Ի՞ՆՉ ԵՂԱՎ ԱՆՏԱՌԸ/ Անդրանիկ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ
Տիկնիկային պիես՝ 5 պատկերով
(ըստ Հակոբ Մուշի համանուն հեքիաթի)
ԱՐՋ
ՄԵՂՈՒՆԵՐ
ԹՌՉՈՒՆՆԵՐ
ԱՂՎԵՍ
ՁԱՅՆ (հեքիաթասաց)
ԳԱՅԼ
ՊԱՏԿԵՐ 1
Անտառ: Ծառի տակ պառկած Արջը փչակից մեղր է վերցնում, տանում բերանն ու երգում:
ԱՐՋ — Այս անտառը շատ է խիտ,
Շա՜տ է, շա՜տ է, շա՜տ է խիտ,
Մեղրոտել եմ բերան, քիթ,
Բերա՜ն, բերա՜ն, բերա՜ն քիթ…
Թող օրհնվի այս ծառը,
Ծա՜ռը, ծա՜ռը, այս ծա՜ռը,
Օրհնվի այս անտառը,
Տա՜ռը, տա՜ռը, անտա՜ռը…
Հայտնվում են մեղուները և ձայնակցում արջին:
ՄԵՂՈՒՆԵՐ — Տը՜զ, տը՜զ, այս ծառը…
Էլ մեզ սովը չի հաղթի,
Տը՜զ, տը՜զ, անտառը,
Մի մասնիկն է դրախտի…
Երգելով հայտնվում են թռչունները:
ԹՌՉՈՒՆՆԵՐ — Պահմտոցի, տոցի, տոցի,
Սաղարթներում թաքնվեցի,
Աչքերդ փակ
Մինչև տասը հաշվիր, փնտրիր,
Խաղի համար
Այս անտառը շատ է ընտիր…
Հայտնվում է Ագռավը, կանգնում է դեմքով դեպի ծառը և սկսում հաշվել:
ԱԳՌԱՎ — Մե՜կ, երկո՜ւ, երե՜ք, չո՜րս, հի՜նգ, վե՜ց, յո՜թ, ո՜ւթ, ի՜նը, տա՜ս… բա-ցե-ցի…
Վարագույրը փակվում է:
ՊԱՏԿԵՐ 2
Անտառի բացատ: Հայտնվում է Արջը՝ երգելով:
ԱՐՋ — Մի բացատ կա անտառում
Կամ անտառ կա բացատում,
Մի սրճարան կա այնտեղ
Ու մի փոքրիկ հացատուն…
- Է՜, դարձյալ շփոթեցի…
Արջը մոտենում է սրճարանին և վաճառասեղանի վրա տեսնում տորթ: Գայթակղված նայում է տորթին:
ԱՐՋ — Պա՜-պա՜-պա՜-պ՜ա, պա՜-պա՜-պա՜,
Ինչ լավ արի, որ եկա,
Էս ի՜նչ չքնաղ տորթիկ ես,
Արի մի քիչ ուտեմ քեզ:
Ձեռքը երկարացնում է տորթին, որ վերցնի, նրա ձեռքին խփում է չափազանց գեր վաճառաողուհի աղվեսը:
ԱՂՎԵՍ — Ձեռքդ քաշի՛, ա՛յ բրդոտ,
Դրամ ունե՞ս դու քեզ մոտ,
Որ ճիշտ լինի ու արդար՝
Դրամը տուր, տորթը տար:
Արջը ձեռքերը խոթում է գրպանները, բայց ոչինչ չգտնելով՝ տխուր հեռանում է սրճարանից:
ԱՐՋ — Էս ի՜նչ անարդար ժամանակներ ենք ապրում: Օրնիբուն հսկում եմ անտառի կարգ ու կանոնը, բայց անգամ մի քնձռոտ տորթ չեմ կարողանում ուտել:
Ա՜խ, հիմա ես ի՞նչ անեմ,
Տորթը ինչպե՞ս տուն տանեմ,
Ոչ փող ունեմ, ոչ էլ՝ բախտ…
Բայց թե… Արջն եմ ես անհաղթ:
Խելքի ծով եմ, մտքի ծով,
Հպարտ՝ տեսած-ապրածով,
Հիմա անտառ կմտնեմ,
Հաստատ մի ելք կգտնեմ…
Արջը չքանում է ծառերի հետևում:
ՁԱՅՆ — Արջը մտավ համացանց,
Թերթեց օրերն իր անցած,
Հենվեց հուշի մահակին,
Հիշեց տարեց պահակին,
Որ գոռում էր ու ճառում,
Սակայն… փա՜յտ էր վաճառում:
ՊԱՏԿԵՐ 3
Արջը, կացինը շալակին, մոտենում է մի հաստաբուն ծառի, որպեսզի կտրի այն: Թռչունները թռչելով երգում են ու ծաղրում արջին:
ԹՌՉՈՒՆՆԵՐ — Ո՞վ է տեսել կամ լսել,
Հավատացել՝ քիչ թե շատ,
Որ այս անտառ-աշխարհում
Արջը լինի փայտահատ…
Հի՜-հի՜-հի՜-հի՜, հի՜-հի՜-հի՜,
Հա՜-հա՜-հա՜-հա՜, հա՜-հա՜-հա՜,
Այս մեծ անտառ աշխարհում
Արջը լինի փայտահատ…
Արջը հեռանում է ծառից, բայց մտաբերելով շքեղ տորթը՝ վերադառնում է: Էլի է փորձում հարվածել, նորից թռչունները երգում են:
ԹՌՉՈՒՆՆԵՐ — Հի՜-հի՜-հի՜-հի՜, հի՜-հի՜-հի՜,
Հա՜-հա՜-հա՜-հա՜, հա՜-հա՜-հա՜,
Այս մեծ անտառ աշխարհում
Արջը լինի փայտահատ…
Արջը էլի մի երկու քայլ հեռանում է, դարձյալ գալիս է ու կացնում ծառը:
ՁԱՅՆ — Թը՛խկ, թը՛խկ, թը՛խկ, թը՛խկ,
Տա՜-պա՜լ-վո՜ւմ է…
Տորթի բույրից
Արջն հալվում է…
Թը՛խկ, թը՛խկ, թը՛խկ, թը՛խկ,
Փախի՛ր տակից,
Արջը եկավ
Ծառի հախից:
Արջը ծառը քարշ տալով տանում է:
ՊԱՏԿԵՐ 4
Արջը տորթը ձեռքին դուրս է գալիս սրճարանից: Նրան է մոտենում գայլը:
ԳԱՅԼ — Բարի ողջույն, եղբա՛յր Արջ,
Գործդ թող միշտ լինի աջ,
Քեզ որտեղի՞ց տորթիկն այս,
Ասես տորթ չէ, այլ՝ երազ:
Շնորհ ունես բնատուր,
Քո երազից մի քիչ տուր,
Որ չխամրի իմ ձայնը:
ՁԱՅՆ — Այսպես ասաց ծեր գայլը:
ԱՐՋ — Հազա՛ր բարև, հի՛ն ընկեր,
Ձայնդ թույլ է ու կերկեր,
Քաղցն է տանջում հաստատ քեզ,
Որ քեզ հետ է մշտապես:
Ա՛յ դու ծույլ ու անպիտան,
Քեզ մի խորհուրդ պիտի տամ,
Որ այսպիսի տորթ ճարես,
Պետք է դու քեզ չարչարես:
ԳԱՅԼ — Եվ ի՞նչ պիտի ես անեմ,
Գուցե տորթդ կե՞ս անեմ…
ՁԱՅՆ — Արջը մոտենում է գայլին և ականջին շշնջում, թե ինչպես է ձեռք բերել տորթը:
Գայլը վերցնում է հեռախոսը և հաղորդագրություն անում իր ֆեյսբուքյան ընկերներին: Լսվում է SMS-ի ազդանշաններ: Էկրանին հայտնվում է հաղորդարգրությունը:
Ես անտառից ծառ կտրեցի,
Տարա շուկա՝ վաճառեցի,
Եվ աղվեսից այն շողոքորթ
Ես գնեցի չքնաղ մի տորթ:
Ձայնը կարդում է հաղորդագրությունը: Այդ ընթացքում անտառի գազանները քաշքշելով մեկական ծառ են տանում բացատից:
ՊԱՏԿԵՐ 5
Բացատի շրջակայքում միայն ծառերի կոճղեր են: Լսվում է Արջի երգի ձայնը:
ԱՐՋ – Ի՜նչ համեղ էր տորթն այն մեծ,
Բայց ափսոս՝ շուտ սպառվեց:
Գնամ խորքը անտառի
Ու հախից գամ մի ծառի:
Աղվեսից նենգ, շողոքորթ
Գնամ, գնեմ ուրիշ տորթ…
Հայտնվում է Արջը՝ կացինը շալակին: Զարմացած նայում է աջ, նայում է ձախ, նորից՝ աջ, նորից՝ ձախ…
ԱՐՋ — Օ՜, Աստվա՛ծ իմ, քեզ մեղա՜,
Էս անտառին ի՞նչ եղավ:
Ծա՛ռ իմ, զարթնի՛ր, վեր կա՛ց, ե՛լ,
Անտա՛ռ, ո՞ւր ես չքացել…
Ախր մի ծառ,
Միայն մի՛ ծառ կտրի ես,
Ա՜խ, անտա՛ռ իմ,
Քեզ ի՞նչ եղավ, որտե՞ղ ես… (Սկսում է հաշվել ծառերից մնացած կոճղերը:) Այս ի՜նչ կոճղերի անտառ է: Տեսնես քանի՞սն են՝ մեկ, երկու, երեք, չորս, հինգ, վեց, յոթ, ութ, ինը, տաս…
Լսվում են թռչունների և մեղուների ձայները. «Անպիտա՛ն արջը… անպիտա՛ն արջը…»:
Վարագույրը փակվում է, բայց դեռ հնչում է Արջի ձայնը:
ԱՐՋ – Ախր, ես միայն մի ծառ կտրեցի: Ի՞նչ եղավ անտառը…