Նի­նա ՄԱԶՈՒՐ / ԱԳՆԵՍԸ՝ ՈՒԻԼԼԻ ԿԻՆԸ

Ագ­նե­սը՝ Վիլ­յամ Շեքս­պի­րի կի­նը, ին­քը ե­կավ ինձ մոտ: Ա­յո, ա­յո, հենց այդ­պես: Մի ան­գամ, մթնշա­ղին էր, «գայ­լի ու շան» ժա­մին, ֆլեյ­տա­յի  ձայն լսե­ցի՝ միայ­նակ ու զու­լալ: Չ­գի­տեմ՝ ով էր այդ ե­րա­ժիշ­տը, դրա­նից հե­տո այլևս չկրկնվեց, բայց ես պարզ տե­սա, որ այդ ե­րաժշ­տութ­յու­նը ինչ-որ կին է լսում: Ն­րա դեմ­քը լու­սա­վոր էր ու թախ­ծոտ, սեն­յա­կում խո­տա­բույ­սե­րի  բուր­մունքն էր ու ֆլեյ­տա­յի ձայ­նը նրա հա­մար էր նա­խանշ­ված:

Իսկ հե­տո եր­ևի թե աշ­խա­տեց «ֆլեյ­տա-­Համ­լետ» զու­գոր­դու­մը… Ու ես հան­կարծ հաս­կա­ցա, որ փոք­րիկ Համ­լե­տը՝ Շեքս­պի­րի որ­դին է դի­մում մո­րը այն աշ­խար­հից, որ­տե­ղից չկա վե­րա­դարձ:  Ու քա­նի որ պա­տա­հա­կան ո­չինչ չի լի­նում, հաս­կա­ցա, որ Ագ­նե­սը թա­կում է իմ եր­ևա­կա­յութ­յան դու­ռը: Ու ես նրան ներս թո­ղե­ցի:

Շատ բան  հայտ­նի չէ այդ կնոջ մա­սին, բայց ո­րոշ նյու­թեր կան ու ես օգտ­վե­ցի դրան­ցից:

Այդ­պես ծնվեց «Ագ­նե­սը՝ Ո­ւիլ­լի կի­նը» մո­նո­պիե­սը: Այն մա­սին, որ ա­մեն մի մե­ծա­գույն տղա­մար­դու թի­կուն­քին հա­վա­տա­րիմ ու ի­մաս­տուն կնոջ հան­դարտ ստվերն է: Հան­ճա­րի ու­ժը այդ կնոջ սի­րո մեջ է:

Նի­նա ՄԱԶՈՒՐ

ԱԳՆԵՍԸ՝ ՈՒԻԼԼԻ ԿԻՆԸ

Բե­մում հա­մեստ, կո­կիկ հագն­ված կին է, նա 16-րդ դա­րին բնո­րոշ քա­ղա­քա­յին բնակ­չու­հու ար­տա­քին ու­նի: Տա­րի­քը դժվար է ո­րո­շել՝ նի­հա­րա­կազմ է, շար­ժում­նե­րը՝ թեթ­ևա­սահ, ո­տա­բո­բիկ է, կո­շիկ­նե­րը անկ­յու­նում են: Շուր­ջը բու­ժիչ խո­տա­բույ­սե­րի խրձիկ­ներ են չո­րա­նում, կի­նը վստահ ընտ­րում է պետ­քա­կան բույ­սերն ու սկսում է բու­ժիչ թուրմ պատ­րաս­տել. անհ­րա­ժեշտ  ա­մեն ինչ նրա ձեռ­քի տակ է: Հան­կարծ, գոր­ծը թող­նե­լով, ա­կանջ է դնում:

ԱԳՆԵՍ — Դո՞ւ ես: Դե, վեր­ջա­պես…

Հի­մա մենք էլ ենք լսում ֆլեյ­տա­յի ձայ­նը:

Կի­նը դի­մում է մեզ, գու­ցե և՝ ինքն ի­րեն.

ԱԳՆԵՍ — Տա­րօ­րի­նակ է, ախր եր­բեք ֆլեյ­տա չի նվա­գել, իսկ հի­մա…

Ե­րաժշ­տութ­յու­նը լռում է:

ԿԱՆԱՑԻ ոչ ե­րի­տա­սարդ ձայն – Է՛նն: Է՛նն…

ԱԳՆԵՍ — Այս­տե՛ղ եմ: Կե­սուրս է: Բո­լորն ինձ այդ­պես են ան­վա­նում: Իսկ ընդ­հան­րա­պես ես Ագ­նես եմ, և՛ վկա­յա­կա­նով, և՛ մայրս ու հայրս էին այդ­պես ա­սում: Ո­ւիլ­լը՝ նույն­պես: Իսկ մնա­ցած բո­լո­րը՝ Էնն ու Էնն: Գու­ցե այդ­պես նրանց հար­մար է… (­Բարձ­րա­ձայն:) Դեղ եմ պատ­րաս­տում միս­սիս Գ­րենս­թոու­նի հա­մար: (­Մեզ.) Ին­քը կար­գու­կա­նո­նի հա­մար է կան­չում… չի խան­գա­րի: Մե­րին չար չէ: Չեմ ա­սի, որ սի­րում է ինձ, ա­սենք, նրան կա­րե­լի է հաս­կա­նալ՝ նրա խե­լա­ցի տղան՝ Ո­ւիլ­լը տուն է բե­րել գեղջ­կու­հու՝ հե­րիք չէ, մի բան էլ՝ հղի: Իսկ տու­նը քա­ղա­քա­յին է, ա­մեն մեկն էլ ճա­նա­չում է ձեռ­նո­ցա­գործ Ջո­նին, չնա­յած նրա վատ համ­բա­վին՝ տաքգ­լուխ կռվա­զան, ձեռքն էլ՝ ծանր: Մե­րիի կյան­քը շա­քար չէր՝ աչքդ վրան պա­հիր, հան­կարծ մարդդ ե­րե­խա­նե­րին չհաշ­մի: Ու մեկ էլ ես՝ վրա­դիր… բա­զեն էլ ձեռ­քիս: (­Ծի­ծա­ղում է:) Ա­յո, ա­յո, մի ձեռ­քում ի­րե­րով կա­պոցս էր, մյու­սի վրա բա­զեն էր թա­ռել: Իսկ որ­պես վեր­ջա­բան՝ աչ­քիս տա­կի կապ­տու­կը, խորթ մորս հրա­ժեշ­տի պստիկ նվե­րը… (Ա­կանջ է դնում:) Ն­վա­գո՞ւմ է: Չէ, ինձ թվաց…

Մեր ֆեր­ման ան­տա­ռի եզ­րին է: Հան­գուց­յալ մայրս ա­մեն ինչ գի­տեր ան­տա­ռի մա­սին, զգում էր նրա հո­գին: Պա­տա­հում էր, եղ­բորս կա­պում էր մեջ­քին, ես ա­վագն էի՝ բռնվում էի մորս փե­շից ու ամ­բողջ օրն ան­տա­ռում ենք: Խո­տա­բույ­սեր է հա­վա­քում, ծա­ռե­րի հետ է զրու­ցում… Ան­տա­ռի փե­րու պես… Մայրս ու­րիշ էր, ա­ռանձ­նա­հա­տուկ էր… Ա­սում են՝ նրան եմ քա­շել: Իսկ թե հա՜յրս ոնց էր նրան սի­րում: Մա­զին կպնել թույլ չէր տա­լիս: Իսկ երբ մա­հա­ցավ եր­րորդ ծննդա­բե­րութ­յան ժա­մա­նակ, տե­ղը չէր գտնում, կորց­րել էր ի­րեն: Դե, ա­մուս­նա­ցավ հե­տո, պարզ բան է… Բայց ֆեր­ման կտա­կեց ոչ թե խորթ մորս ու ի­րենց ընդ­հա­նուր ե­րե­խա­նե­րին, այլ ինձ ու եղ­բորս: Հա­րուստ ֆեր­մա է… Այն­պես որ ա­մուս­նուս տու­նը ա­նօ­ժիտ չմտա: Ու կես­րարս՝ Ջո­նը, մի ան­գամ ձեռք չբարձ­րաց­րեց վրաս: Իսկ Ո­ւիլ­լը նե­ղաց­նում էր… (Մ­տա­խոհ:) Ախր Ո­ւիլ­լը հսկա չէ… ոչ… իսկ եղ­բորս կող­քին՝ հա­մե­մա­տե­լու չէ: Բարձ­րա­հա­սակ, նի­հա­րա­կազմ, քա­ղա­քա­յին հա­գուս­տով, աչ­քե­րը՝ մուգ, ու­շա­դիր զննող: Որ­պես դա­սու­սույց ե­կավ մեր ֆեր­ման, դպրո­ցա­կան եղ­բայր­նե­րիս լա­տի­նե­րեն սո­վո­րեց­նե­լու, հոր պարտ­քը մա­րե­լու: Ն­րա հայ­րը մեզ պարտք էր, իսկ վե­րա­դարձ­նել պարտ­քը չէր ու­զում, ա­հա և Ո­ւիլ­լին ա­ռա­ջար­կեց որ­պես ձրի դա­սու­սույց: Չ­գի­տեմ էլ՝ ինչ գտավ իմ մեջ Ո­ւիլ­լը… Եր­ևե­լի գրա­գետ չեմ… (Ժպ­տում է:)

Իսկ ես գի­տեմ՝ ինչ գտա: Բռ­նե­ցի նրա ձեռ­քը, այ, այս­տեղ՝ մեծ մա­տի ու ցու­ցա­մա­տի միջև, ինչ­պես մայրս էր ցույց տվել՝ նրա էութ­յու­նը տես­նե­լու հա­մար: Եվ այն­պի­սի՜ մի խո­րութ­յուն բաց­վեց: Ես գու­ցե բո­լո­րի պես չեմ, բայց Ո­ւիլ­լին այն­քա՛ն է տրված, ես՝ ո՜ւր, ին­քը՝ ո՜ւր… Ն­րա ճա­նա­պարհն ա­ռանձ­նա­հա­տուկ է: Այն­պես որ, ես գի­տեի՝ ինչ էի ա­նում, երբ խնձո­րի ամ­բա­րում հղիա­ցա Ս­յու­զա­նով:

Ու գի­տեի, որ եր­կու ե­րե­խա կու­նե­նանք: Այդ­պես էլ ա­սա­ցի Ո­ւիլ­լին՝ երբ վրա կհաս­նի իմ ժա­մա­նա­կը, ան­կող­նուս մոտ կանգ­նած կլի­նեն եր­կու դուստ­րերս: Նա ժպտաց ու գլուխն օ­րո­րեց՝ իբր, քեզ շուտ է մահ­վան մա­սին մտա­ծել: Իսկ ես չեմ մտա­ծում… պար­զա­պես տես­նում եմ…

ԱՂՋԿԱԿԱՆ ձայն – Մայ­րիկ, միս­սիս Գ­րենս­թոունն է ե­կել: Ի­րենք հարց­նում են՝ պատ­րա՞ստ է դե­ղը:

ԱԳՆԵՍ — Ա­սա նրանց, Ս­յու­զան­նա, որ հենց ա­վար­տեմ՝ ինքս կբե­րեմ: (­Մեզ:) Աղ­ջիկս է՝ ա­վա­գը: Գի­տե, որ չեմ սի­րում, երբ սեն­յակ են մտնում, գոր­ծից շե­ղում են: Խո­տա­բույ­սե­րը ու­շադ­րութ­յուն են պա­հան­ջում: Մայրս էլ, պա­տա­հում էր, ինձ ու եղ­բորս թույլ չէր տա­լիս խան­գա­րել, երբ դար­ման էր սար­քում:

Ա­սենք, ով կա­րող է ինձ խան­գա­րել… Տու­նը մեր սե­փա­կանն է: Այ, երբ Ո­ւիլ­լի ծնող­նե­րի հետ էինք ապ­րում, մշտա­պես ի­րա­րան­ցում էր՝ ջա­հել­նե­րը, պստիկ­նե­րը, ծա­ռա­նե­րը, պատ­վի­րա­տու­նե­րը… Փա­ռա­հեղ տուն էր, ո­չինչ չես ա­սի: Դե, ինչ խոսք, սրա հետ չես հա­մե­մա­տի, սա եր­ևի ա­մե­նա­լավն է Ստ­րատ­ֆոր­տում: Ո­ւիլլն այն­պես էր հպար­տա­նում, որ կա­րող է ի­րեն թույլ տալ այս­պի­սի տուն ու­նե­նալ: Ախր, նա Լոն­դո­նում ոտ­քի կանգ­նեց, լավ փո­ղեր է վաս­տա­կում: Ջու­դի­թը՝ մեր կրտսեր աղ­ջի­կը, մեկ էլ տե­սար՝ հարց­նում է. «Իսկ հայ­րիկն ի՞նչ է ա­նում Լոն­դո­նում»: Իսկ ես չգի­տեմ էլ… Թատ­րո­նում է աշ­խա­տում, ինչ-որ բան է գրում: Ու որ այս­տեղ է գա­լիս, է­լի գրում ու գրում է…

Ֆ­լեյ­տա­յի կա­մաց ձայ­նը

ԱԳՆԵՍ — Ա­հա՛: Փառք Աստ­ծո: Բայց ին­քը ինձ չի եր­ևում… Մի ան­գամ հարց­րի Ո­ւիլ­լին. «Ին­չո՞ւ է նա թաքն­վում, մեր Համ­լե­տը: Մի՞­թե չգի­տե, ինչ­պես եմ ի­րեն կա­րո­տում»: Իսկ Ո­ւիլ­լը սևե­ռուն ինձ նա­յեց, ու­ղիղ աչ­քե­րիս մեջ… ու տխրա­մած խո­նար­հեց գլու­խը: Ո­չինչ չա­սաց:

Ու ես մտա­ծում եմ՝ իսկ Ո­ւիլ­լը լսո՞ւմ է այս ֆլեյ­տա­յի ձայ­նը: Աղ­ջիկ­ներս հաս­տատ չեն լսում: Ն­րանց դա չի տրված: Իսկ նա… պար­տա­վոր է…

Չէ, Ջու­դիթն էլ պի­տի լսի: Ախր եղ­բոր հետ այն­պես էին ի­րար կապ­ված, ա­սե­լու չի: Պարզ բան է՝ երկ­վոր­յակ­ներ էին:

Ես չգի­տեի, որ զույգ եմ բե­րե­լու: Երկ­րորդ աղջ­կաս էի սպա­սում: Ու հան­կարծ տղա է ծնվում ա­ռա­ջի­նը: Դե, մտա­ծում եմ, նա­խազ­գա­ցումս եր­բեք ինձ չի խա­բել, իսկ հի­մա, փաս­տո­րեն, խա­բեց: Մեկ էլ տատ­մե­րը գո­ռում է. «Աստ­ված իմ, է­լի ե­րե­խա կա…»: Ու հայտն­վեց Ջու­դի­թը: Ու­րեմն, է­լի որ եր­կու աղ­ջիկ: Իսկ ին­չո՞ւ որ­դուս մա­սին ո­չինչ չէի կան­խազ­գում: Չ­հաս­կա­ցա այն ժա­մա­նակ, որ նա իմ հյուրն էր՝ ե­կավ ու կգնա…

Ընդ­հա­տում է գոր­ծը, փակ աչ­քե­րով ճճոճ­վում է մե­ղե­դու տակ­տին հա­մա­հունչ: Ֆ­լեյ­տան լռում է: Ագ­նե­սը բա­ցում է աչ­քե­րը, ա­սես քնից արթ­նա­ցավ:

ԱԳՆԵՍ — Գ­նա՞ց: Ա­սես մե­կը կան­չեց նրան, իբր՝ հե­րիք է նվա­գես: Ի՞նչ եք կար­ծում, ին­չո՞ւ նա միայն նվա­գում է, իսկ ինձ հետ չի խո­սում: Գու­ցե պատ­ժո՞ւմ է: Որ չփրկե­ցի: Ջու­դի­թին փրկե­ցի, իսկ ի­րեն՝ ոչ: Ուշ հաս­կա­ցա, որ ա­նիծ­ված ժան­տախ­տը նրան էլ է բռնել: Իսկ ին­քը չէր բո­ղո­քում, համ­բե­րում էր, քրոջ մա­սին էր միայն մտա­ծում:

Իսկ ես… չնկա­տե­ցի… Դե չէ, նա բա­րի հո­գի է… քեն չի պա­հի: Այդ ես ինձ չեմ նե­րում… Ա­ռա­վո­տից գի­շեր խո­տա­բույ­սե­րի հետ եմ, ինձ հա­մո­զում եմ, որ երբ մարդ­կանց ցա­վերն եմ դար­մա­նում, այն­տեղ հեշտ է նրա հա­մար…

Իսկ Ո­ւիլ­լը Լոն­դո­նում էր, երբ մեր տղան մա­հա­ցավ: Ան­մի­ջա­պես ե­կավ՝ ե­րե­սին գույն չկար: Հա­սավ թաղ­մա­նը: Մար­դիկ չէին ճա­նա­չում, ա­սես ոչ թե Համ­լե­տի հայրն էր, այլ նրա ուր­վա­կանն էր հայտն­վել: Ինձ գրկեց, իսկ ձեռ­քե­րը՝ սա­ռույց, ու շուր­թերն են շարժ­վում, ա­սես ա­ղո­թում է: Բայց դա ա­ղոթք չէր, ոչ, ա­ղոթք չէր… Ու­րիշ բան էր… Բա­ռե­րը չէին հաս­կաց­վում… «Մ­նաս բա­րով, մնաս բա­րով»-ի պես մի բան: Ու է­լի ինչ-որ բան… Կար­ծես՝ «­Հի­շիր իմ մա­սին», բայց այդ մե­կը՝ դժվար թե… Դա Ո­ւիլ­լը պետք է հի­շեր, ոչ թե մեր փոք­րիկ տղան:

ՊԱՏԱՆԵԿԱՆ ձայն  — Մայ­րիկ, կա­րե­լի՞ է քեզ մոտ գալ:

ԱԳՆԵՍ — Ջու­դիթ, գի­տես, որ չի կա­րե­լի: Ս­պա­սիր, կա­վար­տեմ ու դուրս կգամ:

ՆՈՒՅՆ ձայ­նը – Հայ­րի­կից նա­մակ է ե­կել:

ԱԳՆԵՍ — Նա­մակն էլ կսպա­սի: (­Մեզ.) Նոր բան գրած չի լի­նի: Կար­ևոր բան՝ նույն­պես: Ե­ղա­նա­կի մա­սին, տոմ­սե­րի վա­ճառ­քի ու այս­տեղ՝ Ստ­րատ­ֆոր­դում հող գնե­լու մա­սին: Ար­դեն բա­վա­կան գնված է:

Թա­ղու­մից հե­տո Ո­ւիլլն ա­սաց. «Ի­րերդ հա­վա­քիր, Ագ­նես: Աղ­ջիկ­նե­րի­նը՝ նույն­պես: Գ­նում ենք Լոն­դոն»: Իսկ ի՞նչ ենք ա­նե­լու այն­տեղ՝ Լոն­դո­նում: Այդ­պես էլ ի­րեն ա­սա­ցի. «­Քեզ,- ա­սում եմ,- այս­տեղ ա­նե­լու բան չկա, իսկ մեզ՝ այն­տեղ»: Իմ Ո­ւիլ­լը այն­տեղ իր կյանքն ու­նի, իս­կա­կան կյան­քը:

ԿԱՆԱՑԻ ձայն – Էնն, հոգ­յա՛կս: Անց­նում էի այս­տե­ղով, մտա­ծե­ցի՝ ներս մտնեմ, ախր օ­տար­ներ չենք: Իսկ Ս­յու­զա­նը ներս չի թող­նում, մայ­րի­կը զբաղ­ված է, ա­սում է:

ԱԳՆԵՍ — Ճիշտ է ա­սում, զբաղ­ված եմ: Գու­ցե մյուս ան­գամ տեսն­վենք: Դու էլ եր­ևի լի­քը գոր­ծեր ու­նես: (­Մեզ.) Խորթ մայրս է, Ջոա­նը: Ժա­մա­նա­կին ե­րեսս տես­նել չէր ու­զում, իսկ հենց Ո­ւիլլն սկսեց վաս­տա­կել, այս տու­նը գնե­ցինք, զայ­րույ­թը փո­խա­րի­նեց սի­րա­լի­րութ­յամբ ու մեկ էլ տե­սար՝ հայտն­վում է: Հե­տաքրք­րութ­յու­նից դրդված: Աչ­քե­րով պա­տերն է զննում-քննում… Դե, նաև գի­տե, որ ա­ռանց ե­րե­խա­նե­րի հա­մար նվեր­նե­րի չի գնա:

Մի ան­գամ ե­կավ ու ա­սում է. «Ո՞նց ես դու, հի­մա­րիկդ, մար­դուդ Լոն­դոն թո­ղել: Մար­դիկ ա­սում են, էն­տեղ սի­րու­հի­նե­րին հա­շիվ չկա»: Իսկ ին­քը նա­յում է ինձ չա­րա­խինդ, իբր, կա­րո՞ղ է, սիրտդ ցա­վում է:

Չեմ ա­սի, որ չի ցա­վում: Բայց ոչ՝ նրա խոս­քե­րից: Ա­ռանց նրա ա­սե­լուն էլ ա­մեն ինչ հաս­կա­նում էի: Այն­տեղ Ո­ւիլ­լը մե­նա­կութ­յա­նը չի դի­մա­նա, ար­յու­նը ե­ռում է: Բայց մի բան էլ գի­տեմ՝ մար­մի­նը մար­մին, իսկ հո­գին այս­տեղ է, ինձ հետ, մեր աղ­ջիկ­նե­րի հետ,  գե­րեզ­մա­նի, որ­տեղ մեր տղան է քնած: Ես եմ նրան Լոն­դոն թո­ղել, այն­տեղ է նրա ճա­նա­պար­հը… Իսկ այս­տեղ նա կվե­րա­դառ­նա, հաս­տատ գի­տեմ: Ընդ­միշտ կվե­րա­դառ­նա, երբ իր ժա­մը գա: Եվ այդ ժա­մը նա կդի­մա­վո­րի ինձ հետ:

 (­Նա­յում է դահ­լիճ:) Գ­նաց Ջոա­նը… ը­հը, գնում է… զամբ­յուղ­նե­րը դա­տարկ են՝ վա­ճա­ռել է, ինչ շու­կա էր բե­րել: Ինձ­նից չի նե­ղա­նա, գի­տե, որ քեն չեմ պա­հում: Պետք է ֆեր­մա գնալ, փոք­րիկ­նե­րին նվեր­ներ տա­նել, ծնող­նե­րիս գե­րեզ­ման­նե­րին այ­ցե­լել: Եղ­բորս հետ տեսն­վեմ:

Մի ան­գամ ե­կավ՝ աչ­քե­րը փայ­լում են, զամբ­յու­ղից ինչ-որ փա­թեթ է հա­նում: «Ա­հա,- ա­սում է,- Էնն, տես, ինչ է ինձ տվել մեր հար­ևա­նը Լոն­դո­նից վե­րա­դառ­նա­լուց հե­տո»: Նա­յում եմ՝ թա­տե­րա­կան ա­ֆի­շա է: Ո­ւիլ­լի ա­նու­նը կա գրված: Եվ,- Աստ­վա՛ծ իմ,- ներք­ևում, որ­տեղ ներ­կա­յաց­ման վեր­նա­գիրն է, մեր տղա­յի ա­նունն է գրված: Այդ­պես էլ մեծ տա­ռե­րով գրված է. Համ­լետ: Դե, մտա­ծում եմ, սի­րե­լիս, ին­չո՞ւ ես մեր ցավն աշ­խար­հով մեկ ա­նում:     

Բայց զգա­ցածս ցույց չեմ տա­լիս ու ա­սում եմ խորթ մորս. «Շ­նոր­հա­կալ եմ, Ջոան: Կա­րո՞ղ եմ ա­ֆի­շան ինձ վերց­նել»: Իսկ նա՝ «­Դե ի­հար­կե, թան­կա­գինս, ախր քեզ նվեր եմ բե­րել»: Իսկ ին­քը հո չի՜ ժպտում, հո չի՜ ժպտում…

Լոն­դոն մեկ­նե­լու պատ­րաս­տութ­յուն տե­սա: Այդ պրե­միե­րա­յին, ու­րեմն… Բայց եղ­բայրս ինձ մե­նակ չթո­ղեց, հետս ե­կավ: Սկզ­բում Ո­ւիլ­լի բնա­կա­րա­նը գնա­ցինք: Բարձ­րա­ցանք ձեղ­նա­հարկ, դու­ռը թա­կե­ցինք, հար­ևա­նու­հին դուրս ե­կավ: «­Տա­նը չէ,- ա­սում է,- օ­րե­րով թատ­րո­նում է, իսկ պա­հուստ բա­նա­լին ինձ մոտ է, կա­րող եմ դու­ռը բա­ցել, դուք սպա­սեք նրան»: Եղ­բորս հետ ներս մտանք: Աղ­քա­տիկ սեն­յակ է՝ ա­թոռ, սե­ղան ու մահ­ճա­կալ: Ա­թո­ռին կամ­զոլն է կախ­ված: Մահ­ճա­կա­լին ձե­ռագ­րերն են դարս­ված: Իսկ սե­ղա­նին կի­սատ թո­ղած նա­մակ. «­Թան­կա­գին Ագ­նես…»: Չս­պա­սե­ցինք Ո­ւիլ­լին, ձիերն ար­ձա­կե­ցինք ու ուղ­ևոր­վե­ցինք թատ­րոն: Գե­տի այն ա­փը:

Դժ­վա­րութ­յամբ տեղ գտանք, նստե­ցինք: Աղ­մու­կը լռեց: Սկզ­բում չհաս­կա­ցա՝ մար­դիկ բե­մում ին­չի մա­սին են խո­սում, ին­չի հա­մար է այդ դղյա­կը:

Հե­տո հայտն­վեց ուր­վա­կա­նը՝ միան­գա­մից ճա­նա­չե­ցի Ո­ւիլ­լին: Ու հան­կարծ լսում եմ. «­Հա՛մ­լետ: Հա՛մ­լետ»: Այդ մար­դիկ տա­լիս են իմ որ­դու ա­նու­նը: Ին­չո՞ւ, ինչ­պե՞ս են հա­մար­ձակ­վել:

Իսկ հե­տո բեմ ե­կավ պա­տա­նին: Ոս­կե­գան­գուր, ինչ­պես տղաս, բայց ա­վե­լի տա­րի­քով: Նույն շար­ժուձ­ևե­րը, գլխի նույն թե­քե­լը, նույն քա­ջութ­յունն աչ­քե­րում…

Ու ես հաս­կա­ցա՝ Ո­ւիլ­լը մեր տղա­յի հետ փոխ­վել է տե­ղե­րով: Վե­րած­վել է ուր­վա­կա­նի, որ­պես­զի հա­րութ­յուն տա զա­վա­կին: Ու կար­ևոր չէ, որ այդ պատ­մութ­յու­նը մեր Համ­լե­տի կար­ճատև տղա­յա­կան կյան­քի մա­սին չէ: Իմ Ո­ւիլ­լը նրան նոր կյանք է նվի­րել: Որ­պես­զի միշտ կող­քին լի­նի:

Հագ­նում է կո­շիկ­նե­րը, վերց­նում դե­ղե­րով զամբ­յու­ղը:

ԱԳՆԵՍ — (բարձր:) Ջու­դիթ, ես դուրս եմ գա­լիս: Որ­տե՞ղ է նա­մա­կը: (Գ­նում է, շրջվում, ետ է նա­յում:) Ես որ գի­տեմ՝ ին­չու Ո­ւիլ­լը գնաց Լոն­դոն: Փառ­քի ետ­ևից: Դե ինչ, նրա փառ­քը բո­լո­րիցս եր­կար կապ­րի …

Լս­վում է ֆլեյ­տա­յի մե­ղե­դին:

ԱԳՆԵՍ — Ն­վա­գի՛ր, նվա­գի՛ր, Հա՛մ­լետ: Մենք քեզ լսում ենք…

Ռու­սե­րե­նից թարգ­մա­նեց Կա­րի­նե ԽՈԴԻԿՅԱՆԸ