու էսքան աղմուկ: Ոչինչ, էդ բոլորը կդզենք, կարգի կբերենք: Ամեն ինչ պիտի համապատասխանի ժամանակակից դիզայնին:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — Դիզայնը ուրիշ բան է…
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Մեկ ա, ամեն ինչ դիզայն ա: Ուզում եք ասել կոմֆորտ՝ թող էդպես լինի: Այ, էս պատը կքանդենք: Տարածքը 8-10 մետրով կմեծանա:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ – Ինչո՞ւ, այն կողմն է՞լ ձերն է:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Բա ո՞նց: Ինչո՞ւ պիտի առնեի, ինչի՞ս էր պետք այս փսլնքոտ տեղը, եթե իմը չի, բա ո՞ւմն ա:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — Բայց դա ամեն ինչ փոխում է: Կորչում է ինտիմ մթնոլորտը… Արդեն սրճարան չի, այլ…
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Հենց էդ էլ ինձ պետք ա: Թե չէ՝ երաժշտական կենտրոն… ստից բան է: Դե, թող ցերեկր նվագի, բայց երեկոներն էստեղ աստղեր կհրավիրվեն… ուրիշ քաղաքներից էլ: Շոու-բիզնես: Թափ ա պետք:
ՍԵՐԺԻԿ — Պատը որ քանդենք, էն նկարներն ի՞նչ անենք:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Ի՞նչ նկարներ: Դե, հալա պետք է պարզել, թե ի՞նչ արժեն: (Ծիծաղում է:) Արժեք ունենային, նախկին շեֆդ չէր թողնի էստեղ:
ՍԵՐԺԻԿ — Կուինջի է, ազգանունը տարօրինակ ա, համա ռուս նկարիչ ա: Էն մեկն էլ, չգիտեմ, որ ազգից ա…
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Ի՞նչ նկարներ են, որ մեր բնությունը էդտեղ չկա: Դու ի՞նչ կասես, Ղուկասյան, արժեք ունե՞ն, թե՞ չէ:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — Եթե բնագրեր լինեին… բայց կոպիաներն էլ վատը չեն:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Դե, եթե վատ չեն, կտանեմ իմ օֆիս: Էստեղ ուրիշ մասշտաբ ա պետք: Ու էկրան էլ կտեղադրենք… առանց կինոյի չի լինի: Մոդա է: Ղուկասյան, մի բան վերցրու, խոսքով ընկանք: (Խմում է, ինչ-որ բան ծամում:) Ճիշտն ասա, Սերժիկ, դե, Ղուկասյանը մեր մարդն է… ինչքա՞ն ա օրվա եկամուտդ: (Սերժիկը շփոթված լռում է:) Գիտեմ, գիտեմ, կասես՝ կոմերցիոն գաղտնիք է: Ու հետո, սուտ ասելը միշտ էլ արդար բան ա: Ղուկասյան, հավատացեք, երբ ստիպված ճիշտը չեմ ասում, էդ գիշեր քունս չի տանում: Այնպես որ, ճիշտ ես, Սերժիկ, պետք է լռել: Բայց ես գոնե գիտեմ աշխատողներիդ, իրանց լումա էլ չէ՝ կոպեկներ ես տալիս: Էդպես էլ չի կարելի: Ինձ մոտ կարգին կվճարես, ու ոչ մի չայեվոյ: Ռեյտինգը, գիտե՞ս, ինչ բան է, ամենակարևորն է: «Աստղեր» կգան, իհարկե, գներն էլ կփոխվեն:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — Անկեղծ ասած, ես ավելի կամերային, ինտիմ տարբերակին էի կողմնակից:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Բայց խո դո՞ւ չես իմ հիմնական կլիենտը: Չնայած, միշտ էլ ուրախ կլինեմ ձեզ տեսնել այստեղ: (Հովիկը մեկ դիմում է Ղուկասյանին «դու-ով», մեկ՝ «դուք֊ով»:) Հետո, ո՞վ ասաց, որ ինտիմ չի լինի: Իսկ խցիկները ինչի՞ համար են: Խոսքը մեծ դահլիճի մասին է: Էստեղ պետք են լույսեր, շքեղությունը պիտի աչք ծակի, որ մտնողը չուզենա դուրս գալ: Բա դիզայնը ինչի՞ համար է:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — Բայց սա պահանջում է աշխատանքի այլ ծավալ:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Ապրես, իհարկե, թափը մեծ պիտի լինի: Բա ինչո՞ւ եմ հրավիրել քեզ նման մասնագետի: Լարիր երևակայությունդ, գործի դիր տաղանդդ, ե՞ս պիտի քեզ սովորեցնեմ: Ինչպես ասում են՝ քեզ տալիս եմ ստեղծագործական ազատություն, քարտ բլանշ, ինչ խելքդ փչի, խնդրեմ: Նախահաշվի մասին հետո կխոսենք: Կրճատելու բան լինի՝ կմտածենք: Հիմա մեզ պետք է քո երևակայության թռիչքը: Հիմա պատը քանդո՞ւմ ենք:
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — (մի փոքր հապաղելով): Քանդում ենք:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Հենց էսօր քանդում ենք, Սերժիկ Կիրակոսյան: Բանվորներ կանչիր:
Ղուկասյանը ուսումնասիրում է տարածքը: Բեմի խորքում մի պահ երևում է խոհարարը: Սերժիկը ձեռքի շարժումով հասկացնում է, որ հեռանա: Ներս է մտնում Լեոն՝ թերթերը ձեռքին, նստում է այն սեղանի մոտ, որը զբաղեցրել էին «անկոչ» հյուրերը: Լյուսյան նկատելով Լեոյին՝ հեռվից ժպտում է, քիչ անց՝ մոտենում:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Բարև ձեզ, Լևոն Նիկիտիչ: Այսօր ուշացաք, խո բան չէ՞ր պատահել:
ԼԵՈ — Բարև, Լյուսյա: Ոչինչ էլ չի պատահել, սովորական… Հետո, ես գերմանացի չեմ, որը ոչ ուշանում է, ոչ էլ ժամանակից շուտ է գալիս:
ԼՅՈՒՍՅԱ – Ինչո՞ւ, գերմանացիները սխալվել չգիտե՞ն:
ԼԵՈ — Կանտը ամբողջ կյանքում ապրել է մի քաղաքում, Քյոնիգսբերգում… Լսել ես երևի, ով էր Կանտը: (Լյուսյան գլխով է անում՝ «կարծես, այո»:) Գերմանացի հայտնի փիլիսոփա Կանտը ամեն օր ճիշտ ժամը 12-ին դուրս էր գալիս փողոց, իսկ քաղաքի կենտրոնում, ռատուշայի վրա էր քաղաքի գլխավոր ժամացույցը: Ու եթե ժամը 12-ին Կանտը հրապարակում չէր, ուրեմն ժամացույցը սխալ էր աշխատում, կանչում էին ժամագործին: Ահա, այդպես… Ժամացույցի աշխատանքը ստուգվում էր մարդով…
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ու բոլոր գերմանացինե՞րն են այդպես: Էլ ինչի՞ ենք զարմանում, որ նրանք մեզնից լավ են ապրում:
ԼԵՈ — Գուցե դա էլ կա, չգիտեմ:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ինչպես մի՞շտ՝ կոնյակ, սուրճ… Գուցե պաշտետով բուտերբրոդը փորձեք, համեղ է:
ԼԵՈ — Եթե ուզում ես, խնդրեմ: Ամեն ինչ էլ քեզ մոտ համեղ է:
Լյուսյան գնում է:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Ձեզ մոտ այդպե՞ս է ընդունված, Լյուսյան բոլորի՞ն է մոտենում: Իրա տեղը բարի մոտ ա:
ՍԵՐԺԻԿ — Սա մեր մշտական հաճասխորդն է:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Եվ ի՞նչ ա գտնում էդ թերթերի մեջ: Զզվանք, բամբասանքից բացի ոչինչ չկա: Իսկ ինքը խելոք մարդու տպավորություն է թողնում: Լավ ա, գոնե գրքեր չի բերում: Խո էստեղ գրադարան չի: Իսկ մշտական կլիենտը նա է, ով կազինոյում սեղանին է դնում ունեցածը, տարված տուն է գնում՝ անիծելով իր բախտն ու կազինոն: Իսկ երկու օրից նորից նույն կազինոյում է: Թե չէ՝ 50 գրամ կոնյակ, մի բաժակ սուրճ…
ՍԵՐԺԻԿ — Էղքան էլ ճիշտ…
ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ — Կարծում եմ, նման հաճախորդը չափազանց կարևոր է, տեղը, վայրը գեղեցկացնում է: Մարդը սովորել է, սիրում է այս սրճարանը… Սա էլ վարկանիշ է:
Սերժիկը սեղմում է Ղուկասյանի ձեռքը՝ ի նշան երախտապարտության:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Դե, նման ռեյտինգի մասին դեռ կարող ենք միայն երազել: Սուրճը հիմա՞ խմենք, թե՞ հետո: (Սերժիկը ոչնչի ձեռք չի տվել, Ղուկասյանը՝ նույնպես, իսկ Հովիկն արդեն ատամներն է քչփորում, բայց որոշեց, որ սուրճը դեռ վաղ է: Լեոյի հասցեին:) Տես, է՛, կոնյակն էլ լավ կոնծում է: Չի վախենում խելքին էդքան զոռ տալուց… չգիտեմ, չգիտեմ… Գնանք կաբինետ, նախնական հաշիվներ անենք, էնտեղ էլ կսրճենք:
Գնում են: Լյուսյան սպասարկում է հաճախորդներին: Ընկերուհին նորից նստում է կողքին:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Տես, խազեինդ ոնց ա շուրջդ պտտվում: Չէ, քեզ ձեռ չի տա: Այ, կտեսնես: Գիտե՞ս, ինչու եմ այստեղ: Մանուկին եմ սպասում, նա էլ, ինչպես միշտ, ուշանում ա:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ձեր գործե՞րը ոնց են:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Ինչպես միշտ:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Համա կամք ունի քոնը… մորը իր տեղը դրեց, բայց ինչքա՞ն կարելի է թափառել… Դես ու դեն ընկնել:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Գործի տեղում պրոբլեմներ կան…
ԼՅՈՒՍՅԱ — Այ քեզ բան… բանկից լավ տե՞ղ, ամեն ինչ կոկիկ, մաքուր, հարթ, սահուն:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Դրսից է էդպես երևում: Պղտոր ջուր է ամեն տեղ: Չգիտեմ, ինձ ոչինչ չի ասում, թաքցնում ա, բայց զգում եմ, ուզում ա արտահայտվել: Սիրտս վատ բան ա նախազգում: Բա քո՞նը… ամբողջ օրը նարդի ա խաղում, իսկ գիշերը գնում ես տուն՝ կոպտում ա…
ԼՅՈՒՍՅԱ — Դա էլ իմ բախտն ա:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Ո՞վ ասաց: Նա չլիներ, ուրիշին կգտնեիր: Հենց թեկուզ էս Լևոնը: Ինքն էլ սիմպատիա ունի քո նկատմամբ: Ու հեչ էլ ծեր չի:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Հիմար բաներ ես ասում:
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Հեչ էլ հիմար չէ: Լավ, էլ չեմ սպասի, գնամ, երևի էլ չգա… (Ուսերը թոթվելով:) Ո՞վ իմանա:
Ներս են մտում մի խումբ ջահելներ:
1-ԻՆ ՊԱՏԱՆԻ — Հինգ կոկտեյլ… Աղջիկներ, ռուլե՞տ վերցնենք, թե՞ էդ անհասկանալի թխվածքը:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Ջահելներ, կամաց… էստեղ մարդիկ գալիս են հանգստանալու:
2-ՐԴ ՊԱՏԱՆԻ — Իսկ մե՞նք ինչու ենք եկել՝ դիսերտացիա գրելո՞ւ…
1-ԻՆ ԱՂՋԻԿ — Դե, դա քո խելքի բանը չէ:
2-ՐԴ ՊԱՏԱՆԻ — Ո՞վ ասաց, եթե լավ վճարեն, ես էլ, Յուլյան էլ սեղանին մի հատոր կդնենք: Հրատարակման պատրաստ: Բայց դրա համար փող չեն տա, տպելու համար ինքդ պիտի հովանավոր գտնես: Աբսուրդ է…
ԸՆԿԵՐՈՒՀԻ — Ջահելներ եք կոչվում, եկել եք՝ ուրախացեք: Պարեք, ոչ թե մեծավարի խոսեք:
2-ՐԴ ԱՂՋԻԿ — Այստեղ չեմ ուզում պարել:
ԼՅՈՒՍՅԱ – Ինչո՞ւ:
2-ՐԴ ԱՂՋԻԿ- Չգիտեմ, պարելիս տխուր մտքեր են գլուխս գալիս:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Հանկարծ դա չասես մեր խազեինին:
2-ՐԴ — ԱՂՋԻԿ — Չէ, այստեղ մեզ լավ ենք զգում, դրա համար էլ գալիս ենք: Բայց լավը կարող է և տխուր լինել, չէ՞:
1-ԻՆ ԱՂՋԻԿ — Իսկ ես՝ հակառակը… տխրելու միտք չունեմ: Գնանք, Սերյոժ, միացրու երաժշտությունը, թռվռանք:
Նստում են անկյունում: Սրճարան են մտնում նոր հաճախորդներ: Նրանց մեջ է մի ռուս կին: Շուրջն է նայում նստելու համար, հայացքն ընկնում է Լեոյի վրա: Զարմացած է, անսպասելի էր: Լեոն կարդում է: Հաղթահարելով շփոթմունքը, կինը դանդաղ մոտենում է նրա սեղանին:
ՆԵԼԼԻ — Ждешь?
ԼԵՈ — (թերթն ընկնում է ձեռքից): Как? Нелли?! (Շփոթմունքից տեղից չի շարժվում:)
ՆԵԼԼԻ — Нарочно не придумаешь. Немыслимо…
ԼԵՈ — (տեղից բարձրանում, գրկում է նրան): Неллочка, ты откуда взялась?
ՆԵԼԼԻ — Откуда, откуда? Оттуда же…
ԼԵՈ — Столько лет не встречались…
ՆԵԼԼԻ — Ты сам не хотел, не пытался. Небось, в Москве за эти 20 лет сколько раз побывал?
ԼԵՈ — 20 лет…
ՆԵԼԼԻ — Я же впервые… второй раз в Ереване.
ԼԵՈ — И думала найти меня.
ՆԵԼԼԻ — Признаться, нет. Я тоже упрямая.
ԼԵՈ — А зашла сюда…
ՆԵԼԼԻ — Ты же, ты же… То же кафе, тот же столик.
Դադար: Լյուսյան վերջապես համարձակվում է մոտենալ նրանց:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Чем вас угостить? (Փորձելով հարթել լարված վիճակը:) Наш самый уважаемый клиент. Нет, друг. Мы все его обожаем.
ՆԵԼԼԻ — Он этого заслуживает. (Տխուր ժպիտով:) Берегите его.
ԼԵՈ — Познакомтесь, Люсенька. Это моя хорошая знакомая из Москвы.
ԼՅՈՒՍՅԱ — Я должна вас расстроить, Левон Никитич. Новый хозяин будет все тут перестраивать. И этот столик исчезнет, наверное, исчезнет.
ԼԵՈ — (Նելլիին): В таких случаях ты бы сказала… Се ля ви…
Լյուսյան հեռանում է:
ՆԵԼԼԻ — (թեթև հեգնանքով): Хорошая знакомая…
ԼԵՈ — А как было представить?
ՆԵԼԼԻ — Ах, как, как… Ты не изменился. Я-то растолстела. Но ты не изменился. Деликатный, всегда соблюдающий меру. Совсем не южный темперамент.
ԼԵՈ — Нет, ты плохо меня знаешь.
Մատուցողուհին սպասարկում է սեղանը:
ՆԵԼԼԻ — Уже то, что ты ни разу не пытался найти меня… А приходишь сюда… Садишься за тот же столик… Неужели каждый день?
ԼԵՈ — По четвергам.
ՆԵԼԼԻ — Боже мой! Но это же прелестно.
ԼԵՈ — Я не могу забыть, как мы расстались…
ՆԵԼԼԻ — Я тоже…
ԼԵՈ — Я сидел за этим столиком. Я ждал, ты опоздала.
ՆԵԼԼԻ — Я опоздала на какие-то 20-30 минут.
ԼԵՈ — Или 20 лет… Словом, вбежала, поцеловала меня в щечку, уселась напротив, очень и очень возбужденная.
ՆԵԼԼԻ — Ну, как не возбудиться? Получила приглашение на тусовку к известному художнику. И предложила тебе присоединиться к нам.
ԼԵՈ — Дело не в тусовке. Как ты говорила о мужчине, который пригласил тебя?
ՆԵԼԼԻ — Ну как я могла скрыть — человек заинтересовался моими работами.
ԼԵՈ — У тебя в глазах появился необычный блеск.
ՆԵԼԼԻ — Человек компетентный, придирчиво рассматривал мои работы. Потом мы поженились, а еще потом развелись.
ԼԵՈ — Вот как! Но я все-таки не об этом.
ՆԵԼԼԻ — А о чем?
ԼԵՈ — Как мы расстались?
ՆԵԼԼԻ — Вот так и расстались. Ты не пошел с нами.
ԼԵՈ — Выпили по чашке кофе. Потом ты сказала: «Ну, я пойду».
ՆԵԼԼԻ — А ты ответил: «Сама знаешь». И даже не встал, не поцеловал меня. (Դադար:) Но главное даже не это… Главное было до этого. Ты отказывался переехать в Москву, а я не решилась в Ереван.
ԼԵՈ — Это содержание. А я о форме — как случилось в тот день. Что делать — такова судьба.
ՆԵԼԼԻ — Вот, действительно, се ля ви. Но, милый мой, дорогой, ты не сделал попытки удержать меня в кафе, мог настоять, заставить переехать в Ереван. Это уже не форма, а суть. Мог настоять, заставить. Я же женщина. К тому же Ереван — город художников, соблазнить меня было не трудно. То, чем я занимаюсь теперь, то же здесь бы пригодилось. Не сделал, не настоял. (Լռություն:)
ԼԵՈ — А чем ты занимаешься?
ՆԵԼԼԻ — Художник из меня не получился. Его я вскоре возненавидела, но у нас уже была дочь. Он пытался выжать из меня все соки. Заставлял меня сутками рисовать натюрморты. Добился того, что я и его возненавидела, и фрукты. Он так и не понял, что искусство либо есть, либо нет. Трудом тут не возьмешь. И мы развелись. Но не будем об этом. Художник не получился, но стала экспертом. Вполне толковым. А знаешь, зачем я здесь? (Լեոն լռում է:) Я увиливала от поездки в Ереван, чтоб не бередить старые раны… Тебя… А сейчас приехала как бы инкогнито.
ԼԵՈ — То есть?
ՆԵԼԼԻ — Моя девочка, представляешь, по Интернету познакомилась с юношей, армянином. Он приехал в Москву, они увидели друг друга. Он вроде сделал ей предложение. Правда, не официальное. Что сказать, вполне достойный парень. Но я же знаю армян. Я втайне от дочери решила приехать в Ереван. Не потому, чтоб разведать, нет, это мне не пристало. Но как бы почувствовать ваш Ереван, убедиться, все ли осталось по-прежнему. Вот кафе — приятно. Я прошлась по Северному проспекту — что там понастроили, тупик, а не проспект. Жуть! Высотные дома тут к чему? Впрочем, Москва тоже самое… Не знаю, не знаю. Дочка не знает, что я здесь. Отключила мобильник. Уехала якобы в Ростов, в командировку. Так захотелось!
ԼԵՈ — Как зовут парня?
ՆԵԼԼԻ — Давид.
ԼԵՈ — Фамилия?
ՆԵԼԼԻ — Вот фамилию никак не припомню. Я слаба на ваши армянские фамилии. Имена едва запоминаю. Что-то на «м». Кажется «Тер»… Тер-Микаелян? Так ведь?
ԼԵՈ — Так. (Լեոյի դեմքը մռայլվում է:)
ՆԵԼԼԻ — Мне надо привести себя в порядок. Лео, куда надо пройти? (Դուրս է գնում:)
ԼԵՈ — (հեռախոսով): Բարև, ինձ մի բան ասա… Վերջերս Մոսկվայում էիր: Ու ինձ ոչինչ չասացիր: Չէ, դա կարևոր չէ… Ոչինչ ինձ պետք չէր: Բայց կարող էիր ասել: Այդքանը: Ուրիշ ոչինչ: (Անջատում է բջջայինը:)
Նելլին վերադառնում է: Խոհանոցից դուրս են գալիս Հովիկը և մյուսները: Բոլորի տրամադրությունը բարձր է, հատկապես ճարտարապետինը:
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — (Լյուսյային): Վաղը փակում ենք սրճարանը: Պատը հենց այսօր կքանդենք: Ժամանակ շահենք: Մոտենանք սեղանին: Էս ի՞նչ ա, ռուս հյո՞ւր ունեցանք: (Նելլիին.) Как приятно Вас приветствовать, рады, рады. Только просим с вашим попутчиком…
ԼԵՈ — Я не попутчик.
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — Քեռի, մի բարկացիր: Пересесть за тот стол — мой стол. Здесь скоро будет пыльно. Рабочие сейчас придут, начнут измерять стену. Вы нас извините.
ԼԵՈ — Может, выйдем отсюда, Нелли?
ՆԵԼԼԻ — А мне тут хорошо. Потом, в последний раз тут. Лучше пересядем.
ՀՈՎԻԿ ԳՈՒՐԳԵՆԻՉ — (Սերժիկին): Ասում էի, չէ՞, կաբինետներ են պետք: Будут, будут. Через месяц все у нас будет о’кеу. Для таких милых пар, как вы. Милости просим. А ты, Люсь, обеспечь им комфорт.
Լյուսյան օգնում է Լեոյին ու Նելլիին տեղափոխվել Հովիկի սեղանի մոտ: Կիսախավար:
ՊԱՏԿԵՐ ԵՐԿՐՈՐԴ
Լուսավորվում է բեմի ձախ մասը, հատկապես Լեոյի ու Նելլի ի սեղանը: Հովիկն ու մնացածները չկան, ինչ-որ ստվերներ շարժվում են բեմի աջ մասում, սեղաններ ու նստարաններ են տեղափոխում:
ՆԵԼԼԻ — Грустно, что больше того стола не будет. И богу было угодно, чтоб я поспела вовремя.
ԼԵՈ — Как в классической мелодраме.
ՆԵԼԼԻ — И не драма, тем более — никакого «мело», а просто жизнь. И все-таки мне очень приятно, что ты не забыл.
ԼԵՈ — И мне.
Լռում են:
ՆԵԼԼԻ — Вот побуду еще два дня, пообщаюсь с коллегами, меня уже приглашали и на вернисаж, и в мастерскую Авдаляна, и уеду… Буду что-то подсказывать дочери, целиком доверяя интуиции. Знания никак не помогут. Да, и не хочу ничего узнавать. Даже не хочу ничего узнавать про тебя. Мне достаточно того, что увидела тебя.
ԼԵՈ — И не хочешь узнать, кто жених твоей дочери?
ՆԵԼԼԻ — Ты что, его знаешь?
ԼԵՈ — Это мой сын.
Հարվածն անսպասելի էր: Նելլին կանգնում է, չգիտի անելիքը…
ԼԵՈ — Сядь, сядь… Да, мой сын. С женой мы развелись еще тогда, когда Давиду было пять лет. Она вышла замуж, больше детей у них не могло быть, отчим усыновил… Его фамилию носит. А недавно отчим умер.
ՆԵԼԼԻ — И ты позволил это?
ԼԵՈ — Понимаешь…
ՆԵԼԼԻ — Я ничего не понимаю. Можно быть таким бесхребетным… Ну, надо же.
ԼԵՈ — Он мой сын. И признает меня.
ՆԵԼԼԻ — И ты знал, что он поехал в Москву, свататься за моей дочерью?
ԼԵՈ — Нет, не знал.
ՆԵԼԼԻ — Ну, тогда какой ты отец? Не ждала такого, даже в дурном сне не предполагала. И это говорит, так рассуждает армянин.
ԼԵՈ — Армяне — все разные. Впрочем, как и не все русские похожи на тебя, Нелька.
ՆԵԼԼԻ — Изволишь шутить.
ԼԵՈ — Я не шучу.
ՆԵԼԼԻ — Как своего сына уступить…
ԼԵՈ — Собственного… мое, это же не вещь, любую собственность ненавижу. Значит, мое — это обьязательно плохо? Ишь ты — бестелесное существо. И потом, разве плохо, что у моего сына было два отца.
ՆԵԼԼԻ — И ты надеешься, наверное, воссоединиться с женой?
ԼԵՈ — Нет, я ее видеть не могу.
ՆԵԼԼԻ — И все это время не встречались?
ԼԵՈ — Бывало, но как посторонние, а с ее мужем — все иначе. Приличный был человек.
ՆԵԼԼԻ — Убей меня, никак не умещается в голове. И что, твой сын счастлив, что имел двух отцов?
ԼԵՈ — Вот это действительно не знаю.
ՆԵԼԼԻ — И все-таки, почему ты развелся с женой?
ԼԵՈ — Она солгала. Из-за недвижимости. Пользуясь тем, что родители не оставили завещание, фактически на суде выдала чудовищную ложь. Брат ее обомлел, я растерялся. Но я не могу забыть ее наглый, победоносный взгляд. Она завладела и тем, что ей по сути не должно было принадлежать. Брат вскоре умер, а я ушел от нее.
ՆԵԼԼԻ — И она сейчас живет в этом доме?
ԼԵՈ — В этом доме живет не она, а наш сын. Так что, возможно, будет жить и твоя дочь?
ՆԵԼԼԻ — О ля ля…
ԼԵՈ — Кстати, мой сын — человек самостоятельный. И принимает решение сам.
ՆԵԼԼԻ — Потому и не говорил тебе ничего о моей дочери?
ԼԵՈ — Потому и не говорил.
Հնչում է Ռախմանինովի Երկրորդ համերգի II մինորային մասը Ռիխտերի կատարմամբ:
ՆԵԼԼԻ — Продолжаешь слушать Рихтера. Тогда мы слушали это у тебя дома.
ԼԵՈ — Я подарил диск кафе. Барменша готова мне удружить, а дома теперь только я… Родители умерли.
ՆԵԼԼԻ — Мир праху их… У меня тоже. Я твоего мальчика хоть видела, а ты не хочешь взглянуть на мою дочь? (Ցույց է տալիս բջջայինի էկրանը:)
ԼԵՈ — Вылитая ты…
ՆԵԼԼԻ – А я и не могла догадаться, что Давид — твой сын! Надо же!
ԼԵՈ — Он заимствовал у меня другие качества.
ՆԵԼԼԻ — Лишь бы не твои слабости… Неизвестно, что он задумал. Если это только каприз, легкомыслие…
ԼԵՈ — Нет, это невозможно. Если он приехал, сделал нечто, похожее на признание, это серьезно. Он — однолюб, как и я.
ՆԵԼԼԻ — Значит, тогда в отношении меня ты был серьезно настроен? (Լեոն լռում է:) А я… не до конца поняла…
ԼԵՈ — Достаточно было тогда тебе не пойти, все было бы по другому. Может, ты переехала бы, а может быть — я. Не это главное — суть важна.
Նելլին մոտենում է բարին, վերադառնում մի տուփ ծխախոտ ձեռքին:
ԼԵՈ — Дай мне тоже. Вообще я не курю.
ՆԵԼԼԻ — И ты совсем-совсем один? Барменша вроде к тебе не равнодушна.
ԼԵՈ — Не беспокойся. Любовниц у меня всегда хватало, хотя я так их не называл.
ՆԵԼԼԻ — А жены более не было?
ԼԵՈ — Больше не было.
ՆԵԼԼԻ — Все ясно. Не хотел брать ответственность… А работа?
ԼԵՈ — Работа — не бей лежачего. Консультант по истории. Участвую при составлении компьютерных программ для школ.
ՆԵԼԼԻ — Неужели и твой сын лишен тщеславия?
ԼԵՈ — Нет, в этом отношении он более прагматик. Все-таки другое поколение. Но есть несколько принципов, которым он не может изменить.
ՆԵԼԼԻ — Какие же это?
ԼԵՈ — Он тоже не может лгать.
ՆԵԼԼԻ — А вот тебе ничего не сказал про мою Марину.
ԼԵՈ — Не сказал еще, но не солгал.
ՆԵԼԼԻ — Да, сложен ты, ничего не скажешь. Все казалось в каком-то романтическом флере. Ты — любил, я — любила, несколько ночей, которых мы никогда не забудем… И всегда у тебя с женщинами было сложно?
ԼԵՈ — Смотря когда. (Ժպտում է:) Что, про каждую тебе рассказать?
ՆԵԼԼԻ — Нет, не надо, только буду ревновать. Ведь я сейчас тебя люблю. (Դադար:) И ты тоже…
Լեոն գլխի է ընկնում, որ այլ երաժշտություն է հնչում: Լյուսյան աշխատում է չմոտենալ Լեոյի սեղանին, բայց մատուցողուհին նրանց անուշադիր չի թողնում:
ԼԵՈ — (կատակով): А у меня сейчас даже виртуальная любовница есть.
ՆԵԼԼԻ — То есть, как это?
ԼԵՈ — Очень просто, с моим виртуальным изображением она ложится в постель к мужу. Я, конечно, нет.
ՆԵԼԼԻ — Что за извращение…
ԼԵՈ — Ничуть. Время от времени мы встречаемся наяву. Общаемся все-таки.
ՆԵԼԼԻ — А почему не женитесь?
ԼԵՈ — У нее не только муж, но и сын, дочь… И я не очень настаиваю.
ՆԵԼԼԻ — Так, значит, она лжет в своей семье?
ԼԵՈ — Конечно, лжет.
ՆԵԼԼԻ — Но ты же ей прощаешь эту самую ложь, правдолюбец?
ԼԵՈ — Прощаю?.. Но я ее не люблю. (Դադար:)
ՆԵԼԼԻ — Теперь я вообще растеряна. На интуицию не могу положиться. Кое-что узнала… И такое! Теперь я не знаю, как быть с дочерью, если снова заявится твой Давид.
ԼԵՈ — Я буду не против, только при одном условии. И Давид, и твоя дочь должны знать о нашем прошлом.
ՆԵԼԼԻ — Но представляешь, сколько возникнет проблем? Твоя бывшая жена — будущая свекровь?!
ԼԵՈ — Но ложь?.. Представляешь, если всплывет вдруг правда. Сын мне не простит. Я бы не простил.
ՆԵԼԼԻ — Ну и дела. Я знаю свою дочь. Она все поймет. Даже может обрадоваться — она у нас своеобразная. Но не знаю, право, не знаю…
Բեմի կիսախավար մասում վեճ է սկսվում հաճախորդների միջև, քաշքշուկ: Աղմուկ է, հայհոյանքներ են լսվում…
ԼՅՈՒՍՅԱ — (գոռում է): Կորեք այստեղից: Ինձ խայտառակ մի արեք: Նամուս չունե՞ք, ինչ ա:
Լսվում է. «Ո՞վ ա խոսում նամուսից, քեզ էլ գիտենք»: Լյուսյան կորցնում է համբերությունը, հայհոյում: Բայց այստեղ բառերը չէ, որ կարևոր են, այլ Լյուսյայի ձայնը, որը հազիվ է թաքցնում իր միայնությունը, հիասթափությունը:
ՆԵԼԼԻ — Этим меня не удивишь. У нас разборки похлеще, идут в ход и ножи, и пистолеты. (Լեոն ուզում է տեղից բարձրանալ:) А ты не смей встать с места. Не надо отравлять нашу встречу. Она памятная. Ведь случилась «за чертой».
ԼԵՈ — В каком смысле?
ՆԵԼԼԻ — В самом прямом. Ведь мы перешли ту самую черту — нет возврата. Покажи свою виртуальную любовницу.
ԼԵՈ — Нет у меня здесь. Она для меня не виртуальная. И зачем тебе она?
ՆԵԼԼԻ — Просто захотела узнать про твои сексуальные вкусы. (Լեոն ծիծաղում է:) Знаешь, сейчас как мы поступим. Мудро! Я встану и уйду. Ты не провожай, пусть повторится та же сцена. Только одна существенная разница — я иду не к мужчине. Сотрудница галереи меня поджидает, она как гид… Потом может встретится на улице твой сын. Все-таки это не Москва. Сейчас не надо. Пусть сам решит, независимо от вновь открывшихся обстоятельств. (Բարձրանում է տեղից, համբուրում Լեոյին:) Ты мой милый, родной, как мне тебя не хватало все эти годы. Я же тоже одна, и останусь совсем одна, если твой сын заберет мою дочь… (Պայուսակից հանում է հիսուն դոլարանոց:) Сегодня ты банкрот, из-за меня вся эта груда на столе.
ԼԵՈ — Не смей… Положи обратно. Успокойся, я богат, очень богат. Не оскорбляй меня хотя бы в этот грустный и радостный день.
ՆԵԼԼԻ — (թղթադրամը պահելով): Поняла, извини… Но знаешь, я не буду против твоего сына.
ԼԵՌ — (տագնապած): Подожди… скажи, Нелли, сколько лет и месяцев твоей дочери? У вас, женщин, принято занижать возраст.
ՆԵԼԼԻ — (ծիծաղում է): Вот это уж точно знаю. Тебя уже, увы, не было… Не было, ты испарился. Нет, точно, не ты отец моей дочери. Успокойся, ужасного триллера с кровосмесительным браком сестры и брата не получится. И слава богу! Тут скорее другой фильм. Кажется, назывался «Невеста с севера»”. Там мать была против… Я — нет, я не против. Потому что у меня есть ты! (Լեոն ուզում է բարձրանալ տեղից:) Даже не вставай. Как тогда. Надеюсь только, что это не последняя встреча. Мы еще встретимся — либо здесь, либо в Москве. Пусть решают они. Если и ошибутся, как мы, значит такова божья воля. А если случится?! Ну что, тогда предстанем в новой роли! (Նորից համբուրում է Լեոյին, հրաժեշտ տալիս Լյուսյային և արագ դուրս է գնում:)
ԼԵՈ — (դադարից հետո, հեռախոսով): Այո… անջատել էի: Զբաղված էի: Ոչ, այսօր չեմ կարող, վաղը նույնպես: Պատահել է… Հեռախոսի բան չի: Ես քեզ կզանգեմ: Հաջողություն:
Լյուսյան հաշիվը դնում է սեղանին:
ԼԵՈ — Սա չեղավ, Լյուսյա, պաշտետն էլ չես հաշվել, իսկ կոնյակր՝ միայն 100 գրամ: Եթե այդպես շարունակես, քեզ կհեռացնեն աշխատանքից: (Սեղանին է դնում գումարը:)
ԼՅՈՒՍՅԱ — Անհարմար բան ստացվեց… իմ հայհոյանքը լսեց: Ինձ թվում է, այդ կինը շատ թանկ է ձեզ համար:
ԼԵՈ — Այո…
ԼՅՈՒՍՅԱ — Այնքան հաճելի, մարդամոտ… ինչ ա նշանակում՝ Մոսկվայից է…
ԼԵՈ — Ի՞նչ կապ ունի Մոսկվան:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Իսկ ինչո՞ւ նրան չուղեկցեցիք: Այստեղ ուրիշ ծանոթ ունի՞:
ԼԵՈ — Շատ բան կիմանաս, շուտ կծերանաս:
ԼՅՈՒՍՅԱ — Մի քանի շաբաթ հետո սրճարանը նորից կբացվի: Ես ձեզ համար ավելի լավ տեղ կպատրաստեմ:
ԼԵՈ — Ավելի լավ տեղ չի լինում: Ցտեսություն:
Լեոն բարձրանում է, թերթերը ձեռքին դանդադ գնում դեպի դուռը: Աջ կողմում պայթյուն է լսվում՝ բանվորները քանդում են պատը: Կամ փորձում են միայն, չէ՞ որ ամեն գործողություն,
այդ թվում և ավերումը, նախապատրաստման կարիք ունի:
Վարագույրն իջնում է, չնայած ոչ մի վարագույր էլ չկա:
Միայն վերջ:
