ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՍԻՐՈ ՄԱՍԻՆ / Անահիտ ԱՐՓԵՆ

ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՍԻՐՈ ՄԱՍԻՆ

 

Անահիտ ԱՐՓԵՆ

 

ԿԱՑԱՐԱՆ

Տեսարան առաջին․ 

կին և պոետ

ՊՈԵՏ – Կուզե՞ք զրուցենք:

ԿԻՆ — Ասելիք չունեմ:

ՊՈԵՏ — Ժամանակն անցնի:

ԿԻՆ — Արդեն անցել է:

ՊՈԵՏ — Կարծում եք՝ չի՞ գա:

ԿԻՆ  – Կարծեմ՝ չի եկել:

ՊՈԵՏ — Մի՛ շտապեք գնալ:

ԿԻՆ – Դուք ի՞նչ կապ ունեք:

ՊՈԵՏ — Չգիտեմ, թե` ինչ: 

Կապեր չեմ սիրում: 

Քմծիծա՞ղ տվիք: 

Հեգնելու բա՞ն կա:

ԿԻՆ – Կապեր չեք սիրում, բայց կապ եք ստեղծում:

ՊՈԵՏ — Նկատի ունեք ձեզ հետ խոսե՞լս:

ԿԻՆ – Հա, երևի դա:

ՊՈԵՏ — Տխուր եք: Ինչո՞ւ:

ԿԻՆ – Պատճառներ շատ կան:

ՊՈԵՏ — Չեմ ուզում` տխրեք:

ԿԻՆ –  Դե հանգիստ թողեք:

ՊՈԵՏ — Էդ դուք ինձ թողեք… որ հանգիստ մնամ: 

Երկու ժամ այստեղ թող չնստեիք, չէի նկատի:

ԿԻՆ – Օ՜, Տեր իմ Աստված:

ՊՈԵՏ -… Գժերն ինձնից միշտ անպակաս են, հա՞… Աստծուց գործ չունես:

ԿԻՆ – Ինչե՞ր եք ասում:

ՊՈԵՏ — Ի՞նչ պիտի ասեմ: 

Լավ չսպասեցիք, և նա էլ չեկավ: 

Համաձայն չե՞ք, չէ՞… Ներեցե՛ք: 

Նորից ասեմ ասածս: 

Մարդու եք սպասում, հասկացանք, պա՛րզ է… 

Սպասի՛ր, մի՛ գնա: 

…Իսկ նա չի եկել: 

Սպասում էիք, չէ՞: 

Ո՞ւմ էիք սպասում:

ԿԻՆ – Ձեզ էի սպասում: 

Համոզիչ չէ՞ր, չէ՞: Ներեցեք: 

Նորից ասեմ ասածս: 

Սպասում էի` ոչ, դա իմ գործն է, հա՞: 

Հիմա ես արդեն գնալ եմ ուզում: 

Կարելի է, չէ՞:

ՊՈԵՏ — Եվ Դուք հաճա՞խ եք ինձ այստեղ սպասո՞ւմ…

ԿԻՆ – Ոչ այնքան հաճախ, որ արդեն փորձեք

անգիր անել ինձ ու ճամփաս փակեք: 

ՊՈԵՏ — Ուրիշի գլխում միշտ թափառում են խարխափող մտքեր: 

Ի՞նչ գույն եք սիրում:

ԿԻՆ – Իսկ դո՞ւք:

ՊՈԵՏ — Թափանցիկ:

ԿԻՆ – Իսկ ծաղիկների՞ց…

ՊՈԵՏ — …ժպտացողներին:

ԿԻՆ – Ծառերի համար մի բան էլ ասեք:

ՊՈԵՏ — Բարդի եմ սիրում:

ԿԻՆ – Սլացողների՛ն:

ՊՈԵՏ — Սլացողին` հա՛, հեռացողին` ո՛չ: 

Ներկայանամ ձեզ: Պոետ եմ, երգիչ:

ԿԻՆ – Պոե՜տ եք, երգի՞չ:

ՊՈԵՏ — Իսկ ձեզ թվաց, թե…

ԿԻՆ – Գիտե՞ք…

ՊՈԵՏ — …Չգիտեմ: Ոչինչ չգիտեմ:

ԿԻՆ – Դե որ այդպես է…

ՊՈԵՏ — …ասեք, իմանամ:

ԿԻՆ – Երևի պետք չէ:

ՊՈԵՏ — Ներեցեք… եթե ես ձեզ հոգնեցրի:

ԿԻՆ – Ա-ա-ա-ա-ա՜․․․ 

ՊՈԵՏ  – Ուզում եք ասել, որ չեք նեղացել․․․ 

ԿԻՆ – Գուցե վատ չեղավ, որ հանդիպեցինք, 

բայց ես ոչինչ էլ չեմ ուզում ասել:

ՊՈԵՏ — Իսկ ես կասեի` շատ էլ լավ եղավ, 

որ հանդիպեցինք: Ես և… աչքերդ:

ԿԻՆ – Եվ դուք սիրեցիք դրանք` աչքե՛րս:

ՊՈԵՏ — Աչքերդ` այո՛:

ԿԻՆ – Իսկ այդ ի՞նչը` ոչ:

ՊՈԵՏ — Եվ մնացածը… աչքերից հետո՛: (Հեռանում է:)

ԿԻՆ — (շփոթված՝ ինքն իրեն): Օ՜ֆ, այ քեզ կրակ:

 

Տեսարան երկրորդ

կին, ընկեր, պոետ

ԸՆԿԵՐ — (մոտենալով կնոջը): Ո՞վ էր…

ԿԻՆ — (պարելով): Չգիտեմ: Անսովոր էր բայց… խելացի էր՝ ճի՛շտ:

Ընկերը չի արձագանքում կնոջ նազանքին:

ՊՈԵՏ — (անսպասելի հայտնվելով): Ես անկեղծ եմ միշտ:

ԿԻՆ — (ընկերոջը՝ պարելով): Ձևացնում է…

ՊՈԵՏ — Ո՛չ: Ես կարիք չունեմ կեղծելու ոչինչ:

ԸՆԿԵՐ – Ո՞վ է սա, ասա՛…

ՊՈԵՏ — Չգիտի՝ ով եմ: Շուտով կիմանա: 

Խելացի կին է, մի քիչ անսովոր…

ԿԻՆ — (ընկերոջը): Խորամանկ է ու… ձևերը գիտի:

ՊՈԵՏ — Գուցեև՝ այո, գուցե` բնավ ոչ:

ԿԻՆ – Բացի այդ, զուսպ է պոետի համար:

Ընկերը կնոջը մի կողմ է տանում:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — Ի՞նչ է, վատ է, հա՞:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Չէ, վատ չի, բայց ես ինչպե՞ս իմանամ, 

թե ինչ մարդ ես դու:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — Ինչ էլ որ լինեմ, հենց ճանաչեցիր, 

էլ չես ուզենա կրկին ինձ տեսնել:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Էլ ի՞նչ ճանաչեմ, պոետ չե՞ս, երգի՜չ:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — Պոետ եմ, երգիչ` դժվար կլինի:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Իսկ ո՞վ է ասել` հեշտ պիտի լինի: 

Քո սրաթափանց հայացքը արդեն…

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — …շատ բան է ասում քո խոժոռ դեմքի՞ն:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ — Այո: Ես գիտեմ, որ գեղեցիկ չեմ:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — Եվ ոչ էլ տգեղ: Այդ էլ գիտես, չէ՞:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Իհարկե գիտեմ:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — Խենթ ես դու հաստատ:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Շատերը այստեղ…

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — (ցանկանալով հեռանալ): Չեմ սիրում սրանց` 

սարսափահար են, իբր «խղճացող», 

բայց ահաբեկված՝ իրենց իսկ բախտից 

ու շուտ խեղճացող:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ — (տատանվելով): Օ՜, Տեր իմ Աստված, բայց ես եմ այդպես…

ԸՆԿԵՐ – Ինչո՞ւ կանգ առար, չե՞ս ուզում գնանք:

ԿԻՆ – Ներիր, հոգնեցի: (Պոետին՝ տագնապած:) 

Սպասեք, խնդրում եմ: Դեռ մի՛ գնացեք:

ՊՈԵՏ — (զգույշ): Հանգիստ չեք ինչ-որ… 

Կարո՞ղ եմ հարցնել… Ինչի՞ն եք նայում… 

Գալի՞ս եք, թե՞` ոչ: Բան չեմ հասկանում:

ԿԻՆ — (մոտենալով): Դուք հաղթեցիք ինձ:

ՊՈԵՏ — Ես չէի մրցում:

ԿԻՆ –  Դուք… (պարային շարժումներ անելով) չե՞ք վախենում:

Պոետը ակամա բռնում է կնոջ ձեռքը և պարեցնում նրան:

ՊՈԵՏ – Ինչի՞ց: Չգիտեմ: Չէ՛, չե՛մ վախենում:

ԿԻՆ –  Ես վախենում եմ: Եվ` ամեն ինչից:

ԸՆԿԵՐ – Նորից ի՞նչ եղավ: (Պոետին.) Դու ո՞վ ես, տղա՛:

ՊՈԵՏ — Ես ո՞վ եմ… (կատակի տալով) ահա՛: 

Սրանք հագուստ են, իսկ սրանք` կոշիկ: 

Աչքե՛ր, քի՛թ, բերա՛ն, ականջնե՞ր… փոքրի՜կ: 

Հասակս վատ չէ, տեսքս տհաճ չէ, կասեի` դեռ թարմ: 

Ուժս կպատի շատ երկար պարել: 

Խոչընդո՞տ… չկա: 

Հը՞, առաջ գնա՞նք: 

Լա՜վ, ի՞նչ եք կանգնել… գոնե ժպտացեք: 

Ահա՛, ա՛յ այդպես: Չշարժվե՛ք: 

(Իբր լուսանկարում է:) Օ՜-պա՜: Լավ ժպիտ ունեք: 

Ազատ եք արդեն, կարող եք գնալ: 

ԿԻՆ –  Ես հարցեր ունեմ…

ՊՈԵՏ – Կպատասխանեմ:

ԿԻՆ – Պարել չուզեցիք:

ՊՈԵՏ – Դիմակահանդես-մարդահանդեսի՞ն… 

(Դադար:) Ի՞նչ բերեմ` խմեք:

ԿԻՆ –  Չգիտեմ, թե ինչ:

ՊՈԵՏ – (ակնարկելով հանդիսատես բազմությունը): 

Սրանք անհաջող խմիչք են, հաստատ: 

Հիշե՛ք, չնայե՛ք, չժպտա՛ք դրանց:

ԿԻՆ –  Ես հասկանում եմ, երեխա հո չե՞մ: 

Չգիտեմ նույնիսկ, թե ձեզ ինչ ասեմ:

ՊՈԵՏ – Մի՛ վիրավորվեք: 

(Գնալով:) Ասածս հիշեք և սրանց երբեք դուք «այո» չասեք:

ԸՆԿԵՐ — (կնոջը): Ջանի՛կս… Արի՛:

ԿԻՆ – Ներիր: Ո՞վ ես դու:

ԸՆԿԵՐ – Աղոթած մի էշ, որ երջանիկ է քեզ հետ, բայց հիմա՛ր:

ԿԻՆ – Անկեղծ էր: Ապրե՛ս: Բայց․․․ մի քիչ սպասիր:

ՊՈԵՏ — (կնոջը ըմպելիք տալով): Թույլ տուր ուղեկցեմ` ուր որ կամենաս:

ԿԻՆ – Մենք… ո՞ւր ենք գնում:

ԸՆԿԵՐ — (կիսաշշուկ): Մենք՝ ո՞վ, ա՛յ աղջիկ:

 ՊՈԵՏ — (կնոջը): Շատ գեղեցիկ ես պարում դու, գիտե՞ս:

ԿԻՆ — Այո՜, սիրում եմ … (Ընկերոջը.) Ինձ դու չես ասել…

ԸՆԿԵՐ – Ասելիք չունեմ, հետո կխոսենք: Հիմա եկ գնա՛նք:

ԿԻՆ – Չեմ կարող ես գալ: 

ԸՆԿԵՐ – Դե բարով մնաս: 

ԿԻՆ- Չես էլ պայքարում ինձ համար՝ 

թողնում, գնում ես, լքում… 

Գնա՛, հեռացի՛ր:

ԸՆԿԵՐ – Ես քեզ ինչ տվի, կռիվ սարքեցիր: 

Լավ կյանք չես ուզում՝ հետաքրքի՜ր չի… 

Ինքդ ես բռնել պայքարի ճամփան, ինքդ էլ անցի՛ր: (Հեռանում է:)

 

Տեսարան երրորդ 

կին և պոետ

ԿԻՆ — (Պոետին):  Ներեցեք, կարծեմ մեզ ընդհատեցին… 

Ի՞նչ էիք ասում… որ… 

հիմար բան է հանդուրժել կողքիդ 

անսիրտ, չար մարդո՞ւ… օտար մի հոգո՞ւ․․․

ՊՈԵՏ — Ե՞ս եմ դա ասում: 

Ներեցեք, օրիո՛րդ, դուք չե՞ք շփոթում… 

չէ՞ որ ես միայն… 

ԿԻՆ – Դուք ի՞նչ: Դուք միայն…

ՊՈԵՏ – Փորձեցի լռել ես համեստորեն:

ԿԻՆ – Դո՞ւք: Համեստորե՞ն:

ՊՈԵՏ  – Համեստ չէ՞ր արդյոք իմ վարքագիծը:

ԿԻՆ – Պոե՛տը` համե՜ստ: Մեծամիտ են միշտ ու նաև` անգործ:

ՊՈԵՏ – Մեր գործն ուրիշ է:

ԿԻՆ – Գործը միշտ գործ է:

ՊՈԵՏ – Տեսնում եմ` գիտեք, թե ինչը ինչ է:

ԿԻՆ – Գնո՞ւմ եք, ի՜նչ է:

ՊՈԵՏ – Ոչ թե գնում եմ, այլև` չեմ գալիս:

ԿԻՆ – Նեղացրի ձեզ, հա՞… Արդեն մթնում է:

ՊՈԵՏ – Ես կուղեկցեմ տուն, ասել եմ արդեն: 

Բայց պիտի ընտրեք: 

ԿԻՆ – Ախ, դա շատ բարդ է:

ՊՈԵՏ – Բարդ է, թե բարդ չէ, դու պիտի զգաս, 

թե ի՛նչ ես ուզում և ընտրես հենց այդ: 

Ու՝ որ իմանաս, թե ո՜ւր ես գնում: 

Իսկ հետո կընտրես` ում հետ ես գնում: 

ԿԻՆ – Ցավեցնում ես, թո՜ղ… 

Անհարմար է, թո՛ղ, մարդիկ են նայում…

ՊՈԵՏ – Մարդի՞կ… ո՞ւր են, որ…

ԿԻՆ – Չգիտեմ` ուր են, բայց… կան: Ամենո՛ւր: 

ՊՈԵՏ – Դիմակահանդես-ցուցահանդեսում: 

Չէ, մարդիկ չկան… ու չեն էլ լինի:

ԿԻՆ – Եղել են, թո՛ղ, կան… 

Բոլորն էլ մարդ են ու կմոտենան:

ՊՈԵՏ – Լավ, ե՛կ մի քիչ քեզ մարդիկ ես ցույց տամ: 

Էհե՜յ, դո՛ւք, մարդի՛կ… 

Կարոտել են ձեզ: Դե եկե՜ք, գրկե՜ք: 

(Կնոջն հրում է դեպի բազմությունը:) 

Մարդ է, մա՛րդ, գրկե՛ք: 

Ա՛յ մարդիկ, օգնեք, գետնից բարձրացրեք: 

(Կնոջը.) Նայի՛ր, լա՛վ նայիր այս խաժամուժին. 

շուտ ծակն են մտնում, երբ թվում է, 

թե պիտի մոտենան, իրենց մարդ զգան… 

Հարցնեն, աղջիկ ջան, բա՞ն է պատահել, 

ի՞նչ է պատահել, մի բանով օգնենք… 

(Դադարից հետո:) Առանց ամբոխի երևի ապրես: 

Ուզես, թե չուզես: 

Ցավո՞ւմ է սիրտդ, դու էլ ցավ քաշիր ու դու մարդ մնա:

ԿԻՆ – Դե նայի՛ր, եկան:

ՊՈԵՏ — (նրան բարձրացնելով): Ներկայացում են եկել, որ նայեն, 

ոչ թե` քեզ օգնեն:

ԿԻՆ – Օգնե՜ք մեզ, մարդի՛կ, շատ եմ խնդրում ձեզ, լավն եք, ես գիտեմ:

ՊՈԵՏ – Օգնեե՜ք մեզ, մարդի՜կ, շատ են խնդրում ձեզ:

ԿԻՆ – Մարդիկ, ա՛յ մարդիկ…

ՊՈԵՏ – Ծպտուն չեն հանում, ուր մնաց` օգնեն:

ԿԻՆ – Թո՛ղ, մի՛ ստորացրու: Փորձադաշտ չեմ, ա՜խ… Դու դաժան ես, չա՛ր:

ՊՈԵՏ – Հանդարտվիր, վե՛րջ տուր:

ԿԻՆ – Ես ատում եմ քեզ: Թո՜ղ, ատում եմ, թո՛ղ:

ՊՈԵՏ – Դաժան եմ, այո՛: Բայց ոչ` անարդար:

ԿԻՆ – Թո՛ղ, ասում եմ քեզ:

ՊՈԵՏ – Թողնում եմ, ընտրի՛ր` ինձ կամ նրանց. վե՛րջ:

ԿԻՆ – Ընտրելու համար պիտի հասկանամ:

ՊՈԵՏ – Սրանց գիտես, չէ՞:

ԿԻՆ – Հա, գիտե՛մ, գիտե՛մ:

ՊՈԵՏ – Ինձ էլ իմացիր:

ԿԻՆ – Դու էլ ես մարդ: Ի՞նչ…

ՊՈԵՏ – …և պոետ, երգիչ:

ԿԻՆ – Եվ պոետ, երգի՜չ…

ՊՈԵՏ – Լավ, արի՛ գնանք:

ԿԻՆ – Ո՞ւր գամ, չեմ ուզում: Ատում եմ… մարդկանց: Ես ատում եմ ձեզ:

ՊՈԵՏ – Լավ, հանգըստացիր:

ԿԻՆ – Ես չեմ հասկանում, թե ինչ եմ ուզում, ու ոչ էլ գիտեմ, թե ինչ եմ ըզգում:

ՊՈԵՏ – Շը՜շշ… գնանք, գնա՜նք:

ԿԻՆ – Գիտեմ, կատես ինձ:

ՊՈԵՏ – Ատե՞մ քեզ: Ինչո՞ւ:

ԿԻՆ – Ես եմ մեղավոր:

ՊՈԵՏ – Անմեղ մարդ չկա:

Պոետը սկսում է գրել, ստեղծագործել… Որոշ ժամանակ անց:

ԿԻՆ – Սոված մեռար, դեռ շա՞տ ունես:

ՊՈԵՏ — (գրելը չընդհատելով): Բան չմնաց: Ի՞նչ ես եփել:

ԿԻՆ – Հիշո՞ւմ ես, որ…

ՊՈԵՏ – Այո՛, այո՛, հիշում եմ դեռ… 

Այդ օրվանից միասին ենք, 

շբայց թե ինչո՞ւ չե՜նք բաժանվում…

ԿԻՆ – Ես քեզ ուրիշ բան եմ ասում:

ՊՈԵՏ – Տեր իմ Աստված, ինչպե՛ս է, որ չենք բաժանվում: 

Ալարո՞ւմ ենք:

ԿԻՆ – Ո՞ւր ես գնում, հաց չե՞ս ուտում:

ՊՈԵՏ — (ժեստերով բացատրում է):

ԿԻՆ — (սեղան գցելով): Դեռ կարող ենք մենք բաժանվել:

ՊՈԵՏ – Ուշ է արդեն և շատ է ուշ` սիրում եմ քեզ:

ԿԻՆ – Ո՞ւշ ես գալու:

ՊՈԵՏ – Դեռ չգիտեմ:

ԿԻՆ – Քեզ կուլ կտան:

ՊՈԵՏ – Կարևոր չէ` քո գիրկը կա:

ԿԻՆ – Էլ չե՞ս գնում:

ՊՈԵՏ — (սիրելով): Սո՛ւս, կգնամ… թող սիրեմ քեզ:

Գնացքների ու ինքնաթիռների ձայները խառնվում են: Պոետն ու Կինը լուռ են:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ – Մնա, մի՛ գնա:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Մի՛ թող, որ գնամ:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ – Ասա` չեմ գնում:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Ասա` մի՛ գնա:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ – Մնա, մի՛ գնա:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Տեր Աստված, խոսի՛ր…

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ – Դե մի բան ասա՛:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Գնում եմ…

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ –  Մնա՛: Մնա՛, մի՛ գնա… Գնում ես` գնա…

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Գնում եմ…

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — Գնա՛: 

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ — Գնացի…

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ — Գնաց…

 

Տեսարան չորրորդ

պոետ, ընկեր, սպասուհի, սրճարանատեր

ՊՈԵՏ – Գինի բերեք: 

Դադար:

ԸՆԿԵՐ – Քեզ է՞լ լքեց… Ինձնից տարար, որ վայելե՞ս: 

ՊՈԵՏ – Ես չեմ տարել քեզնից ոչինչ:

ԸՆԿԵՐ – Դե լա՜վ, լիքը աղջիկներ կան, որ քեֆ քաշես: Կուզե՞ս բերեմ:

Պոետը խեթում է, բայց ոչինչ չի ասում:

ԸՆԿԵՐ – Լավ, լավ, արի գործից խոսենք:

ՊՈԵՏ – Քեզ հետ ի՞նչ գործ ես կունենամ:

ԸՆԿԵՐ – Չմտածես, հիմա կասեմ: 

(Դրամապանակ հանելով:) Ինչպես բոլորը… նույնն էլ դու արա:

ՊՈԵՏ – (կիթառը դնում է սեղանին): Իմ իմացածը սա է, հասկացա՞ր:

ԸՆԿԵՐ — Էլի կերգես` բիզնեսից հետո:

ՊՈԵՏ – Երգն ո՜ւր, բիզնեսն ո՜ւր… Չէ, չէ, էդ ես չեմ:

ԸՆԿԵՐ – Հո չե՞ս մնալու շարքային երգիչ:

ՊՈԵՏ – Երգիչներին շարք չըպիտի լինի՝ զորանոց չի քեզ:

ԸՆԿԵՐ – Պիտի՜, չըպիտի՛: Դու տես, թե ինչ կա՛:

ՍՐՃԱՐԱՆԱՏԵՐ – Խորոված, քյաբաբ, ապխտած երշիկ… 

ՊՈԵՏ – Վա՞տ եք լսում, թե՞ վատ եք հասկանում, գինի ուզեցի:

ԸՆԿԵՐ — Դրեք, թող մնան:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ — Ահա ձեզ գինի, համեցեք, պարոն:

ՊՈԵՏ – Տո ձեր գինին էլ չեմ ուզում արդեն:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Մեր գործն է այդպես, դե մի՛ նեղացեք:

ՊՈԵՏ – Ուրիշ գործ չկա՞:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Կա, շատ գործեր կան: Բայց սա էլ վատ չէ:

ՊՈԵՏ – Ասում է` վատ չէ: 

Ինչի՞ է նման. գինի եմ ուզում, տալիս եք քյաբաբ:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ –Նա ասաց, որ մեծ երգիչ եք… Հարկավ…

ՊՈԵՏ – Թե մեծ երգիչ եմ, մարդո՛ւ տեղ դրեք… 

Իսկ ձեր քծնանքից զայրույթս չանցավ…

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Ինչո՞ւ չեք ուզում հանդարտվել մի քիչ:

ՊՈԵՏ – Չգիտեմ ոչինչ: 

(Մատները սահեցնում է կիթառի լարերով:) Դուք շատ բարի եք:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Նա էլ է բարի:

ՊՈԵՏ – Քո հանդեպ` գուցե: Իսկ ինձ զայրացրեց:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Դե լավ, ներեցեք: 

ՊՈԵՏ – Կա՛ց դեռ, մի՛ գնա: Գուցե և ճիշտ ես… 

Ինչո՞ւ եմ կոպիտ: 

Դու էլ… հաճախորդ պիտի շատացնես… 

Կխմե՞ս ինձ հետ:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Չեմ հրաժարվի:

ՊՈԵՏ – Դու ի՞նչ ես խմում, հենց դրանից բեր:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ — (կոկտեյլ սարքելով): Վաղորդյան ցողեր, փոքրիկ թիթեռներ, 

շատ, շատ ծաղիկներ ու նաև` ձիեր…

ՊՈԵՏ – Սիրուն աղջիկը սազում է ձիուն:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Կամ նա` աղջկան:

ՊՈԵՏ – Դու ո՞վ ես, պոռնի՞կ, թե՞ փիլիսոփա:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Ձեզ համար… Ասենք` ով ինչ կամենա:

ՊՈԵՏ — (մտադրվելով նվագակցել): Քո հեքիաթն ասա:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Պատմելու բան չի, դժվար էր…

ՊՈԵՏ – …դըժ… (երգեցիկ)… վար: Հետո՞: 

Ի՞նչ եղավ… Դե լավ, մի՛ պատմիր, եթե չես ուզում:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ — (սեղանը սրբելով): Շատ էի սիրում, բայց նա ինձ լքեց: 

ՊՈԵՏ – Ինչո՞ւ թույլ տվիր, որ նա քեզ լքի:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Այնքան չսիրեց, որ չհեռանար:

ՊՈԵՏ – Թող չթողնեիր, որ նա հեռանար: 

Դո՛ւ ես մեղավոր, եթե լքվել ես:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Շատ հեշտ եք ասում:

ՊՈԵՏ – Ոչ, հեշտ չեմ ասում, գիտեմ` դա ինչ է: 

Այդ ցավը գիտեմ: 

(Դադար:) Դեռ չե՞ս մոռացել:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Արդեն չգիտեմ:

ՊՈԵՏ – Դեռ չես մոռացել: Չես էլ մոռանա: Գալի՞ս է այստեղ:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Չէ: Աստված չանի…

ՊՈԵՏ – Դո՞ւ էլ ասացիր` ազատ ես, գնա, եթե կարող ես առանց ինձ ապրել:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Հա, նման բաներ:

ՊՈԵՏ – Չափսոսաս երբեք ոչնչի համար:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Այդպես է, քանզի ուրիշ ճար չկա:

ՊՈԵՏ – Տարբերությունը այնքան էլ մեծ չի:

ՍՊԱՍՈՒՀԻ – Ներեցեք, պարոն, ես պետք է գնամ:

ՊՈԵՏ – Այո, իհարկե, շնորհակալությո՛ւն:

ԸՆԿԵՐ – Հը՞, ի՞նչ ես ասում:

ՊՈԵՏ – Կերդ կեր, ջանը՜մ:

ԸՆԿԵՐ – Անտաշ եկել ես, անտաշ կգնաս:

ՊՈԵՏ – Իսկ դու ուտելուց էն կողմ չտեսար:

ԸՆԿԵՐ – Բայց ուրիշները խնդրում են, գիտե՞ս:

ՊՈԵՏ – Գիտեմ, նրանց տար: Իսկ ինձ հանգիստ թող: 

ԸՆԿԵՐ — (ծամելով): Արի ինձ լսի ու քո շնորհքը ոտի տակ մի տուր:

ՊՈԵՏ – Սրտիս հետ գնա՜: Ծախվել չեմ կարող:

ԸՆԿԵՐ – Ուրեմն կյանքում բանի չես հասնի:

ՊՈԵՏ – Նորությո՜ւն ասիր: 

 

Տեսարան հինգերորդ

պոետ, սպասուհի, ընկեր և կին

Պոետը հանկարծ նկատում է իրեն նայող Կնոջը: Նրանց հայացքները հանդիպում են:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ – Գնացիր, եկա՞ր:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ — Գնացի, եկա: Եկա, ետ եկա:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ – Բարև, ինչպե՞ս ես:

ԿՆՈՋ ՁԱՅՆԸ – Տեսա քեզ, գտա՜:

ՊՈԵՏԻ ՁԱՅՆԸ – Վերջապես եկար:

ՊՈԵՏ (բարձրաձայն): Գնացիր, եկար: 

Գնացիր եկա՞ր: 

Ի՞նչ կա: Դե պատմիր: 

Ի՞նչ բարձրություններ ոտքի տակ տվիր: 

Մինչև ո՞ւր հասար: 

Հետո ի՞նչ եղավ: 

(Լռություն:) Ոչինչ մի՛ պատմիր… 

Փուչ է աշխարհը: Փուչ չի՞ այս կյանքը: 

Ունա՛յն է, ունա՛յն: 

(Գինովցած:) Տակը ի՞նչ մնաց. սերն` ինքը Աստված: 

(Գոռալով:) Հիմքերի հիմքը… 

(Շշուկով:) Իսկ քեզ սիրեցի՞ն:

ԿԻՆ — Այո՛, սիրեցին:

ՊՈԵՏ – Նույնն ես մնացել:

ԿԻՆ – Չէ՜, շատ եմ փոխվել: (Հոգնած:) Ամեն ինչ փոխվեց:

ՊՈԵՏ – Հասկացա՞ր արդյոք, որ ուր էլ գնաս, 

քեզնից չես փախչի: 

Քանզի տանում ես դու քեզ 

միշտ քեզ հետ պոչիցդ կախած:

ԿԻՆ – Ցավոք այդպես է:

ՊՈԵՏ – Սերդ իմ հանդեպ գալի՞ս էր քեզ հետ:

ԿԻՆ – Ուր գնում էի:

ՊՈԵՏ – Ցավակցում եմ քեզ խորապես, Հոգի՛ս:

ԿԻՆ — Արի տուն գնանք:

ՊՈԵՏ – (շատ կտրուկ): Դա անցյալում էր:

ԿԻՆ — Դու ասում էիր, որ անցյալ չկա:

ՊՈԵՏ – Զղջո՞ւմ է խոսքդ:

ԿԻՆ – Չգիտեմ` ինչ է:

ՊՈԵՏ – Նույնն ես մնացել:

ԿԻՆ – Չգիտեմ, գուցե՛:

ՊՈԵՏ – Էլի՞` չգիտեմ: 

(Արդեն լրիվ հարբած:) Չգիտեմ չկա, չպիտի՛ լինի: 

Զղջում էլ չկա: 

Բայց: Պիտի՛ լինի: 

Խաղ է աջ ու ձախ, իսկ ես` ապաշնորհ, 

խեղճ խեղկատակս խաղալ չգիտեմ: 

Կյանքըս էլ անցավ, չըսովորեցի: 

Խաղալով հասանք անխաղ փուչ կյանքի, 

բայց այդպես կորցրինք մի թանկ բան կյանքից` 

խաղը հիրավի: 

Ո՛չ վերջ կա, ո՛չ` սկիզբ, կամ էլ վերջից է սկսվում (գայթելով) ամեն ինչ:

ԿԻՆ — (ակամա բռնելով): Ամեն ինչ ունի շարունակություն:

ՊՈԵՏ – Հա՛: Բայց` ինչպիսի՞: 

Մեր կյանքը… ասես մի չքնաղ… ը… ջադո՛ւ… 

(կնոջ շուրջն արտասանելով).

…Եվ կյանքը, ինչպես մի չքնաղ ջադու,

Սպիտակաձեռնոց ճիվաղ է անհուն,

Որ գործ է անում ածխահորի տակ,

Իսկ փոսն այդ, ավա՜ղ, սին է, անհատակ:

Արդ կյանքը՝ ասես մի չքնաղ ջադու,

Զոհաբերության լայն հրապարակ,

Եսապաշտության տոնահանդես է

Ու լլկանքների օվկիանոս տտիպ:

Խղճահարելու շինծու կեցվածքով

Կրքախաղերի դիրիժոր վայրի,

Բռնաբարողի իշխանության տակ

Ստրկաառագաստ է անքակտելի:

Կեղծիքի անհագ մահիճ զարդարուն,

Դահճի կացնի սայր` սիրուն, շողշողուն,

Ցավ ու վշտի մեջ քարացող արցունք,

Ճղճիմ սրտերից գահավեժ բարձունք:

Քաղցրահամ պտո՞ւղ` քաղցըդ սաստկացնող, 

Մեղրածոր գինի, բայց վայրագացնող:

Թե սիրո կրակ` բաժանման մոխիր,

Թե տաքուկ օջախ՝ ախ, հոգու զնդան:

Ե՛վ թատերաբեմ, և՛ դավի կուլիս.

Եվ մեղսաթաթախ ու մաքրամաքուր

Հոգիների ցուցք, մարդու փորձարան,

Տա-ժա-նա-վա՛յրը մեծ դատաստանի,

Անվերջ մեղսատեղ, հավերժ քավարան…

Այս կյանքը, ինչպես մի չքնաղ ջադու,

Գայթակղությամբ լի խեղվածք է մաքուր,

Բայց երբ հոգի է նրա մեջ գցվում,

Քնքուշ թերթերով լոտոս է ծնում`

Էություն անբիծ ու ճերմակաթույր,

Որ թոթափելով ախտերը մոլոր

Ու սրբանալով` մաքրում է կյանքը,

Ներելի դարձնում մեղքի զնդանը:

(հուսահատ)

Ահա մեր կյանքը`մի չքնա՜ղ… ջադո՛ւ:

ԿԻՆ – Շատ ես տառապել, ես հասկանում եմ:

ՊՈԵՏ – Դու չե՞ս տառապում:

ԿԻՆ – Կարևոր չի դա:

ՊՈԵՏ — (լացակումած): Ինչո՞ւ ետ եկար: (Խմիչք է փնտրում:)

ԿԻՆ – Միայն քեզ համար:

ԸՆԿԵՐ — (վերջապես ուտելն ավարտելով, չվճարելով): Դե, ես գնացի: 

Իսկ դու մտածիր, փորդ չի ծակի:

ՊՈԵՏ – Ինձ համար չարժեր…

ԿԻՆ – Չգիտեմ: Գուցե: Բայց անկարող եմ առանց քեզ ապրել:

ՊՈԵՏ — (գլուխն առած ափերի մեջ` արտասվում է):

ԿԻՆ – Չես ներում դեռ ինձ:

ՊՈԵՏ – Ես հիմա այն չեմ… Կարգին գո՜րծ չունեմ… 

Քիչ անց:

ՊՈԵՏ — Ի՞նչ կուզես անեմ:

ԿԻՆ – Ինչ հարմար գտնես:

ՊՈԵՏ – Բայց ես երգիչ եմ…

ԿԻՆ – Ու նաև` պոետ:

ՊՈԵՏ – Առաջարկում են… (Գրպաններում ինչ-որ բան փնտրելով:)  Սիրունացել ես:

ԿԻՆ – Չես ներում դու ինձ:

ՊՈԵՏ – Ես ո՞վ եմ, ախր` ներեմ, չներեմ: 

Ի՞նչ ներել, ի՞նչ բան: Ներման հարց չկա:

ԿԻՆ — Արի տուն գնանք:

ՊՈԵՏ — (խմելով): Հիմա կգնանք:

ԿԻՆ — (դիմելով սրճարանատիրոջը): Կարո՞ղ եմ խնդրել ձեզ արդյոք, պարոն, 

որ տաքսի կանչեք և ճամպրուկներս…

ՍՐՃԱՐԱՆԱՏԵՐ — Հիմա կտանեն:

Սրճարանատերը հեռանում է, սպասուհին փորձում է վերցնել շիշը և նույնպես գնալ, պոետը ետ է պահում, իր գրպաններն է քրքրում: Կինը փորձում է նրա փոխարեն վճարել:

ՊՈԵՏ — (կնոջը սաստելով): Դու գնացիր, որ գտնես ինքդ քեզ ու կապիտալդ:

ԿԻՆ — Ապրելու միջոց:

ՊՈԵՏ – Ապրուստի միջոց: (Վերհիշելով:) 

Եվ ուզում էիր վայելել կյանքը, քանի պառավ չես: 

Կինը լռում է:

ՊՈԵՏ – Գտար, ետ եկար… 

Թե չէ չէիր գա, ես քեզ լավ գիտեմ: 

(Վճարելով:) Ուրեմն ես էլ… Դե ո՞նց քեզ ասեմ… 

Առաջարկում են եկամուտով գործ: 

Ինչ որ ուզենաս, հաստատ կլինի. 

ոսկի, բաց ճամփա, ճոխ-ճոխ… ուտելիք: 

Պարահանդեսներ, ընդունելություն, 

առատ նվերներ, փափկասուն կենցաղ: 

Հասարակություն քո շուրջը վխտող, 

աջ ու ձախ քծնող ու քեզ նախանձող…

ԿԻՆ — Դրանց համար ես քե՛զ մոտ չէի գա:

ՊՈԵՏ – Դե որ այդպես է, վերցրու… (Վերջապես փնտրածը գտնելով և տալով կնոջը:) Սա կարդա: (Սպասուհուն գրկելով:) 

Միակ բանն է, որ կստանաս ինձնից… 

Տե՛ս` չեմ թաքցրել քեզնից ես ոչինչ: 

ԿԻՆ – Վաղուց ես գրել, բայց չես ուղարկել:

ՊՈԵՏ — (սպասուհուն համբուրելով):  Վախեցա` հանկարծ ու չհավանես:

ԿԻՆ – Չմահավան չեմ:

ՊՈԵՏ – Բայց խիստ աչք ունես: Իսկ այդտեղ ամբողջ հոգիս է դրված:

ԿԻՆ – Քո ամբողջ հոգին… ինձ ես նվիրել` դե տուր, տանում եմ:

ՊՈԵՏ – Ես քեզ քիչ էի, հոգի՞ս ես տանում:

Սպասուհին հեռանում է:

ԿԻՆ — (կիթառը վերցնելով): Հանում եմ, տանում:

ՊՈԵՏ — (մոտենալով կնոջը): Դու տուն ես գնում… Ինձ հետ միասին: