Արամ ԱՐՍԵՆՅԱՆ / «ԵՐՐՈՐԴ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ»

Արամ ԱՐՍԵՆՅԱՆԻ «ԵՐՐՈՐԴ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ» պիեսը տպագրվել է «Դրամատուրգիա» հանդեսի 2009 թ., թիվ 16-17-ում

ԹԱԳԱՎՈՐՈԻԹՅՈԻՆՆԵՐԻ ՎԱԽՃԱՆԸ

Մանուկ հանդիսատեսին հասցեագրված մի հրաշալի ֆիլմ կա՝ «Տասներորդ թագավորությունը», որը զուտ բարություն ու հավատ է ներշնչում, ծանակում է չարն ու անարդարը և լուսավոր ապագայի կերոններ է վառում: Այդ ֆիլմը բազմիցս եմ դիտել, սակայն ամեն անգամ յուրովի ու նորովի եմ ընկալում այն, բոլորովին անծանոթ բաներ եմ հայտնաբերում և գյուտի զգացում եմ ունենում:

Վերջերս ծանոթանում էի տեղական հեռուստատեսություններից մեկի ծրագրին, և անմիջապես աչքիս զարկեց ֆիլմի վերնագիրը:

Առիթը բաց թողնելը բացառվում էր: Այդ գիշեր երազ տեսա: «Գունավոր» երազ, որ նույնիսկ վերնագիր ուներ՝ «Երրորդ թագավորությունը»: Առավոտյան սովորականի պես վաղ արթնացա և որոշեցի, որ անպատճառ պետք է ծայրից ծայր թղթին ու ընթերցողին հանձնեմ երազիս բովանդակությունը, որն ընդամենը մանր ու մեծ թագավորությանների, մանր ու մեծ թագավորների, մանր ու մեծ կենդանիների կյանքի ու վախճանի մանր ու մեծ պատմությունն է:

Արամ ԱՐՍԵՆՅԱՆ

ԵՐՐՈՐԴ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ

Երեք գործողությամբ առակ մեծահասակների համար, 

ովքեր գուցե նման բան արդեն տեսել են, և փոքրահասակների համար, 

որպեսզի նրանք երբեք չտեսնեն

Գործող անձինք

ԲՈՒ — ջունգլիների թագավոր

ԱՔԱՂԱՂ — միամիտ և մեծամիտ թռչուն

ԽԼՈՒՐԴ — բոլոր ժամանակների խլուրդ 

ԱՐՋ — հզոր կենդանի

ԲՈՐԵՆԻ — նենգ կենդանի

ՎԻՇԱՊ — խելացի կենդանի

ԱՂՎԵՍ — խորամանկ կենդանի

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — հավասարակշռված կենդանի

ՎԱՐԱԶ — անմաքուր բարքով կենդանի

ՄՈՒԿ — դժվարությամբ բռնվող գող կենդանի 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — պալատական երգիչ 

ՓԻՂ — ուժեղ կենդանի

Ժամանակը և վայրը՝ 21-րդ դարի սկիզբ, աշխարհի մոռացված անկյունում ծվարած փոքրիկ ջունգլի:

Կահավորանքը՝ ծառեր, թփեր, կոճղեր: Բոլոր հերոսները համապատասխան դիմակներով են:

ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ ԱՌԱՋԻՆ

Տեսարան առաջին

Գիշեր անտառում: Բուն մտախոհ նստած է: Մտնում է Աքաղաղը:

ԱՔԱՂԱՂ — (խոսում է շատ արագ, բառերի կեսը կուլ տալով): Տեր Բու, իմացած լինես, որ Խլուրդն ու Վիշապը Վարազին են միացել և քո դեմ ինչ-որ բան են մոգոնում:

ԲՈՒ — (խոսում է հանդարտ, կարծես ամեն բառի վրա մտածելով): Խլուրդն ու Վարազը վտանգավոր չեն:

ԱՔԱՂԱՂ — Խլուրդը փորող է, Վարազը՝ ավերող:

ԲՈՒ — Դրանց դեմն առնելը հեշտ է: Վիշապից պետք է զգուշանալ, որովհետև խելացի է: 

ԱՔԱՂԱՂ — Ուրեմն, թող խելքը բարի նպատակով օգտագործի:

ԲՈՒ — Մի մոռացիր, որ ժամանակին, երբ մեր կողքին էր, համ մեզ մեծ օգուտ տվեց, համ էլ մյուս կենդանիներին:

ԱՔԱՂԱՂ — Բայց հիմա դեմ է մեզ, նշանակում է՝ մեր թշնամին է:

ԲՈՒ — Լավ հիշիր, մեր թագավորությունում ոչ ոք մյուսի թշնամին չէ: Եթե իրար թշնամացանք՝ մեր վերջը եկել է:

ԱՔԱՂԱՂ — Բա որ թշնամի չէ, ինչո՞ւ է ուզում աթոռիդ տիրանալ:

ԲՈՒ — Ով խելք ունի, իշխանության է ձգտում, որովհետև մեր ջունգլիում աթոռն ամեն ինչ է: 

ԱՔԱՂԱՂ — Ծեր Վագրի ժամանակ աթոռ չունեինք: Վա՞տ էր:

ԲՈՒ — Բայց ձգտեցինք ունենալ, չէ՞: Ու հիմա, երբ աթոռի համը տեսել ենք, ամեն գնով պահում ենք, ճի՞շտ է:

ԱՔԱՂԱՂ — Բա ո՜նց… էնքա՜ն չուզող ունենք: Աթոռին չեղանք՝ գլուխներս կուտեն:

ԲՈՒ — Դրա համար էլ ուզենք-չուզենք՝ պետք է աթոռը պահենք:

ԱՔԱՂԱՂ — Բայց կենդանիները կթողնե՞ն, որ մեզ աթոռից զրկեն:

ԲՈՒ — Հիմա արդեն կենդանիներին հարցնող չկա: Էդ մենք էինք, որ հրապարակ էինք դուրս եկել ու խորհրդակցում էինք կենդանիների հետ: ԱՔԱՂԱՂ — Չնայած էլի մեր ուզածն էինք անում:

ԲՈՒ — Մեր ասածը նրանց ուզածից շատ չէր տարբերվում:

ԱՔԱՂԱՂ — Որովհետև իրենք էլ շատ բան լավ չէին հասկանում:

ԲՈՒ — Էսօր իրադրությունը փոխվել է:

ԱՔԱՂԱՂ — Կենդանիներն էլ են փոխվել:

ԲՈՒ — Ես կասեի՝ նրանց միայն մի փոքր մասը:

ԱՔԱՂԱՂ — Ինչ անում է՝ հենց էդ փոքր մասն է անում:

ԲՈՒ — Լավ կանես՝ Մկանն ուղարկես դրանց մոտ, թող իմանա, թե մտքներին ի՞նչ կա: Աղվեսին էլ ասա, որ մոտս գա: Զրուցելու բան ունեմ:

ԱՔԱՂԱՂ — Հրամանքդ: Հա, չմոռանամ, վերջերս Արջը մի տեսակ էն չի:

ԲՈՒ — Փորը ճարպ է ընկել ու հանգիստ չի տալիս:

ԱՔԱՂԱՂ — Լավ կլիներ՝ սանձերը ձգեիր: 

ԲՈՒ — Էդ էլ կանենք, բայց Արջի հետ պետք է զգույշ լինել: Մեկ էլ տեսար՝ էնպիսի բան արեց, որ ոչ մեր մտքով կանցներ, ոչ էլ՝ իր:

Մտնում է Սիրամարգը:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — (խոսում է շեշտված հանդիսավորությամբ, գլուխն ու քիթը վեր է ցցել, կարծես երկնքից աստղեր է վար բերում): Ողջունում եմ ամենախելացի և ամենատես կենդանուն՝ մեր տեր ու տիրակալ Բուին և նրա ու իմ ամենամտերիմ ընկերոջը՝ ամենաազնիվ և ամենաբարի Աքաղաղին:

ԲՈՒ – Ի՞նչ հոգս ունի բոլոր կենդանիների ցավերով այրվող մեր երգիչը:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Ինձ տանջող միակ միտքը Ձերդ պայծառափայլությունների ողջությունն է: Նաև վերջերս գրած երգս եմ բերել, որ մեծագույն սիրով ձեզ նվիրեմ:

ԱՔԱՂԱՂ — Ասա, մի քաշվիր: Որ եկել, էստեղ ես հասել, ուրեմն հարց ունես լուծելու: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Տառապանքիս պատճառը ցեղակիցներիս անորոշ ապագան է:

ԲՈՒ — Հույս ունեմ, որ թնջուկը լուծելու ուղի ես գտել:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Ձեր ողջախոհությանն ու շրջահայացությանն եմ ապավինում: Եվ կարող եմ օգտակար լինել, եթե որևէ նշանակալի դերակատարություն վստահեք ինձ:

ԲՈՒ — Եթե իսկապես ուզում ես ծառայել ցեղակիցներիդ, էդպիսի մի պաշտոն կա: Կմտածենք և Աքաղաղի միջոցով քեզ տեղյակ կպահենք:

Բեմը մթնում է:

Տեսարան երկրորդ

Խավարի մեջ կոճղերին նստած են Խլուրդը, Վիշապն ու Վարազը:

ԽԼՈՒՐԴ — (խոսելիս անընդմեջ ակնոցն է ուղղում): Վարազ եղբայր, էսօրվա դրությամբ բոլորովին կապ չունի, որ երբեք բարեկամներ չենք եղել: Ինձ նման դու էլ սովոր ես ստորգետնյա աշխարհին, էլ չասած, որ ինձնից լավ գիտես վերգետնյա կյանքը:

ՎԱՐԱԶ — (խոսելիս անընդմեջ տրորում է մռութը): Բայց հնարավոր է, որ ընկերներս սխալ հասկանան:

ՎԻՇԱՊ — (հայացքը մշտապես սառած-կենտրոնացած է): Նրանց ուզածը իշխանությունը գրավելը չէ՞:

ԽԼՈԻՐԴ — Շատ եմ մտածել, սրանից լավ առիթ դժվար թե լինի:

ՎԱՐԱԶ — Էդ դեպքում, մերոնցից մեկը պետք է թագավոր դառնա:

ՎԻՇԱՊ — Էս անգամ անհավանական է: 

ՎԱՐԱԶ — Ուրեմն, մենք խաղից դուրս ենք գալիս:

ՎԻՇԱՊ — Դուք գիտեք:

ԽԼՈՒՐԴ — Մի շտապեք: Էնպիսի թեկնածու կա, որ բոլորիս համար էլ ընդունելի կլինի:

Վիշապն ու Վարազը հարցական Խլուրդին են նայում:

ԽԼՈԻՐԴ — Բորենին:

Վիշապն ու Վարազը բազմանշանակ իրար են նայում:

ՎԱՐԱԶ — Իսկ դո՞ւ, Վիշապ եղբայր, հրաժարվո՞ւմ ես:

ՎԻՇԱՊ — Էսօր իմ հարցը բարդ է: Ժամանակին հնարավորությունս կորցրի, հիմա ամեն բան փոխվել է, արդեն այլ կերպ կընդունվի: 

ՎԱՐԱԶ – Թե՞ մտածում ես, որ հաջողելու ես ուղղորդել Բորենուն:

ՎԻՇԱՊ — Կարծում եմ, իմ օգնությունից չի հրաժարվի:

ԽԼՈԻՐԴ — Համաձայնության եկել ենք: 

ՎԱՐԱԶ — Մենք էլ մեր պահանջներն ունենք: 

ԽԼՈԻՐԴ — Ինձ թվում է, բոլոր հարցերն էլ լուծվող են:

ՎԻՇԱՊ — Ուրեմն, պայմանավորվեցինք:

Վարազը դուրս է գնում:

ՎԻՇԱՊ — Սխալ թույլ տվեցինք: Նախապես պետք է Արջի հետ խոսեինք:

ԽԼՈԻՐԴ — Ամեն ինչ հաշվի եմ առել: Հիմա նրա մտքին միայն Բուից ազատվելն է: 

ՎԻՇԱՊ — Բայց հետևանքների մասին էլ է մտածում, չէ՞:

ԽԼՈԻՐԴ — Երկար մտածելու սովորություն չունի: Արջը արջ է մնում:

ՎԻՇԱՊ — Տես, հետո անհամություններ չլինեն:

ԽԼՈՒՐԴ — Ամեն բան լավ կլինի: Բոլորին հինգ մատիս պես գիտեմ:

ՎԻՇԱՊ — Հիշիր, Վարազի հետ շփվելիս զգոնությունդ չպետք է կորցնես: Սեփական շահի համար պատրաստ է ամեն ինչի:

ԽԼՈԻՐԴ — Հետաքրքիրն էն է, որ միայն մեր վարազներն են էդպիսին: Մյուս երկրներում դրանք կարգին կենդանի են, գիտե՞ս: 

ՎԻՇԱՊ — Մեր ամեն ինչն էլ ուրիշ է: Մեր չափը չափազանցն է:

ԽԼՈՒՐԴ – Ե՛վ խելքն է չափազանց, և՛ հիմարությունը:

ՎԻՇԱՊ — Հավատարմությունն ու դավաճանությունը:

ԽԼՈՒՐԴ — Սերն ու ատելությունը: 

ՎԻՇԱՊ — Համեստությունն ու փառամոլությունը:

ԽԼՈՒՐԴ — Նենգությունն ու ստորությունը: 

ՎԻՇԱՊ — Չէ, էդ երկուսը դրսից են ներմուծված, դրսում ապրելով ենք ձեռք բերել, մեր արյան մեջ չի եղել:

ԽԼՈՒՐԴ — Մեր արյան մեջ շատ արյուններ են խառնվել:

ՎԻՇԱՊ — Դրա համար էլ խելքներս ավելացել է, իսկ հոգիներս՝ խաթարվել:

Տեսարան երրորդ

Միայնակ նստած է Բորենին: Խորասուզված ինչ-որ քարտեզ է ուսումնասիրում: Ներս են մտնում Աղվեսն ու Մուկը: Բորենին թեք հայացքով ու կասկածամտորեն նրանց է նայում:

ԲՈՐԵՆԻ – Հը՞, մի բան պարզեցի՞ք: 

ԱՂՎԵՍ — Արջի հետ հանդիպեցի, քեզ ոնց որ էնքան էլ չի վստահում: Չորս գայլերի անհետանալու պատմությունը հիշեց, երևի քեզ է կասկածում: Բայց էնպես հասկացա, որ Աքաղաղի հետ էլ հարցեր ունի:

ԲՈՐԵՆԻ — Չի բացառվում, որ Աքաղաղը նույնպես թաքուն երազանք է փայփայում: 

ԱՂՎԵՍ — Երազելը վատ չէ, բայց չափն անցնելը վտանգավոր է առողջության համար: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ես կասեի՝ նույնիսկ կյանքի: 

ԱՂՎԵՍ — Աքաղաղի հարցում չէի ցանկանա էդքան հեռուն գնացող մտքեր ունենալ: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ամեն ինչ պետք է անենք, որ Աքաղաղին խաղից դուրս թողնենք: Չնայած մեր խաղերի մեջ մտնելու համար բավարար խելք չունի, գլուխը շատ արագ կաղանք: Եթե Արջը մեր կողմն անցնի, Աքաղաղի թևերն էլ կտրենք՝ հարցը համարյա լուծում ենք: 

ԱՂՎԵՍ — Վարազի հարցը դեռ բաց է: 

ԲՈՐԵՆԻ — Վարազի հարցում շտապել պետք չէ: Նրան սանձելու ձևը գտել եմ:

ՄՈՒԿ — Ես էլ Խլուրդի հետ եմ խոսել: Էսօր նա ու Վիշապը հանդիպելու են Վարազին: Հուսով եմ, որ կհամոզեն:

ԲՈՐԵՆԻ — Մուկ, լավ կանես՝ ինքդ Վարազի մոտ գնաս և իմ անունից նրա բոլոր պայմաններին համաձայնվես: Գործը կվերջացնենք, հետո կորոշենք, թե ինչ ենք զիջելու: Մեկ է, առանց մեզ ոչինչ չի կարողանալու անել: Դրա համար էլ նրան պետք է մինչև վերջ օգտագործել:

ՄՈՒԿ — Բայց Վիշապի հարցում շատ մեծ կասկածներ ունեմ: Նրա հետ պետք է զգույշ լինել:

ԲՈՐԵՆԻ — Վիշապով Աղվեսը կզբաղվի, էդ նրա խելքի բանն է:

ԱՂՎԵՍ — Դժվարը Վիշապին տեղից շարժելն է, մնացածն իր ձեռքով կանի: Չմոռանամ ասել, Սիրամարգին Բուի մոտ եմ ուղարկել, թող վստահությունը շահի, հետն էլ Վիշապին կսևացնի:

ԲՈՐԵՆԻ — Խելոք բան ես արել, բայց էդ գունավորին շատ երես չտաս: Դավաճանի համար կարևոր չի, թե ում է դավաճանում: 

ԱՂՎԵՍ — Կուտը հեշտ է ուտում:

ՄՈՒԿ – Բայց՝ ցանկացածի տված կուտը: 

ԲՈՐԵՆԻ — Նաև՝ երբ իրեն է հարկավոր լինում: Մուկ, դու նույնպես աչքդ վրան կպահես: Իսկ հիմա գնա ու փող բեր, ծախսերը գնալով ավելանում են:

ՄՈՒԿ — Հրամանքդ: (Դուրս է գնում:) 

ԲՈՐԵՆԻ — Մկան մոտ շատ մի բացվիր: Փողասեր է, իսկ փող շատ սիրողին չի կարելի վստահել:

ԱՂՎԵՍ — Մեկը կա՞, որ փող չսիրի:

ԲՈՐԵՆԻ — Ասում են՝ կա, բայց առայժմ ոչ ոք չի տեսել:

ԱՂՎԵՍ — Եվ հազիվ թե երբևէ տեսնի: 

ԲՈՐԵՆԻ — Բայց որ տեսնի, երևի զարմանքից ուշագնաց կլինի:

ԱՂՎԵՍ — Հարց չկա, մի քիչ փող կտանք, անմիջապես ուշքի կգա:

ԲՈՐԵՆԻ — Շատ ունես՝ քիչ ցույց տուր: Ու ինչքան շատ ես ունենում, էնքան ցանկացիր ավելի շատ ունենալ:

ԱՂՎԵՍ — Միևնույն է, երբեք չես կշտանալու:

ԲՈՐԵՆԻ — Աչքը տեսածով չի կշտանում: Աչքը նույնիսկ դուրս գալուց հետո էլի ուզում է տեսնել: Էնպես որ՝ աչքիդ էլ մի վստահիր: 

ԱՂՎԵՍ — Մեր սկզբունքը գիտես, վստահում ենք նրան, ում կարիքը էդ պահին ունենք: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ճիշտ սկզբունք է: Բայց ավելորդ զգուշավորությունը չի խանգարի: 

ԱՂՎԵՍ — Վարազի հետ ո՞նց եմ լեզու գտնելու: Գիտես, որ էնքան էլ իրար չենք սիրում: 

ԲՈՐԵՆԻ — Մեծ գործեր անելու համար մանր-մունր համակրանքն ու հակակրանքը պետք է մոռանալ: Ես էլ շատերին չեմ համակրում, բայց ինձ նայելիս գլխի չեն ընկնում: Մանկուց եմ ինձ վարժեցրել:

ԱՂՎԵՍ — Ես էլ կփորձեմ:

ԲՈՐԵՆԻ — Վստահ եմ, որ կհաջողվի:

Աղվեսը դուրս է գնում: Բորենին կասկածկոտ հայացքով հետևում է նրան:

Տեսարան չորրորդ

Փիղը կոճղին նստած կնճիթն է սրբում և մեղեդին աղավաղելով՝ քթի տակ ինչ-որ խրոխտ քայլերգ է դնդնում: Մտնում է Արջը:

ՓԻՂ – Ի՛նչ լավ ես արել, որ եկել ես: 

ԱՐՋ — Ավելի լավ բան ունենք անելու: 

ՓԻՂ — Հարց չկա: Ինչ որ պետք ա՝ ասա: 

ԱՐՋ — Ուզում ենք Բուից ազատվել: 

ՓԻՂ — Բայց մեր ընկերն ա: Էդ ի՞նչ հանցանք ա գործել:

ԱՐՋ — Դեռ չի գործել, բայց ամեն ինչ դրան ա տանում:

ՓԻՂ — Չարածի համա՞ր ենք պատժելու:

ԱՐՋ — Անելուց հետո պատժելն անիմաստ կլինի:

ՓԻՂ — Ոնց կասես: Ուզո՞ւմ ես՝ վերացնենք: 

ԱՐՋ — Չէ, էդ մեր ոճը չի: Մենք թշնամի վերացնող ենք, մերոնց վրա ձեռք բարձրացնող չենք:

ՓԻՂ — Որ խոսքով ասենք՝ թող ու գնա, կհասկանա՞:

ԱՐՋ — Ասողները որ շատ լինեն ու պինդ ասեն՝ կհասկանա:

ՓԻՂ — Բայց մեզ ի՞նչ ա արել, որ աթոռից զրկում ենք:

ԱՐՋ — Հարցեր կան, որ սխալ ա պատկերացնում ու սխալ ընթացքով ա տանում:

ՓԻՂ — Ավելի լավ չի՞՝ սխալն ուղղենք:

ԱՐՋ — Համոզված ա, որ ճիշտն ինքն ա:

ՓԻՂ — Բա տեղն ո՞ւմ ենք դնելու, Վիշապի՞ն: 

ԱՐՋ — Չէ, Բորենուն:

ՓԻՂ — Հո չասի՞ր…

ԱՐՋ – Ընչի՞: Հո լավ ճանաչում ես:

ՓԻՂ — Դրա համար էլ դեմ եմ:

ԱՐՋ — Մեր դեմ չի կարա թպրտա:

ՓԻՂ — Բորենին տակից գործող ա:

ԱՐՋ — Չենք թողնի:

ՓԻՂ — Ճիշտ կանես՝ մինչև որոշում կայացնելը մի լավ գցես-բռնես: Աթոռին դնելը խաղ ու պար չի: Հետո որ փոշմանեցիր, դրանից պրծնել չի լինի:

ԱՐՋ — Ինձ մի աչքով ես նայում:

ՓԻՂ — Բանն էլ հենց էն ա, որ երկուսիդ էլ երկու աչքով եմ նայում:

ԱՐՋ — Մի խոսքով, որոշել եմ: Հիմա լսիր, թե ինչ ես անելու:

ՓԻՂ — Արդեն պարզ ա, մերոնց համոզելու եմ, որ չխառնվեն:

ԱՐՋ — Ոչ թե չխառնվեն, այլ ամուր կանգնեն ու հանկարծ Բուի կողմը չթեքվեն:

ՓԻՂ — Հրամանքդ, ընկեր:

ԱՐՋ — Ու էդ կասկածներդ էլ ուրիշների մոտ չհայտնես:

ՓԻՂ — Հանգիստ եղիր: Ինչ որ մտածում եմ, բերանիցս դուրս չի գա:

ԱՐՋ — Չափից ավելի զգույշ կլինես, չորս կողմը աչք ու ականջ է: (Դուրս է գնում:)

ՓԻՂ — Արջից գլուխ չեմ հանում: Բուի հետ էսքան գործ ենք արել, հիմա հազիվ մի փոքր շունչ ենք քաշում: Ի՞նչ սև կատու անցավ դրանց արանքով, որ թարսվեցին: Թե կիսելու բան ունեք՝ նստեք, մի բոլ խոսեք ու իրար հասկացեք: Թե չէ՝ անպայման ուզում եք ուրիշների՞ն ուրախացնել: Չե՞ք հասկանում, որ պայքարի ընկերոջը պաշտոնի ընկերոջ հետ չեն փոխում: Միամիտ Արջ՝ գնացել, Բորենու ջրերն ա ընկել: Մոռացե՞լ ես, թե որտեղից եկավ ու ինչ ձևերով ուր հասավ: Բայց, դե, Արջին բան հասկացնե՞լ կլինի: Որդը որ ուղեղը մտավ, էլ հանգիստ չի տա: Սիրտս վկայում ա, որ էս ամենից ամենաշատը հենց ինքն ա տուժելու: Ճիշտ են ասում՝ ով ինչ անի, իրեն կանի:

Տեսարան հինգերորդ

Նստած է Բուն, երկու քայլի վրա, մեջքը թեթևակի կորացրած, կանգնել է Աղվեսը և ուշադիր նրան է լսում:

ԲՈՒ — Խոսակցություններ են հասել ականջիս, որ թագավորությունում անհանգիստ շարժումներ են սկսվել:

ԱՂՎԵՍ — Առանձնապես բան չկա, սովորական անցուդարձ է: Մերոնք միշտ էլ տարօրինակ են եղել, տեղները հանգիստ նստող չեն: 

ԲՈՒ — Լսել եմ, որ թագավորից դժգոհ են: 

ԱՂՎԵՍ — Դժգոհել սիրում են:

ԲՈՒ — Բայց մեր վիճակը հաշվի չեն առնում: 

ԱՂՎԵՍ — Սոված փորը թույլ չի տալիս, որ ուղեղը գործի:

ԲՈՒ — Ուղեղն էլ հենց նրա համար է, որ ստամոքսին ղեկավարի:

ԱՂՎԵՍ — Բայց կյանքում միշտ հակառակն է լինում:

ԲՈՒ — Դրա համար էլ պետք է թագավորին լսեն ու հասկանան:

ԱՂՎԵՍ — Մերոնք թագավոր սիրող չեն:

ԲՈՒ — Ես կասեի՝ ամեն մեկն ուզում էթագավոր լինել:

ԱՂՎԵՍ — Ո՞ր զինվորը չի ուզում գեներալ դառնալ:

ԲՈՒ — Բայց ոչ ուրիշին գցելու գնով: 

ԱՂՎԵՍ — Մերոնց մեջ խելոքները շատ են, աթոռները՝ քիչ:

ԲՈՒ — Խելքը միայն աթոռին թառելը չի: 

ԱՂՎԵՍ — Բայց աթոռն առանձնակի փայլ է տալիս:

ԲՈՒ — Բանն էլ էն է, որ ինքդ աթոռին փառք բերես:

ԱՂՎԵՍ — Պիտի ունենաս, որ բերես:

ԲՈՒ — Եղածով չբավարարվողը ավելիին չի արժանանա:

ԱՂՎԵՍ — Բացառություններ լինում են: 

ԲՈՒ — Ու հետո էլ փորձանք են դառնում: 

ԱՂՎԵՍ — Բայց առայժմ էդպիսի վտանգ չկա:

ԲՈՒ — Աստված տա, որ չլինի: Վիշապից ի՞նչ նորություն կա:

ԱՂՎԵՍ — Աջը քաշած՝ ապրում է իր համար: 

ԲՈՒ — Իսկ Բորենո՞ւց:

ԱՂՎԵՍ — Նա էլ ոնց որ թե հանգիստ է: 

ԲՈՒ – Չի՞ ուզում մի քիչ էլ վեր բարձրանալ: 

ԱՂՎԵՍ — Էդպիսի տեղեկություն չունեմ: Համ էլ ինչի՞ն է պետք, ազնվորեն ձեզ է ծառայում:

ԲՈՒ — Ծառայելն ազնվորեն չի լինում: Ծառայում են պարտադրված:

ԱՂՎԵՍ — Բայց նրան պարտադրելը դժվար է:

ԲՈՒ — ճիշտ ես ասում, ինքն է իրեն պարտադրում, քանի դեռ իրեն է հարմար: Իր ուզածն էլ հաջողությամբ պարտադրում է ուրիշներին: ԱՂՎԵՍ — Էդպես որ չաներ, մեր ընդհանուր գործը շատ կտուժեր:

ԲՈՒ — Նկատի ունես՝ ձեր երկուսի…

ԱՂՎԵՍ — Չէ, բոլորիս: Երկուսով առանձին գործ չունենք:

ԲՈՒ — Դե տես, իսկ Բորենուց զգույշ եղիր: Ամեն դեպքում, քո մասին լավ կարծիքի եմ: 

ԱՂՎԵՍ — Միշտ էլ կարող ես ինձ վստահել, տեր Արքա:

ԲՈՒ — Կյանքում ամենահեշտն ու ամենադժվարը վստահելն է:

ԱՂՎԵՍ — Իմ դեպքում ամենահեշտն է: 

ԲՈՒ — Աստված տա:

Տեսարան վեցերորդ

Մտնում են Աքաղաղն ու Մուկը: Աքաղաղը, գլուխը վեր պահած, գնում է առջևից, նրան հետևում է գլուխը կախ, մանր քայլերով համարյա վազող Մուկը:

ԱՔԱՂԱՂ – Ի՞նչ պարզեցիր:

ՄՈՒԿ — Խլուրդը, Վիշապն ու Վարազն արդեն պայմանավորվել են: Ուզում են Բուից ազատվել:

ԱՔԱՂԱՂ — Իսկ Ա՞րջը:

ՄՈՒԿ — Ոնց որ Արջն էլ է համոզվել:

ԱՔԱՂԱՂ — Ասենք թե գցեցին, ո՞ւմ են տեղը դնելու:

ՄՈՒԿ — Որ ասեմ, երևի չհավատաս: 

ԱՔԱՂԱՂ — Մի երկարացրու:

ՄՈՒԿ — Որոշել են Բորենուն թագավոր կարգել:

ԱՔԱՂԱՂ — Աղվեսն ի՞նչ մտքի է:

ՄՈՒԿ — Աղվեսն ու Բորենին մեկ են դարձել: 

ԱՔԱՂԱՂ — Էդ ի՞նչ շուտ կցվեցին: Թարմ մսի հոտ են առե՞լ:

ՄՈՒԿ — Դրանց հոտառությունը միշտ էլ լավ է եղել:

ԱՔԱՂԱՂ — Կենդանու տեսակ կա, որ ուր էլ գցես, ելքը գտնում է: Մկներն էլ են, չէ՞, էդպես: 

ՄՈՒԿ — Հո գիտես, որ միշտ ձեր կողքին եմ եղել: Գտածս ցորենն ախպերավարի կիսել եմ հետներդ:

ԱՔԱՂԱՂ — Գողի համար կարևոր չի, թե վերևում ով է, նրա գործը կիսվելն է:

ՄՈՒԿ — Ամեն մեկն իր գործը պիտի լավ անի: 

ԱՔԱՂԱՂ — Ճիշտ ես ասում, վաղն էլ ուրիշի հետ կկիսվես:

ՄՈՒԿ — Աստված տա, էլի ձեզ հետ կիսվեմ: 

ԱՔԱՂԱՂ — Էս անգամ դժվար թե տա: 

ՄՈՒԿ — (մի պահ մտքերի մեջ է ընկնում, հետո արագ վրա է բերում): Չմտածես, մեջքիդ կանգնած եմ:

ԱՔԱՂԱՂ — Ուրեմն, մեջքս պիտի խոնարհեմ, որ մեջքիս կանգնես:

ՄՈՒԿ — Որ պետք եղավ, ժամանակավորապես խոնարհվելու մեջ վատ բան չկա:

ԱՔԱՂԱՂ — Խոնարհվելու ժամանակավորը ո՞րն է: Մի անգամ որ խոնարհվեցիր, ամբողջ կյանքում կուզեկուզ ես ման գալու:

ՄՈՒԿ — Կուզեկուզ նույնպես կարելի է լավ ապրել:

ԱՔԱՂԱՂ — Կուզեկուզի լավը ո՞րն է: Էդ արդեն ապրել չի, ուտել-թրքել է:

ՄՈՒԿ — Ուտելը վատ չի, թրքելն էլ պարտադիր է:

ԱՔԱՂԱՂ — Քո խելքի բանը չի: Ավելի լավ է գնաս, իմանաս՝ Փիղն ո՞ւմ կողմն է պահելու: 

ՄՈՒԿ — Արդեն գնացի:

Դուրս գնալիս նրա դիմաց հայտնվում է Սիրամարգը:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ —  Հը՞, ի՞նչ կա:

ՄՈՒԿ — Սրանց համար ոնց որ թե լավ բան չկա:

Սիրամարգը շրջվում և նույնպես դուրս է գնում:

Տեսարան յոթերորդ

Բեմի անկյունում, խավարի մեջ նստած է Բուն: Ներս է մտնում Աքաղաղը և տեղավորվում է նրա կողքին: Մտնում են Արջը, Փիղը, Վարազը, Վիշապը, Խլուրդը և նստում են նրանց դիմաց: Քիչ անց հուշիկ քայլերով ներս են մտնում Աղվեսը, Մուկը, Սիրամարգը: Աղվեսը նստում է մյուսների կողքին, Մուկն ու Սիրամարգը կանգնում են քիչ հեռվում: Բոլորը լռում են: Լուսավորված է միայն Բուի դեմքը:

ԲՈՒ — (լուռ ծխում է և սառը հայացքով մի կողմ է նայում: Բարձրախոսից լսվում է նրա ձայնը): Ի՜նչ էլ առոք-փառոք բազմել են: Մի ամիս առաջ կուզեկուզ էին ներս մտնում: Հիմա տես, աչքերը չռած փքվել են, քիչ է մնում՝ տրաքեն, գլուխներն էլ էնպես են վեր ցցել, կարծես աստղերն են հոտոտում: Ոչինչ, սա էլ թող ձեր աստեղային ժամը լինի: Գուցե ճիշտը դա է: Հերթը ձերն է:

Լույսը տեղափոխվում է Աղվեսի դեմքին:

ԱՂՎԵՍ — (գլուխը կախ լռում է: Բարձրախոսից լսվում է նրա ձայնը): Ի՞նչ ես վանդակված առյուծի նման քեզ պատեպատ տալիս: Մեր պայքարը քո դեմ չէ: Աթոռդ է մեզ հարկավոր: Շատ խնդիրներ ունենք լուծելու: Իսկ դու անուղղելի երազող ես, մեր ուզածն անող չես:

Լույսը տեղափոխվում է Խլուրդի դեմքին:

ԽԼՈՒՐԴ — (բարձրախոսից լսվում է նրա ձայնը): Վերջապես սրանից պրծնելու ենք: Տեսնես Բորենին ինձ ի՞նչ գործ կտա:

Լույսը տեղափոխվում է Վարազի դեմքին:

ՎԱՐԱԶ — (բարձրախոսից լսվում է նրա ձայնը): Մեր ուզածին հասանք: Սրանց քթից կբերենք: Կտեսնեն, թե ինչը ոնց են անում:

Լույսը տեղափոխվում է Վիշապի դեմքին:

ՎԻՇԱՊ — (բարձրախոսից լսվում է նրա ձայնը): Սրա հարցը լուծեցինք: Հիմա պետք է մտածել, թե ոնց ենք Բորենուն կառավարելու:

Լույսը տեղափոխվում է Սիրամարգի և Մկան դեմքերին: Եռանդագին ինչ-որ բան են քչփչում:

Լուսավորվում է ամբողջ բեմը:

ԱՔԱՂԱՂ — Լավ էլ իրար նմաններով հավաքվել-եկել եք:

ԱՐՋ – Ինչո՞ւ ես վիրավորում:

ԱՔԱՂԱՂ — Որ իրար նման եք, վիրավորա՞նք է:

ԱՐՋ — Ամեն մեկն ինքն իր նման է: 

ԱՔԱՂԱՂ — Էս պահին մեկ եք դարձել: 

ՎԱՐԱԶ — Բայց չի նշանակում, որ իրար նման ենք:

ԱՔԱՂԱՂ — Ուրեմն, տարբեր բաներ անեիք:

ՎԻՇԱՊ — Էդպես էլ անում ենք:

ԲՈՒ — Քո արածը ոչ մեկը չէր անի:

ՎԻՇԱՊ — Որ կարողանային՝ կանեին:

ԲՈՒ — Քեզ հասնելու համար սրանք դեռ շատ ճամփա պիտի անցնեն:

ԱՐՋ — Մենք էլ քիչ բան չենք տեսել:

ԱՔԱՂԱՂ — Խլուրդի աչքերով եք տեսել:

ԱՂՎԵՍ — Բուն ու Խլուրդը նույն ձևով են տեսնում:

ԱՔԱՂԱՂ — Էն տարբերությամբ, որ Խլուրդը միայն ստորգետնյա աշխարհին է ծանոթ: 

ԽԼՈՒՐԴ — Երկու աշխարհներն իրարից շատ չեն տարբերվում:

ԲՈՒ — Խլուրդի համար լուսինն ու աստղերը նշանակության չունեն:

ԱՔԱՂԱՂ — Մյուսների համար արևն էլ ոչինչ է:

ՎԻՇԱՊ — Ավելի լավ է՝ գործից խոսենք:

ԲՈՒ — Գործն արել, վերջացրել եք:

ԱՂՎԵՍ — Մենք չենք արել, կյանքի պահանջն է:

ԱՔԱՂԱՂ — Ձեր երազանքները կյանքի վրա մի բարդեք:

ԱՐՋ — Մենակ մերը չէ, բոլորինն է:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Տառապյալ կենդանիների տենչն է:

ՓԻՂ — Եվ հզորների ցանկությունը:

ՄՈՒԿ — Շարքային կենդանիներն էլ են նույն կարծիքին:

Բուն և Աքաղաղը դուրս են գնում: Բեմը մթնում է:

ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ ԵՐԿՐՈՐԴ

Տեսարան առաջին

Կոճղերին նստած են Բորենին, Արջն ու Աղվեսը: Հատակին վիսկիի հսկայական շիշ և մեծ բաժակներ են դրված: Բորենու կենացն են խմում:

ԱՂՎԵՍ — (բաժակը Բորենու բաժակին է զարկում): Մեկ անգամ ևս շնորհավորում եմ և մաղթում եմ, որպեսզի մեր բոլոր նպատակներն իրականանան:

ԲՈՐԵՆԻ — Չմտածես, էն ամենը, ինչ ես ու դու որոշել ենք՝ անելու ենք: Ոչ մեկը չի կարող մեզ խանգարել:

ԱՂՎԵՍ — Քիչ էր մնում Ծեր Վագրը մեր հաշիվները խառներ:

ԱՐՋ — Ո՞վ կթողներ: Տեսա՞ր, ինչ արեցինք: 

ԲՈՐԵՆԻ — Արջը որ չլիներ, մեր գործը շատ էր դժվարանալու:

ԱՂՎԵՍ — Աչքիս էն Աքաղաղն էլ էր Վագրին օգնում:

ԲՈՐԵՆԻ — Աքաղաղի հարցերը լուծելու եմ: 

ԱՐՋ — Պետք չէ: Ժամանակին մեր լավ ընկերն է եղել, իրար հետ հազար լավ ու վատ օրեր ենք անցկացրել:

ԱՂՎԵՍ — Բայց տեսար, չէ՞, մատ թափ տվեց, թե՝ շատ բան ունեմ ասելու: ԲՈՐԵՆԻ — Չի հասցնի:

ԱՐՋ — Նորից եմ ասում, Աքաղաղին ձեռք չտաք: Հնարավորություն տվեք, թող սուս ու փուս անհետանա:

Արջը դուրս է գնում:

ԲՈՐԵՆԻ – Տեսա՞ր, ոնց իրար անցավ: 

ԱՂՎԵՍ — Նրան կարելի է հասկանալ: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ինքը թող մեզ հասկանա: Ոչինչ, Արջի հարցն էլ էսպես չեմ թողնելու:

ԱՂՎԵՍ — Բայց հիմա դրա ժամանակը չէ: Ավելի կարևոր հարցեր ունենք:

ԲՈՐԵՆԻ — Ամեն բան ձեռքդ ես հավաքում: Ու առանց ինձ ոչ մի հարց չես լուծում: Լսեցիր, չէ՞:

ԱՂՎԵՍ — Ոնց կասես: Իսկ Վիշապի, Վարազի ու Խլուրդի հետ ի՞նչ ենք անելու: 

ԲՈՐԵՆԻ — Հերթով կկարգավորենք: Վիշապին ու Խլուրդին մի-մի թուլափայ կգցենք, հետո գլուխները կաղանք: Վարազի հետ ավելի զգույշ կլինենք: Նրա բաժինն ավելի մեծ պետք է լինի:

ԱՂՎԵՍ — Բայց գործ անելուց ոնց որ թե նրա բաժինը փոքր էր:

ԲՈՐԵՆԻ — Չէ, նա դեռ շատ անելիք ունի: Համ էլ նրա արածները էդքան հեշտ չեն երևում: Մի քիչ էլ անցնի՝ ավելի շատ հանձնարարություններ եմ տալու:

ԱՂՎԵՍ – Չե՞ս վախենում, որ վաղը նույն բաները քո հանդեպ կանի:

ԲՈՐԵՆԻ — Դրա ձևն էլ գիտեմ: Ինձ մի աչքով չնայես:

ԱՂՎԵՍ — Մի աչքը ո՞րն է, չորս աչքով եմ նայում, բայց էլի մինչև վերջ գլխի չեմ ընկնում: 

ԲՈՐԵՆԻ — Դրա համար էլ ինչ ասում եմ՝ էն արա: Ու հանկարծ չփորձես աղվեսությունդ իմ հանդեպ բանեցնել: Եղա՞վ: Խլուրդին ու Մկանն էլ կասես, թող աչքները Արջից չկտրեն: Վերջերս շատ է փոխվել:

ԱՂՎԵՍ — Հարց չկա: Ոնց կասես:

Տեսարան երկրորդ

Մտախոհ նստած է Վիշապը: Ներս է մտնում Խլուրդը:

ԽԼՈՒՐԴ – Լսե՞լ ես, Սիրամարգը Բուի ու Աքաղաղի մասին նոր երգ է գրել:

ՎԻՇԱՊ — Պատահաբար նորից փառաբանե՞լ է:

ԽԼՈՒՐԴ — Էն էլ ո՜նց: Էնպես է ցեխը կոխել, որ տասը ջուր էլ լվանաս, չեն մաքրվի: 

ՎԻՇԱՊ — Երևի քիչ են լավություն արել: 

ԽԼՈՒՐԴ — Նրանց ժամանակ լավ էլ օգտվեց:

ՎԻՇԱՊ — Հազիվ թե հաջողացնի սրանցից պատառ պոկել:

ԽԼՈՒՐԴ — Երևի ճիշտ ես ասում: Տեսա՞ր՝ մեզ ոնց խաբեցին:

ՎԻՇԱՊ — Չխաբեցին, այլ լավ դաս տվեցին: 

ԽԼՈՒՐԴ — Բայց ի՞նչ հանցանք ենք գործել: 

ՎԻՇԱՊ — Դավաճանել ենք:

ԽԼՈՒՐԴ – Ե՞րբ ենք դավաճանել: 

ՎԻՇԱՊ — Միշտ:

ԽԼՈՒՐԴ — Չեմ հասկանում:

ՎԻՇԱՊ — Բարդ բան եմ ասո՞ւմ:

ԽԼՈՒՐԴ — Իրենց հանդեպ ազնիվ ենք եղել:

ՎԻՇԱՊ — Իբր մեր հաշվարկը չէինք արել, հա՞:

ԽԼՈՒՐԴ — Մենակ հիմարն առանց հաշվարկի կապրի:

ՎԻՇԱՊ — Էնպես էինք հաշվարկել, որ էն մյուսին վնաս տայինք:

ԽԼՈՒՐԴ — Նա էլ ժամանակին մեզ էր վնաս տվել:

ՎԻՇԱՊ — Բայց որ նրա մի աչքը հանեցինք, մեր երկուսը դուրս եկավ:

ԽԼՈՒՐԴ — Առանց աչք էլ կապրենք: 

ՎԻՇԱՊ — Միայն գետնի տակ: 

ԽԼՈՒՐԴ — Էնտեղից էլ կվարենք: 

ՎԻՇԱՊ — Անվերջ իրար տակ փորելով՝ մինչև ո՞ւր ենք հասնելու:

ԽԼՈՒՐԴ — Մինչև վերին Երուսաղեմ:

ՎԻՇԱՊ — Էնտեղ հասնելու համար ոչ թե պետք է իրար տակ փորել, այլ մեկը մյուսի տակ աթոռ դնել ու ձեռք մեկնելով՝ իրար վեր բարձրացնել:

ԽԼՈՒՐԴ — Մերը միշտ հակառակն է եղել: 

ՎԻՇԱՊ — Դրա համար էլ էս օրին ենք հասել:

ԽԼՈՒՐԴ — Հիմա ի՞նչ ես առաջարկում: 

ՎԻՇԱՊ — Խաղից դուրս եմ գալիս: 

ԽԼՈՒՐԴ — Սխալ ես անում: Մի կողմ քաշվեցիր՝ շատ կտուժես:

ՎԻՇԱՊ — Մնալով էլ չեմ շահելու:

ԽԼՈՒՐԴ — Նայած, թե ինչ ես ուզում շահել: 

ՎԻՇԱՊ — Սրանց լրիվ հասկացել եմ: Ոնց էլ պտտվես, շահողը միշտ իրենք են լինում: 

ԽԼՈՒՐԴ — Խելքը նրա համար է տրված, որ ուրիշի շահի մեջ քոնը փնտրես:

ՎԻՇԱՊ — Բայց ուրիշ կա, որ մեկ ուրիշին նույնիսկ չնչին հնարավորություն չի թողնում: 

ԽԼՈՒՐԴ — Դրա համար էլ, ի վերջո, ինքն է տանուլ տալիս:

ՎԻՇԱՊ — Մինչև ցամաք առուն ջուր գա, գորտի աչքը դուրս կգա:

ԽԼՈՒՐԴ — Մեր աչքը վաղուց է դուրս եկել: Վախենալու տեղ այլևս չունենք:

ՎԻՇԱՊ — Դու գիտես: Վարվիր էնպես, ինչպես ճիշտ ես համարում:

Տեսարան երրորդ

Բեմը լուսավորված է, կենտրոնում՝ բարձր կոճղին, բազմել է Բորենին: Նրա շուրջը՝ ավելի փոքր կոճղերի վրա, նստած են Աղվեսը, Մուկը, Սիրամարգը, Վարազը:

ԲՈՐԵՆԻ — Լավ իմացեք, էս կոճղը գրավելն ավելի հեշտ է, քան պահելը: Դրա համար թիկունքս պետք է ապահով լինի:

ՎԱՐԱԶ — Էդ իմ վրա եմ վերցնում:

ԱՂՎԵՍ — Դու ավելի շուտ թիկունք փորող ես, քան պահող:

ՎԱՐԱԶ — Մեկինը պիտի փորես, որ մյուսինը պահես:

ԱՂՎԵՍ — Բայց դու միշտ էնքան ես փորում, որ բոլորինն էլ քանդում ես:

ՄՈՒԿ — Չէ, իրենը միշտ ամուր է մնում: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Ավելի լավ է մի ամուր թիկունք ունենաս, քան ոչ մեկը:

ԲՈՐԵՆԻ — Հերիք է լեզուներիդ տաք: Մտածեք, թե ինչ անենք, որպեսզի մեր հիմքերն ամրացնենք: Էսօրվա վիճակով պետք է Վարազին վստահենք: Մնացածը ընթացքում կորոշենք:

ՎԱՐԱԶ — Միշտ պատրաստ եմ ծառայել: 

ԱՂՎԵՍ — Սեփական նպատակներիդ: 

ԲՈՐԵՆԻ — Աղվես, դու զբաղվելու ես կենդանիների ներքին կյանքով: Որսի ու մնացած շահույթի վերահսկողությունը քեզ է հանձնարարվում: Բոլորը քո մաղով են անցնելու: 

ԱՂՎԵՍ — Ոնց կասես:

ԲՈՐԵՆԻ — Սիրամարգ, դու կազմակերպում ես կենդանիների հոգևոր վերելքը: Ու չմոռանաս էն մյուսներին սևացնել: Երևի Խլուրդին ու Վիշապին էլ դրանց կողքին դնես:

ՍԻՐԱՄԱՐԴ – Ուզո՞ւմ ես, Արջի վրայով էլ անցնեմ:

ԲՈՐԵՆԻ — Թեթևակի: Արջի հետ պետք է զգույշ լինել, ամեն դեպքում Փիղը նրա կողքին է: Իսկ Փղի հետ կատակ անելը վտանգավոր է: 

ՄՈՒԿ — Երկու օր առաջ Արջին ու Աքաղաղին իրար հետ տեսնող է եղել:

ԲՈՐԵՆԻ — Լավ հիշեցրիր, Աքաղաղի հարցը պետք է արագացնել: Աղվես, դրանով կզբաղվես:

ԱՂՎԵՍ — Ճիշտ կլինի, որ էդ գործին չխառնվեմ:

ԲՈՐԵՆԻ — Ուրեմն, Վարազը կանի: 

ՎԱՐԱԶ — Ընկերներիս հետ կխորհրդակցեմ և երեք օրից կպատասխանեմ:

ԲՈՐԵՆԻ — Չէ, երկու օրից:

ՎԱՐԱԶ — Շատ լավ, երկու օրից:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Բուի մասին նոր երգ եմ գրել:

ԲՈՐԵՆԻ — Ինչ ուզում ես՝ գրիր: Բուն խաղից դուրս է: Պայման ենք դրել, փչակից այլևս դուրս չի գալու:

ՄՈՒԿ — Շատ խելոք է ու հասկանում է, որ մեզ հետ չի կարելի կատակել:

ՎԱՐԱԶ — Հատկապես քեզ հետ:

ԱՂՎԵՍ — Էս մի հարցում քեզ հետ համամիտ եմ:

ԲՈՐԵՆԻ — Էլի սկսեցի՞ք: Իրար գզելով բանի չեք հասնի: Վե՛րջ, գնացեք ձեր գործին:

Բոլորը վեր են կենում:

ԲՈՐԵՆԻ — Մուկ, դու մնա:

Մուկը՝ վիզը թեք, վերադառնում է, մյուսները դուրս են գնում:

ԲՈՐԵՆԻ — Նստիր: Հիմա ուշադիր լսիր, թե ինչ եմ ասում: Քո գործը միայն թշնամուն հետևելը չի: Աչքի տակով մերոնց էլ ես զննում: Նույնիսկ Աղվեսին: Հենց որ կասկածելի բան տեսար՝ գիշերը մեր տուն ես գալիս ու զեկուցում: Հասկացա՞ր: Ու էնպես կանես, որ հանկարծ գլխի չընկնեն:

ՄՈՒԿ — Սիրամարգին էլ հետևե՞մ:

ԲՈՐԵՆԻ — Առաջինը հենց Սիրամարգին: Դրան շատ չկա, մեկ էլ տեսար՝ ափեղ-ցփեղ բերանը շաղ տվեց:

ՄՈՒԿ — Բայց շատ վախկոտ է, չի համարձակվի:

ԲՈՐԵՆԻ — Մեկ-մեկ շատ վախենալուց գլուխը կորցնում է: Համ էլ վերջերս Վարազի հետ է մոտ-մոտ անում: Էդ էլ կարևոր է: 

ՄՈՒԿ — Հրամանքդ, Արքա:

Տեսարան չորրորդ

Իրար կողքի նստած են Արջն ու Ծեր Վագրը: Փիղը նստած է քիչ հեռվում:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Ժամանակին Բուն էլ էր ուզում, որպեսզի իրեն օգնեի, սակայն հրաժարվեցի: Ինչ-որ անելու էի, արդեն արել եմ: Այժմ ձեր ժամանակն է:

ԱՐՋ — Առանց ձեր աջակցության անհնար կլինի որևէ բան ձեռնարկել:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Համոզված եմ, որ կարող եք, առավել ևս, որ մինչև հիմա բավական գործեր եք արել:

ԱՐՋ — Բայց էնպիսի մի սխալ ենք արել, որն ուղղելը պարզապես անհրաժեշտություն է: 

ՓԻՂ — Կենաց և մահու կռիվ է:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Բայց էդ կռվից, փաստորեն, հաղթանակով եք դուրս եկել:

ԱՐՋ — Էս մի կռիվն ավելի ծանր է: Էստեղ թշնամին միայն առջևումդ չէ, կողքիդ է, թիկունքումդ ու նույնիսկ ոտքերիդ տակ:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Էդպիսի կռվի մեջ դեռ հաղթող չի եղել:

ՓԻՂ — Գոնե մի անգամ պետք է լինի:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Ավելի ճիշտ, ժամանակավոր հաջողություններ եղել են, բայց հետո հաղթողը սեփական կյանքով է հատուցել:

ԱՐՋ — Կռվի գնալիս ապրելու մասին ո՞վ է մտածում:

ՓԻՂ — Ես մեռնելու մասին էլ չեմ մտածում: 

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Ճիշտ եք ասում, եթե շատ մտածես, այլևս կռվի մեջ չես մտնի: Ցավն էն է, որ ես արդևն ծեր եմ և սկսել եմ չափից ավելի մտածել:

ԱՐՋ — Ինձ թվում է՝ մտածելը չափ չունի: Կամ մտածում ես, կամ՝ոչ: Եվ համոզված եմ, եթե մտածեք, որ մեր բոլոր կենդանիների կյանքն է նժարի վրա, անպատճառ կհամաձայնվեք: 

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Կենդանիներն ինձ վաղուց են մոռացել:

ՓԻՂ — Ժամանակին էնպիսի գործեր եք արել, որ ձեզ երբեք չեն մոռանա:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Վատ գործերի պատճառո՞վ: 

ԱՐՋ — Եթե լրիվ անկեղծ լինենք, վատն էլ է եղել: Բայց լավն էնքան ծանրակշիռ է, որ վատի մասին համարյա ոչ ոք չի մտաբերում: 

ՓԻՂ — Եկեք չմոռանանք, որ մեր թիկունքում էլ կենդանիների հսկա բանակ կա: Էդ երկու բանակները որ միացան, ամենամեծ գետի հունն էլ կփոխեն:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ – Չե՞ք վախենում, որ հետևվանքները կարող են անկանխատեսելի լինել: 

ԱՐՋ — Մեր նպատակն արդարացնում է բոլոր հնարավոր հետևանքները: Ցավով եմ ասում, բայց եթե չհաջողեցինք, իրավիճակն ավելի ծանր է լինելու:

ՓԻՂ — Անհաջողության դեպքում կենդանիների մեծ մասը կթողնի, կհեռանա մեր ջունգլիից:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Հիմա էլ, կարծեմ, շատերը դրսում են:

ՓԻՂ — Իսկ հաղթանակի դեպքում բոլորը կվերադառնան:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Ձեր ասածներից եզրակացնում եմ, որ հակառակորդը նենգ է և անչափ վտանգավոր:

ԱՐՋ — Ինչպես բազմափորձ Ոզնին է ասում՝ դեռ մի բան էլ ավելի:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Եվ հույս ունեք, որ ազնիվ պայքարո՞ւմ եք հաղթելու:

ՓԻՂ — Դրանց համար ազնվությունը անհասկանալի բառ է, իսկ մեր հաղթանակի միակ միջոցը հենց ազնիվ կռիվն է:

ԱՐՋ — Ստիպելու ենք, որ գեթ մեկ անգամ ազնիվ խաղան: Էդ մի բանը հաստատ երաշխավորում եմ:

ԾԵՐ ՎԱԳՐ — Եթե պայմանը չի խախտվելու, համաձայն եմ:

Տեսարան հինգերորդ

Խավարի մեջ նստած են Բուն, Արջը, Փիղն ու Աքաղաղը:

ԱՐՋ — Շատ մեծ սխալ գործեցինք:

ԱՔԱՂԱՂ — Այսինքն, մե՞զ էլ նկատի ունես: 

ԱՐՋ — Ոնց որ պետք էր, չդիմադրեցիք: 

ԲՈՒ — Իզուր զոհեր էին լինելու: 

ՓԻՂ — Ես էլ եմ էդ կարծիքին:

ԲՈՒ — Չի կարելի աթոռը զոհերի գնով պահել: 

ԱՐՋ — Անցյալ անգամ զոռով պահեցինք: 

ԱՔԱՂԱՂ – Բայց՝ առանց զոհերի: 

ԲՈՒ — Էն ժամանակ էլ դեմ էի:

ԱՐՋ — Չնայած, մեկ է, ի վերջո, նույն բանն էր լինելու:

ԱՔԱՂԱՂ — Հաստատ չես ասի:

ԱՐՋ — Կասեմ: Դրանց միակ նպատակն էդ էր:

ԲՈՒ — Բայց դուք էլ էիք հետները:

ԱՐՋ — Սխալվելու իրավունքը բնության պարգևն է: Կարևորը սխալը հասկանալու կարողությունն է:

ՓԻՂ — Եվ դրանից հետո՝ ուղղելու: 

ԱՔԱՂԱՂ — Եվ հիմա ումո՞վ եք ուղղելու: 

ԲՈՒ — Ես խաղի մեջ մտնողը չեմ:

ՓԻՂ — Հզոր մեկին ենք գտել: 

ԱՔԱՂԱՂ — Ձեզնի՞ց էլ հզոր: 

ԱՐՋ — Հարյուր անգամ:

Բուն և Աքաղաղը հարցական Արջին են նայում:

ԱՐՋ — Ծեր Վագրը:

ԱՔԱՂԱՂ — Անհավատալի բան ես ասում: 

ՓԻՂ — Էսքան բան տեսնելուց հետո այլևս անհավատալի բան գոյություն չունի:

ԲՈՒ — Հավանականություն կա, բայց որքանո՞վ է իրական:

ԱՐՋ — Երկար ենք համոզել:

ԱՔԱՂԱՂ — Եվ հավատա՞ց, որ միակ փրկիչն ինքն է:

ԲՈՒ — Եթե լավ մտածես, ինքդ էլ կհամոզվես: 

ԱՔԱՂԱՂ — Դրա համար էր էն օրը Սիրամարգը Ծեր Վագրի մասին թոշնած տողերով նոր երգ գրել:

ՓԻՂ — Ո՜նց էլ հոտն առել է:

ԱՐՋ — Սիրամարգին որտեղի՞ց հոտառություն: Մուկն է գլխի գցել:

ՓԻՂ — Բայց Մո՞ւկն ինչ գիտի:

ԲՈՒ — Մուկը բոլոր ժամանակներում էլ ամենալավ հոտառությունն է ունեցել:

ԱՔԱՂԱՂ — Արջ, մոռացե՞լ ես, որ կողքիցդ չէր հեռանում ու լավ էլ ամեն բան հասցնում էր ականջիդ:

ԱՐՋ — Հիմա արդեն ուրիշ տեր ունի: Կյանքի օրենքն է:

ՓԻՂ — Բա մեր կյանքը ինչի՞ էդ օրենքին չի ենթարկվում:

ԱՔԱՂԱՂ — Որովհետև էդքան խելք չունես: 

ԲՈՒ — Ուրեմն, էս հսկա փիղը մի մկան խելք չունի՞:

ՓԻՂ — Ձեր ասելով դուրս եկավ, որ դավաճանելը խելքի նշան է:

ԱՐՋ — Ճիշտ են ասում, անխելքը նույնիսկ կարգին դավաճանել չի կարող:

ՓԻՂ — Ոչինչ, թող անխելք լինեմ, մեկ է՝ դավաճան չեմ լինի:

ԲՈՒ — Մի կարծիր, թե էդ առումով քեզնից շատ ենք խելոք: Մենք էլ մեր չափով ենք անխելք:

ԱՔԱՂԱՂ — Դուրս եկավ, որ ամենախելոքը Սիրամարգն ու Մուկն են:

ԱՐՋ — Չէ, Բորենին ու Աղվեսն ավելի խելոք են:

ԲՈՒ — Հենց էդ խելքն էլ նրանց տունը քանդելու է:

ԱՔԱՂԱՂ — Աստված ձենդ լսի:

ԱՐՋ — Աքաղաղ, չմոռանամ ասել, վաղը չվում ես:

ԱՔԱՂԱՂ — Էդ երբվանի՞ց Աքաղաղը չվող թռչուն դարձավ:

ԱՐՋ — Էսօրվանից: Միակ փրկությունդ է: Երբ եղանակները տաքանան, կվերադառնաս:

Տեսարան վեցերորդ

Խավարի մեջ նստած են Բորենին ու Սիրամարգը:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — (խոսելիս կռանում, մի բուռ է դառնում): Պաշտելիդ իմ Բորենի, նոր երգս կարդացի՞ր:

ԲՈՐԵՆԻ — Էսքան չարչարանքի մեջ կարդալու ժամանա՞կ է մնում:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Ախր, էնպիսի անմահական տողեր եմ գրել:

ԲՈՐԵՆԻ — Էդ ի՞նչ ես գրել, որ էդպես ոգևորվել ես:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Բուին, Աքաղաղին. Արջին ու Ծեր Վագրին ջախջախել, հողին եմ հավասարեցրել:

ԲՈՐԵՆԻ — Լավ ես արել: Վաղն էլ ինձ ես սևացնելու, չէ՞:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ – Ի՞նչ ես ասում, իմ միակ տեր ու պաշտպան: Մինչև վերջին պահը, քանի դեռ թոքերս օդ են ներծծում, քո հլու-հնազանդ հպատակն եմ լինելու:

ԲՈՐԵՆԻ — Ու կարևոր չէ՞, թե էդ պահին ես որտեղ կլինեմ:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Դու միշտ իմ գլխից վեր կլինես, իմ անմար արեգակ:

ԲՈՐԵՆԻ — Քեզ որ լսում եմ, քիչ է մնում թևեր առնեմ ու երկինք թռչեմ:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Երբեք, իմ երկրային տեր: Դու մեզ այստեղ ես հարկավոր:

ԲՈՐԵՆԻ — Լավ, որ շատ ես խնդրում՝ չեմ թռչի: Հիմա ասա տեսնեմ՝ ի՞նչ փորացավ ունես, որ եկել ես:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Եկել եմ, որ քո ողջությունից տեղեկանամ և արևշատություն ցանկանամ:

ԲՈՐԵՆԻ — Արագացրու, գործեր ունեմ:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Տառապանքիս պատճառը ցեղակիցներիս անորոշ ապագան է: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ես էլ էդ մտքին եմ: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Դրա համար էլ Ձերդ մեծության ողջախոհությանն ու շրջահայացությանն եմ ապավինում: Եվ կարող եմ օգտակար լինել, եթե որևէ նշանակալի դերակատարություն վստահեք ինձ:

ԲՈՐԵՆԻ — Եթե իսկապես ուզում ես ծառայել, էդպիսի մի հնարավորություն կա: Կմտածեմ:

Սիրամարգը բեմի եզրին հասնելով՝ ուղղում է կուզը: Ներս է մտնում Մուկը:

ԲՈՐԵՆԻ — Ո՞ւր ես կորել: Նոր պահե՞ստ ես գտել:

ՄՈՒԿ — Էն էլ ի՜նչ պահեստ: Արջի ամենավստահելի կենդանիներից է:

ԲՈՐԵՆԻ – Հետո՞:

ՄՈՒԿ — Ծեր Վագրին համոզել են: Բուն ու Աքաղաղն էլ են թիկունք լինելու: 

ԲՈՐԵՆԻ — Էդ պարզ էր: Ուրի՞շ…

ՄՈՒԿ — Քիչ է մնացել՝ Վիշապին ու Խլուրդին էլ իրենցով անեն, բայց սրանք որ Բուի ու Աքաղաղի մասին իմացել են, ետ են կանգնել: 

ԲՈՐԵՆԻ — Վարազից ի՞նչ կա:

ՄՈՒԿ — Վարազի մոտ գաղտնի միջնորդ են ուղարկել, բայց հալալ է Վարազին, մտքով չի անցնում իր ուղուց շեղվել:

ԲՈՐԵՆԻ — Իզուր, ավելի ճիշտ կաներ խոսեցներ, բան-ման իմանար:

ՄՈՒԿ — Էդ հարցը Աղվեսն է լուծել: Ինքը կասի: Հա, չմոռանամ, էս էլ էն գտածս պահեստից է: (Տռզած ծրար է մեկնում:) Բարով վայելես:

Մուկը գրեթե սահելով դուրս է գնում: Մտնում են Աղվեսն ու Վարազը: Աղվեսի ձեռքին մեծ, տռզած թղթապանակ է: Բորենին սառած հայացքով հատակին է նայում:

ԱՂՎԵՍ — Գործերը ոնց որ թե լավ չեն:

Բորենին հարցական նրանց է նայում:

ՎԱՐԱԶ — Հավաստի տեղեկություն ունենք, որ կենդանիների ճնշող մեծամասնությունը նրանց կողմն է:

ԲՈՐԵՆԻ – Հետո՞:

ԱՂՎԵՍ — Մեր իմացած ձևերն էլ չեն աշխատելու:

ԲՈՐԵՆԻ – Ինչո՞ւ:

ԱՂՎԵՍ — Ամեն ինչ արել են, որ խախտումների դեմն առնեն:

ԲՈՐԵՆԻ — Առաջին անգամը չի: 

ՎԱՐԱԶ — Էս անգամ լրիվ ուրիշ է: 

ԲՈՐԵՆԻ — Բա մեր զորեղնե՞րը: 

ԱՂՎԵՍ — Փիղն ու նրա հզորներր կազմ ու պատրաստ կանգնած են մերոնց դեմ: 

ԲՈՐԵՆԻ — Դրսից ի՞նչ են ասում: 

ԱՂՎԵՍ — Դու պիտի ճշտես:

ԲՈՐԵՆԻ — Ճշտել եմ: Ասում են՝ թող ավարտվի, հետո կերևա:

ՎԱՐԱԶ — Բա որ հետո ո՞ւշ լինի: 

ԲՈՐԵՆԻ — Երբեք ուշ չի լինում, ուշացող և ուշացնող է լինում:

ԱՂՎԵՍ — Սրանք էլ հաշվետվությունները: (Բորենուն է մեկնում թղթապանակը:) 

ԲՈՐԵՆԻ – Բոլո՞րն են ներկայացրել: 

ԱՂՎԵՍ — Մի քանիսը ուշացնում են: 

ԲՈՐԵՆԻ — Լավ, գնացեք: Կնայեմ, հետո կխոսենք:

Աղվեսն ու Վարազը դուրս են գնում: Բորենին բացում է թղթապանակը, որի մեջ ծրարներ են: Վերցնում է ծրարներից մեկը, պատռում է և հաշվում դոլարները:

Տեսարան յոթերորդ

Կոճղերին մտահոգ նստած են Բորենին, Աղվեսը, Վարազը, Մուկն ու Սիրամարգը:

ՎԱՐԱԶ — Էս հարցը մենք էսպես չենք թողնի:

ԱՂՎԵՍ – Կռի՞վ եք տալու:

ՎԱՐԱԶ — Պետք եղավ՝ մինչև վերջ կգնանք: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Պատրաստ եմ նույնիսկ անմեղ գլուխս սրի տակ դնել:

ՄՈՒԿ — Գործ չունես, առայժմ ոչ սուր կա, ոչ էլ գլուխդ է անմեղ:

ԲՈՐԵՆԻ – Վերջացրի՞ք: Հիմա ինձ լսեք: Իրար չեք անցնում: Եթե ասածներս մինչև վերջ կատարեք, մի քանի ամսից շատ մեծ հաղթանակ կտոնենք:

ՎԱՐԱԶ — Դե ասա, ինչի՞ց ենք սկսում: 

ԲՈՐԵՆԻ — Մի շտապիր, ամեն բան հերթով ու իր ժամանակին: Մուկ, Արջի հին ընկերներից ես, չէ՞: Արջն է ճանապարհդ հարթել: Կգնաս, հաղթանակը կշնորհավորես ու հին մտերմությունդ կվերականգնես: Ինչ կասի, ոնց կասի, էնպես էլ կանես: Բայց չմոռանաս, որ նախօրոք ինձ տեղյակ ես պահելու:

ՄՈՒԿ — Վախենամ, Աքաղաղը խաղաթղթերս խառնի:

ԲՈՐԵՆԻ — Վաղուց Աքաղաղով զբաղվելու ժամանակն է:

ԱՂՎԵՍ — Կարիք չկա: Արդեն ջունգլիում չէ, Աստված գիտի, թե նորից երբ կերևա էս կողմերում:

ՎԱՐԱԶ — Ո՞նց հասցրեց պոչը քաշել: 

ԲՈՐԵՆԻ — Որ ինձ մնար՝ չէր փախչի: Աղվեսի համար օրը երկու մոմ պետք է վառի: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Ափսոս: Անարգանքի սյունին էի գամելու: Ստոր արարած է:

ԱՂՎԵՍ — Զսպիր կատաղությունդ, ով քաջն Սիրամարգ, թե չէ քամին փետուրներդ կտանի: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ավելի լավ է եռանդդ բազմապատկես ու մի երկու լավ երգ գրես Ծեր Վագրի մասին: Վարազն էլ էստեղ-էնտեղ կկարդա ու կգովաբանի քեզ էլ, նրան էլ:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Անչափ խորն են մտքերդ, գիտելիքի կաճառ:

ԲՈՐԵՆԻ — Էնքան խորն են, որ մեկ-մեկ վախենում եմ, թե կխեղդվեմ դրանց մեջ:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Աստված մի արասցե, լուսապսակ առաջնորդ:

ԲՈՐԵՆԻ — Աղվես, դու զբաղվում ես Վիշապով ու Խլուրդով: Աչքդ վրաները կպահես, հանկարծ դրանց չմիանան: Թե չէ Արջին շատ չկա, մեկ էլ տեսար՝ ներեց ու մի տաքուկ անկյուն տվեց, ու էնտեղից կկարողանան մեր գործին խանգարել:

ԱՂՎԵՍ — Փղի հա՞րցն ինչ է լինելու:

ԲՈՐԵՆԻ — Փղի հետ գործ չունես: Արդեն որոշված է, թե ինչպես ենք նրան խաղից դուրս թողնելու: Դե, գնացեք: Ի գործ:

Բոլորը վեր են կենում: Վարազը զարմացած նայում է Բորենուն:

ԲՈՐԵՆԻ — Վարազ, ոտքդ կախ գցիր:

Մյուսները հեռանում են: Բորենին ու Վարազը նստում են կոճղերին:

ԲՈՐԵՆԻ — Քո խնդիրն ամենակարևորն ու ամենալուրջն է:

ՎԱՐԱԶ — Սիրում եմ պատասխանատու հանձնարարություններ կատարել:

ԲՈՐԵՆԻ — Պետք է ընդհատակում աշխատես:

ՎԱՐԱԶ — Դա էլ եմ սիրում:

ԲՈՐԵՆԻ — Խոր ընդհատակում:

ՎԱՐԱԶ — Սովոր եմ:

ԲՈՐԵՆԻ — Շատ խոր, որպեսզի օձն իր պորտով…

ՎԱՐԱԶ — Միշտ պատրաստ եմ:

ԲՈՐԵՆԻ — Ընտրում ես ամենալավ շնագայլերիցդ մի քանիսին, հարևան անտառն ես ուղարկում…

Բեմը մթնում է: Լսվում են կրակոցներ, որից հետո կիսախավար է տիրում: Բեմի խորքում ութ խաչերի պատկեր է լուսավորվում: Բորենին ու Վարազը կոճղերին նստած՜ ցածրաձայն զրուցում են: Վազքով ներս են խուժում Աղվեսը, Մուկն ու Սիրամարգը: Բոլորը հերթով ողջագուրվում են: Բեմը մթնում է:

ԳՈՐԾՈՂՈԻԹՅՈԻՆ ԵՐՐՈՐԴ

Տեսարան առաջին

Զարդանախշած կոճղին նստած է Բորենին: Մտնում է Աղվեսը:

ԲՈՐԵՆԻ — Ուշանում ես, հարգելիս:

ԱՂՎԵՍ — Վիշապն ու Խլուրդն էին հյուր եկել:

ԲՈՐԵՆԻ — Լսել եմ, ինչ-որ բանից դժգոհ են:

ԱՂՎԵՍ — Դժգոհը մեղմ է ասված:

ԲՈՐԵՆԻ — Ուզածներն ի՞նչ է:

ԱՂՎԵՍ — Երևի մտածում են, որ իրենց բաժինը քիչ է:

ԲՈՐԵՆԻ — Էդքան էր հասնում:

ԱՂՎԵՍ — Ինչպես միշտ՝ ավելի մեծ բանի հույս ունեին:

ԲՈՐԵՆԻ — Ինձ չբամբասեցի՞ն:

ԱՂՎԵՍ — Աչքների մեջ կարդացի:

ԲՈՐԵՆԻ — Ոչինչ, թող մի քիչ տանջվեն: Մեկ է, հետո դեն եմ շպրտելու, էլ ինձ հարկավոր չեն:

ԱՂՎԵՍ — Խորհուրդ չէի տա: Եթե Փղին միանան, Արջի ընկերներն ու Բուն էլ հետները, կարգին բարդություններ կառաջացնեն: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ո՞վ կթողնի, որ միավորվեն: Մտածեք ու Փղին մի պաշտոն տվեք, Արջի ընկերներին էլ մի-մի փայ գցեք:

ԱՂՎԵՍ — Բա որ չհամաձայնվե՞ն: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ով չի համաձայնվի, գլխին մի բան կսարքեք ու կփակեք:

ԱՂՎԵՍ — Մի մասի գլխին սարքելն համարյա անհնար է:

ԲՈՐԵՆԻ — Էդ դեպքում թող էն աշխարհում բախտ որոնեն:

ԱՂՎԵՍ — Շատ են, էդքանին հնարավոր չի: 

ԲՈՐԵՆԻ — Մի քանիսին որ պաժմեցիք, մյուսները պատի ծակը կմտնեն:

ԱՂՎԵՍ — Բայց մեջները մեր լավ ընկերներից էլ կան:

ԲՈՐԵՆԻ — Առաջ էին լավ ընկեր: Հիմա ընկերներ չունենք, կողմնակիցներ են կամ հակառակորդներ:

ԱՂՎԵՍ — Ոնց կասես:

ԲՈՐԵՆԻ — Հենց էդպես էլ կասեմ: Հիմա գնա ու չմոռանաս, որ մյուս ուրբաթ հաշվետվություն ես բերելու: Անցյալ անգամվա նման կիսատ-պռատ չլինի: Մեծ գործեր եմ ձեռնարկել: 

ԱՂՎԵՍ — Չմոռանամ ասել, կենտրոնական բացատի ծառերը կտրում են ու կենդանիների բներն են քանդում: Խոսակցությունները շատ են:

ԲՈՐԵՆԻ — Քո գործով զբաղվիր: Ավել-պակաս խոսողների բերաններն էլ էնպես կփակես, որ մոռանան, թե խոսելն ինչ է:

ԱՂՎԵՍ — Հրամանքդ:

Աղվեսը դուրս է գնում:

Տեսարան երկրորդ

Նստած են Վարազը, Վիշապը, Խլուրդն ու Փիղը:

ԽԼՈՒՐԴ — Էս գործը էսպես էլ պիտի փակվի-մոռացվի՞:

ՓԻՂ — Հնարավոր բան չի: Առաջինը ես եմ մինչև վերջ գնալու:

ՎԱՐԱԶ — Բա որ մինչև վերջը հասնելը քո վերջն էլ գա՞:

ՎԻՇԱՊ — Փղի կարծիքով՝ ինքն էնքան մեծ ու հզոր է, որ անվերջ ու հավերժ է:

ՓԻՂ — Իմ կարճ խելքով՝ մեր կռիվն է անվերջ, իսկ մեր պարտությունը՝ հավերժ:

ԽԼՈՒՐԴ — Էնքան խորը բաներ ես ասում, որ գլուխ չենք հանում:

ՓԻՂ — Հարցն էն է, որ չափից լավ եք հասկանում, մենակ թե ամեն բան հակառակն եք անում:

ՎԱՐԱԶ — Մենք միշտ էլ ուղիղ ու ճշմարիտ ենք գործել:

ՎԻՇԱՊ — Չհաշված, որ ձեր բոլոր արածները գաղտնի ու հակասական են:

ՎԱՐԱԶ — Նրանից է, որ մեր ծառայությունները չեք ուզում գնահատել:

ՓԻՂ — Ճիշտ է ասում, որ իրենց ասածով անեինք, հիմա էս փոքրիկ ջունգլին էլ չէինք ունենա:

ՎԱՐԱԶ — Պարզունակ դատողություններ են, առանց քննելու-զննելու…

ՎԻՇԱՊ — Ստերիդ տոպրակը չբացես: Ճոռոմ ճառերով ու մութ գործերով բարի նպատակ չեն հետապնդում:

ԽԼՈՒՐԴ — Հետապնդելու հարցում սրանք ուրիշ են, նախկին ընկերներին էլ են հետապնդում:

ՎԱՐԱԶ — Մեզ էլ պակաս չեն հետապնդել:

ՓԻՂ — Բայց տեղին:

ՎԻՇԱՊ — Եվ ժամանակին:

ԽԼՈՒՐԴ — Լավ, եկեք մեր հիմնական նյութից չշեղվենք:

ՓԻՂ — Լսում ենք, ինչի՞ համար ես հրավիրևլ:

ԽԼՈՒՐԴ – Չե՞ք կարծում, որ մեր հույսերը չիրականացան:

ՎԱՐԱԶ — Նայած, թե ով ինչ հույսեր էր փայփայում:

ՎԻՇԱՊ — Փորձեք նեղ անձնականից վերանալ և համընդհանուր խնդիրների վրա կենտրոնանալ:

ՎԱՐԱԶ — Ասածդ էնքան բազմաբարդ ու ծավալուն է, որ կենտրոնանալը գրեթե անհնար կլինի:

ՓԻՂ — Որ քեզ անընդհատ էս ու էն կողմ չգցես, շատ լավ էլ կլինի:

ՎԱՐԱԶ — Զարմանում եմ, որ հարցը խորությամբ չես ընկալում:

ԽԼՈՒՐԴ — Որքանով հասկանում եմ, Վարազը բողոքելու առիթ չունի:

ՎԱՐԱԶ — Երբեք չեմ ունեցել:

ՎԻՇԱՊ — Էդքան շո՞ւտ մոռացար:

ՎԱՐԱԶ — Էն ժամանակներն աննախադեպ էին:

ՓԻՂ — Քեզ համար բոլոր ժամանակներն էլ աննախադեպ են:

ՎԱՐԱԶ — Լինում են աննախադեպ դրական և աննախադեպ բացասական ժամանակներ: 

ՎԻՇԱՊ — Պարզ է, այլևս մի շարունակիր:

Վարազը շտապով դուրս է գնում:

ԽԼՈՒՐԴ — Սրան իզուր էլ կանչեցինք: 

ՓԻՂ — Բա ի՞նչ էիր կարծում, Բորենին որ չլիներ, սա հիմա որտե՞ղ էր:

ՎԻՇԱՊ — Իր իսկական տեղում:

ԽԼՈՒՐԴ — Փիղ, դո՞ւ ինչ մտքի ես:

ՓԻՂ — Ես իմ կռիվը տալու եմ, բայց առայժմ ուրիշ գործով եմ զբաղված:

ՎԻՇԱՊ – Պաշտո՞ն են տվել:

ՓԻՂ — Քչից-շատից, բայց դա կապ չունի:

ԽԼՈՒՐԴ — Ո՞նց կապ չունի: Մեզ էլ են տվել, բայց հրաժարվելու ենք:

ՓԻՂ — Էդ արդեն ձեր գործն է: Ես ուրիշ խնդիրներ ունեմ:

ՎԻՇԱՊ — Ուրեմն, դու է՞լ գնացքից թռար:

Փիղը գլուխը կախ դուրս է գնում:

ԽԼՈՒՐԴ — Գուցե Բուի հե՞տ խոսենք:

ՎԻՇԱՊ — Բացառվում է:

ԽԼՈՒՐԴ — Էդ դեպքում սսկվում ենք: 

ՎԻՇԱՊ — Առայժմ: 

Տեսարան երրորդ

Կոճղերին նստած են Բուն և Աքաղաղը:

ԱՔԱՂԱՂ — Մկան դիմակը պատռվեց: 

ԲՈՒ — Սիրամարգն էլ իր էությունը լրիվ պարզեց:

ԱՔԱՂԱՂ — Նրա վերաբերյալ երբեք կասկած չեմ ունեցել: Դրա գունագեղ փետուրներով միայն հիմարներն են խաբվում:

ԲՈՒ — Խորամանկ Աղվեսն էլ միշտ զույգ ոտքով է թակարդն ընկնում:

ԱՔԱՂԱՂ — Մեր Աղվեսը բացառություն է: 

ԲՈՒ — Բացառությունը իրականի ժամանակավոր հապաղումն է:

ԱՔԱՂԱՂ — Գուցե մի անգամ է՞լ Վիշապին փորձենք:

ԲՈՒ — Բացառվում է:

ԱՔԱՂԱՂ — Բայց Խլուրդն էն օրը ինչ-որ ակնարկներ էր անում:

ԲՈՒ — Խլուրդի հետ ճամփա գնացողը տեղ չի հասնի:

ԱՔԱՂԱՂ — Վարագին էլ վստահել չի կարելի:

ԲՈՒ — Մնում ենք մենք ու մեր Փիղը: 

ԱՔԱՂԱՂ — Մեկ էլ մանր-մունր կենդանիներն ու ոչխարի հսկայական հոտը:

ԲՈՒ — Իսկ գազազած ոչխարի մասին ի՞նչ կասես:

ԱՔԱՂԱՂ — Ոչխարի գազազելը մինչև ճիպոտի առաջին հարվածն է:

ԲՈՒ — Մեծաքանակ հոտի մասին եմ ասում: 

ԱՔԱՂԱՂ — Հոտը որքան էլ մեծ լինի, առանձին ոչխարներից է կազմված:

ԲՈՒ — Բայց այծերին են հետևելու: 

ԱՔԱՂԱՂ — Այծերին կբռնեն ու կփակեն: 

ԲՈՒ — Էդքանին բռնել չեն համարձակվի: 

ԱՔԱՂԱՂ — Էդ հարցում դրանց դեմ խաղ չկա:

ԲՈՒ — Ուրեմն, մեր պայքարն անհույս է: 

ԱՔԱՂԱՂ — Եթե անհույս է, ուրեմն պայքար չէ:

ԲՈՒ – Ի՞նչ ես առաջարկում:

ԱՔԱՂԱՂ — Որ Փիղն ամուր կանգնի ու կնճիթը գործի դնի, հաղթանակ էլ կլինի:

ԲՈՒ – Զոհեր՝ նույնպես:

ԱՔԱՂԱՂ — Առանց զոհերի հաղթանակ տեսե՞լ ես:

ԲՈՒ — Իրենցը:

ԱՔԱՂԱՂ – Մոռացե՞լ ես, թե ինչեր արեցին: 

Մտնում է Փիղը:

ՓԻՂ — Մերոնք պատրաստ են: Հենց որ հրաման եղավ, առաջ ենք շարժվում:

ԱՔԱՂԱՂ — Ո՞ւմ վրա եք շարժվում: 

ՓԻՂ — Թշնամու:

ԲՈՒ — Էսօրվա թշնամին մերոնք են:

ՓԻՂ — Էնքան էլ մերոնք չեն:

ԱՔԱՂԱՂ — Մերոնք են, ուղղակի մեղրի տակառն են ընկել ու գլուխները կորցրել են: 

ՓԻՂ — Հիմա ի՞նչ անենք, թողնենք՝ մեղրը վերջացնեն ու մե՞զ անցնեն: Չնայած մերոնց մի մասին արդեն կերել են:

ԲՈՒ — Եթե կռիվ տանք, մի մասի գլուխն էլ մենք կուտենք:

ՓԻՂ — Բայց մեծ մասինը կփրկենք:

ԲՈՒ — Համենայնդեպս, տարակուսանքս գնալով ահագնանում է:

ՓԻՂ — Էդ վերջին ասածդ ոնց որ լրիվ չհասկացա, բայց մի բան կասեմ: Դու քո խելքի ուժով կկռվես, մենք էլ՝ մեր բազուկների:

ԱՔԱՂԱՂ — Ճիշտ է ասում: Էդ երկու ուժերը որ միացան, աշխարհ շուռ կտան:

ԲՈՒ — Խելամիտ բաներ եք ասում, բայց այդ ամենը ճշմարիտ կլիներ ազնիվ պայքարում: 

ՓԻՂ — Մեր պայքարը միշտ էլ ազնիվ է եղել: 

ԱՔԱՂԱՂ — Մեզ նկատի չունի:

ՓԻՂ — Մենք մեր արածների համար ենք պատասխան տալիս:

ԲՈՒ — Բայց արդյունքում մեղավորը մենք ենք լինելու:

ՓԻՂ — Ազնիվը ո՞նց մեղավոր կլինի: 

ԱՔԱՂԱՂ — Բանն էն է, որ վերջում միշտ էլ ազնիվն է մեղավոր դուրս գալիս:

ՓԻՂ — Ձեզնից գլուխ չեմ հանում: Ես գնացի, հենց որ վերջնական որոշում կկայացնեք, ինձ տեղյակ կպահեք:

Փիղը դուրս է գնում: Բուն և Աքաղաղը գլուխները խոնարհած՝ նստած են:

Տեսարան չորրորդ

Զարդանախշած կոճղին նստած է Բորենին: Նրա դիմաց՝ փոքր կոճղի վրա, նստած է Աղվեսը:

ԲՈՐԵՆԻ — Դու ես ինձ փոխարինելու: 

ԱՂՎԵՍ — Ավելի լավ է՝ ամեն գնով պայքարենք, որ ինքդ մնաս գահին:

ԲՈՐԵՆԻ — Բացառվում է:

ԱՂՎԵՍ — Այդ դեպքում, գուցե մեկ ուրիշը, իսկ ես նրա թիկունքում կլինեմ:

ԲՈՐԵՆԻ – Օրինակ՝ ո՞վ:

ԱՂՎԵՍ — Թեկուզ Մուկը:

ԲՈՐԵՆԻ — Չի ընկալվի: Վարազի մասին ի՞նչ կասես:

ԱՂՎԵՍ — Կարճ ժամանակում մեր դահիճը կդառնա: Իսկ Հնդուհա՞վը:

ԲՈՐԵՆԻ — Լուրջ չի:

ԱՂՎԵՍ — Գուցե Կոկորդիլո՞սը:

ԲՈՐԵՆԻ — Դրա լալկան ձայնի տակ շատ թույն կա ամբարված:

ԱՂՎԵՍ — Ուրեմն, այլ ելք չունեմ:

Մտնում են Վարազը, Մուկն ու Սիրամարգը, տեղավորվում են փոքր կոճղերի վրա:

ԲՈՐԵՆԻ — Պայքարը մեզ համար ճակատագրական է լինելու:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Ազնիվ կենդանիներիս օրհասական կռիվն է:

ԱՂՎԵՍ — Կենդանիները կապ չունեն: 

ՎԱՐԱԶ — Ո՞նց կապ չունեն: Առանց կենդանիների ի՞նչ ենք անելու:

ՄՈՒԿ — Մինչև հիմա ինչ որ արել ենք՝ կենդանիների հետ ենք արել:

ՎԱՐԱԶ — Ճիշտը որ ուզում ես իմանալ, հենց կենդանիների հետ էլ արել ենք:

ԲՈՐԵՆԻ — Ասածդ ի՞նչ է, թողնենք, որ հիմա էլ կենդանիներն ինչ ուզում են՝ մեզ հե՞տ անեն: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Իմ բարի, անհիշաչար կենդանիներ…

ՄՈՒԿ — …որ ոտնատակ կանեն մեզ: 

ԱՂՎԵՍ — Եվ դարավոր դժգոհությունը մեր գլխին կթափեն:

ԲՈՐԵՆԻ — Մեր ընտանիքներին կվնասեն: 

ՎԱՐԱԶ — Հատկապես նրանց, ովքեր մեծ գործեր են արել ու աչքի փուշ են դարձել: 

ԱՂՎԵՍ — Ճիշտը էն կլինի, որ գահին էլի դու մնաս:

ԲՈՐԵՆԻ — Ես էլ շատ կուզեի, բայց հնարավոր չէ:

ՎԱՐԱԶ — Օրենքը կփոխենք:

ՄՈՒԿ — Շատերի հետ ենք խորհրդակցել, վտանգավոր է:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Մեր կյանքը միշտ էլ վտանգներով լի է եղել:

ԱՂՎԵՍ — Էս մի վտանգը վերջինն է լինելու: 

ՎԱՐԱԶ — Ուրեմն, մեզնից մեկը պետք է քեզ փոխարինի:

ԲՈՐԵՆԻ — Ուրիշ տարբերակ չունենք: 

ՎԱՐԱԶ — Ես պատրաստ եմ ստանձնել այդ ծանր պարտականությունը:

ՄՈՒԿ — Շատ նուրբ հարց է:

ԱՂՎԵՍ — Ես էլ եմ համաձայն: 

ԲՈՐԵՆԻ – Ինչի՞ն ես համաձայն: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Վարազի առաջարկությանը:

ԱՂՎԵՍ — Որ շատ լուրջ հարց է, և սխալը կարող է մահացու լինել:

ՄՈՒԿ — Բոլորիս համար:

ԲՈՐԵՆԻ — Գնահատում եմ Վարազի անձնազոհությունը: Եվ համոզված եմ, որ նա շատ ուժեղ ղեկավար կլինի:

ՄՈՒԿ — Միայն ուժը քիչ է: Կենդանիները դեռ չեն մոռացել, որ նրա պապի թագավորության օրոք բազում իզուր կորուստներ ենք ունեցել:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Անխուսափելի կորուստներ:

ԱՂՎԵՍ – Բայց՝ չպատճառաբանված: 

ՎԱՐԱԶ — Վիճելի հարց է, և ես պատրաստ եմ պարզաբանումներ տալ:

ՄՈՒԿ — Խոսել շատ ես սիրում, բայց խոսքդ ու գործդ իրար չեն բռնում:

ՎԱՐԱԶ — Դու էլ ետ չես մնում:

ՄՈՒԿ — Բայց իմ արածով կենդանիներին վնաս չեմ տալիս, միայն ես եմ մի քիչ օգտվում: 

ՎԱՐԱԶ — Դեռ հարց է, թե ո՞ւմ տված վնասն է ավելի մեծ:

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Բարոյական վնասի մասին չմոռանանք:

ԲՈՐԵՆԻ — Ձեր այս վեճն ինձ հուշում է, որ ուրիշ թեկնածու պետք է գտնենք: 

ՄՈՒԿ — Աղվեսից հարմարը չկա: 

ՍԻՐԱՄԱՐԳ — Շատ է փոքրամարմին:

ՄՈՒԿ — Խելքն ու զորությունը մարմնի մեծության մեջ չեն:

ՎԱՐԱԶ — Եթե այդպես եք հարմար գտնում…

ԲՈՐԵՆԻ — Բոլորդ ազատ եք: Վարազ, դու առայժմ մնա:

Աղվեսը, Մուկն ու Սիրամարգը դուրս են գնում:

ԲՈՐԵՆԻ — Էս ամենը խաղ է: Գորշ գեներալը դարձյալ ես եմ:

ՎԱՐԱԶ — Կասկածում եմ, որ Աղվեսը երկար հանդուրժի:

ԲՈՐԵՆԻ — Դրա համար էլ դու պետք է խելամիտ գործես:

ՎԱՐԱԶ — Բայց լծակներս քիչ կլինեն:

ԲՈՐԵՆԻ — Պահը կգա, դրանցից էլ կհրաժարվես:

ՎԱՐԱԶ -Էէդ դեպքում լրիվ անուժ կդառնանք:

ԲՈՐԵՆԻ — Ոնց էլ լինի՝ Աղվեսր շատ շոտով որևէ հարցում կտապալվի, կամ մենք կօգնենք, որ տապալվի: Ու հենց էդ ժամանակ էլ դու կակտիվանաս, ընդդիմադիր կդառնաս ու ինձ ետ կբերես:

ՎԱՐԱԶ — Բայց ես միայնակ չեմ կարող էդ ամենին հասնել:

ԲՈՐԵՆԻ — Միայնակ չես լինի: Ժամանակը կգա, քեզ օգնողներ կլինեն:

ՎԱՐԱԶ — Իսկ Աղվեսին ընտրելիս՝ եթե կենդանիները ոտքի կանգնեն, ի՞նչ ենք անելու: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ամեն գնով ճնշելու ենք:

ՎԱՐԱԶ — Բայց զոհեր կլինեն:

ԲՈՐԵՆԻ — Նախընտրում ես, որ զոհը մե՞նք լինենք:

ՎԱՐԱԶ — Ուրեմն, էդ առիթո՞վ Աղվեսից նեղանամ:

ԲՈՐԵՆԻ — Չէ, մի քանի ամսից մի ուրիշ պատճառ կգտնես:

Բեմը մթնում է:

Տեսարան հինգերորդ

Նստած են Վարազը, Վիշապն ու Խլուրդը:

ՎԱՐԱԶ — Երկար եմ մտածել և եզրակացրել եմ, որ մեր միակ փրկությունը Աղվեսն է: 

ՎԻՇԱՊ – Քոնը՝ երևի:

ՎԱՐԱԶ — Կարծում եք, ձեզ խնայելո՞ւ են: 

ԽԼՈՒՐԴ — Համևնայնդեպս, սրանից վատ դժվար թե լինի:

ՎԱՐԱԶ — Մենակ ձեր մասի՞ն եք մտածում: Բա մյուս կենդանինե՞րը:

ՎԻՇԱՊ — Չի բացառվում, որ խևդճ ու կրակների համար նույնիսկ ավելի լավ լինի: 

ՎԱՐԱԶ — Ու էլի անհույս վիճակում կմնան: 

ԽԼՈՒՐԴ — Աղվեսի գալով էլ նրանց գլուխը չի յուղոտվելու:

ՎԱՐԱԶ — Գոնե իրավիճակն ավելի չի վատացնի:

ՎԻՇԱՊ — Ճիշտ կանես՝ էդ ելույթդ հրապարակի համար պահես: Ինչո՞ւ ես կանչել: 

ՎԱՐԱԶ — Եթե սկզբունքորեն ինձ հետ համամիտ չեք, մեր զրույցը չի ստացվի: 

ԽԼՈՒՐԴ — Քևգ հետ համաձայն ենք միայն էն հարցում, որ Բուն չպետք է կրկին գահին հայտնվի:

ՎԱՐԱԶ — Դրանով ամեն ինչ ասված է, մնացածն այլևս անկարևոր է:

ՎԻՇԱՊ — Որքան հասկացա՝ ուզում ես, որ նրա դեմ աշխատենք:

ՎԱՐԱԶ — Ոչ թե նրա դեմ, այլ հանուն մեզ: 

ԽԼՈՒՐԴ — Այդ դեպքում կենդանիները կտրականապես կմերժեն մեզ:

ՎԱՐԱԶ — Սխալ հասկացաք, մեզ ասելով՝ ամեն մեկիդ առանձին նկատի ունեմ, յուրաքանչյուրդ ձեզ համար եք պայքարում, ձեռքի հետ էլ Բուին եք վարկաբեկում:

ՎԻՇԱՊ — Եվ վերջում, Բորենու նման, Աղվեսն էլ է մեզ կոտրած տաշտակի առաջ թողնում:

ԽԼՈՒՐԴ — Չեմ կարծում, թե Աղվեսը Բորենու չափ նենգ ու հիշաչար լինի:

ՎԻՇԱՊ — Շատ լավ հիշում եմ, որ ժամանակին նույն բանը Բուի ու Բորենու մասին էիր ասում:

ՎԱՐԱԶ — Էդպես դատելը բնական է: Մեր ճակատագիրն է: Անվերջ դժգոհ ենք ներկայից և հույսով ենք տոգորված ապագայի հանդեպ: 

ՎԻՇԱՊ — Որը ոչ մի կերպ ցանկալի ներկա չենք դարձնում:

ԽԼՈՒՐԴ — Որովհետև մեզ խանգարում են: 

ՎԻՇԱՊ — Մեզ խանգարողը մենք ենք: Չարիքը պետք է միայն մեր մեջ փնտրենք:

ՎԱՐԱԶ — Ուրեմն, եկեք դրա դեմ պայքարենք:

ՎԻՇԱՊ – Վախենամ՝ առաջինը ինքներս հենց մեր դեմ պետք է պայքարենք:

ԽԼՈՒՐԴ — Էդպես էլ վարվում ենք: Հիմա Բուի դեմ կպայքարենք, վաղը պետք եղավ՝ Աղվեսի դեմ կպայքարենք:

ՎԱՐԱԶ — Դու անուղղելի խլուրդ ես: Լավ, ձեր վերջնական որոշումը:

ՎԻՇԱՊ — Ամեն դեպքում, Աղվեսին չվստահելով՝ ես դեմ եմ Բուին:

ԽԼՈՒՐԴ — Ես էլ:

Վիշապն ու Խլուրդը դուրս են գնում: Բեմի հակառակ կողմից մտնում է Բորենին:

ԲՈՐԵՆԻ — Վիճակն օրհասական է: Կենդանիները գլխի են ընկել, որ ուզում ենք դարձյալ խաբել իրենց, և ոտքի են կանգնել:

ՎԱՐԱԶ — Կանգնել են՝ կնստեցնենք: 

ԲՈՐԵՆԻ — Էդքանին նստեցնել չի լինի: 

ՎԱՐԱԶ — Գոնե առաջնորդողներին կարելի է:

ԲՈՐԵՆԻ — Մի մասին արդեն փակել ենք, բայց դրանից ավելի են ոգևորվում:

ՎԱՐԱԶ — Ցեց կգցենք ու ներսից կքանդենք: 

ԲՈՐԵՆԻ — Հնդուհավն ու Կոկորդիլոսն ահագին գործ արեցին, բայց էլի քիչ է: Էս անգամ շատ են վճռական:

ՎԱՐԱԶ — Մենք էլ պակաս չենք:

ԲՈՐԵՆԻ — Հիմա գնում ես հարևան բացատը, լրացուցիչ ուժեր ես բերում, ես էլ էստեղ եմ մերոնց համախմբում, ու առավոտ ծեգին գրոհում ենք:

Վարազը դուրս է գնում: Բեմի հակառակ կողմից մտնում է Աղվեսը:

ԱՂՎԵՍ — Ավելի լավ է հայտարարենք, որ նորից ենք քվեարկելու:

ԲՈՐԵՆԻ — Բացառվում է: Կկործանվենք: 

ԱՂՎԵՍ — Էսպես որ գնաց, էլի կործանվելու ենք:

ԲՈՐԵՆԻ — Առավոտ շուտ հարցերը կլուծենք:

ԱՂՎԵՍ — Ես դեմ եմ: Առանց էդ էլ էս ամենը սրտովս չէր, իսկ արյան գնով գահին տիրանալ չեմ ուզում:

ԲՈՐԵՆԻ — Քո կարծիքը հարցնող չկա: Առայժմ ես եմ թագավորը:

ԱՂՎԵՍ — Բայց վաղը ես եմ գահին նստելու, չէ:՞

ԲՈՐԵՆԻ — Իհարկե, նստելու ես: Բայց ես կողքիցդ չեմ հեռանալու: Քեզ որ թողնեմ, կարող է նույնիսկ գահից հրաժարվես:

ԱՂՎԵՍ — Ավելի լավ է՝ հրաժարվեմ, քան էս միջոցներով փառքի ու անեծքի արժանանամ: 

ԲՈՐԵՆԻ — Ինձ որ էսքան անիծեցին, պակա՞ս վայելեցի:

ԱՂՎԵՍ — Կյանքի վայելքը միայն փողն ու իշխանությո՞ւնն է:

ԲՈՐԵՆԻ — Մնացածը մյուս աշխարհում է:

Բեմը մթնում է:

Տեսարան վեցերորդ

Աստիճանաբար լուսավորվում է բեմի խորքը, որտեղ հետևյալ պատկերն է:

++++++++++++++++++++++ +++

-+++++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++++++

++++++++++++++++++++++++++

Լսվում են կրակոցներ: Բեմի խորքում լուսավորված պատկերը փոխվում է:

++++++++++++++++++++++++++

+++++++++++++++++++

+++++++++++++++

++++++++++

++++++

Լսվում են պայթյուններ, աղիողորմ ճիչեր, վայնասուն: Բեմի խորքում լուսավորված պատկերը դարձյալ փոխվում է:

++++++++++++++++

+++++++++++

+++++++

+++

++

Հնչում է հանդիսավոր երաժշտություն: Բեմի խորքում լուսավորված է միայն մեկ պատկեր, որը, երաժշտությանը զուգընթաց, խոշորանում ու պայծառանում է և վերածվում հրե լեզվակներով այրվող պատկերի:

+

+

+

+

+